દેશની સ્વતંત્રતા અને સમૃદ્ધિ માટે સર્વોચ્ચ બલિદાન આપનારા નાયકોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે ભારતમાં શહીદ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. ભારતમાં વર્ષમાં બે વાર શહીદ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે – પ્રથમ, 30 જાન્યુઆરીએ અને બીજો, 23 માર્ચે. આ બંને દિવસોનું ઐતિહાસિક મહત્વ છે. ૩૦ જાન્યુઆરી અને ૨૩ માર્ચે શહીદ દિવસની ઉજવણી એ ફક્ત બહાદુર સપૂતોને યાદ કરવાનો પ્રસંગ નથી, પરંતુ આ દિવસ આપણને એ પણ યાદ અપાવે છે કે આપણી સ્વતંત્રતા અને દેશની સમૃદ્ધિ માટે કેટલા લોકોએ પોતાના જીવ ગુમાવ્યા. આ દિવસો આપણને તેમના આદર્શોને અનુસરવા અને દેશ પ્રત્યેની આપણી ફરજો નિભાવવા માટે પ્રેરણા આપે છે. ચાલો જાણીએ કે શહીદ દિવસ વર્ષમાં બે વાર કેમ ઉજવવામાં આવે છે.
૩૦ જાન્યુઆરીએ મહાત્મા ગાંધીની પુણ્યતિથિ
૩૦ જાન્યુઆરી ૧૯૪૮ના રોજ મહાત્મા ગાંધીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. નવી દિલ્હીના બિરલા ભવનમાં નાથુરામ ગોડસેએ તેમની ગોળી મારીને હત્યા કરી હતી. સત્ય, અહિંસા અને સત્યાગ્રહ દ્વારા ભારતની સ્વતંત્રતામાં ગાંધીજીએ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.
શહીદ દિવસ એ દેશ માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપનારા તમામ સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓ અને ક્રાંતિકારીઓને યાદ કરવાનો પ્રસંગ છે. આ દિવસે, ભારતના રાષ્ટ્રપતિ, વડા પ્રધાન અને અન્ય મહાનુભાવો રાજઘાટ (ગાંધીજીના સ્મારક) પર પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરે છે. દેશભરમાં 2 મિનિટનું મૌન પાળીને મહાત્મા ગાંધી અને અન્ય શહીદોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવે છે.
૨૩ માર્ચે ભગતસિંહ, રાજગુરુ અને સુખદેવને ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
૨૩ માર્ચ ૧૯૩૧ના રોજ, ભગતસિંહ, રાજગુરુ અને સુખદેવને બ્રિટિશ સરકારે લાહોર જેલમાં ફાંસી આપી હતી. આ ક્રાંતિકારીઓએ બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય સામે લડાઈ લડી અને ભારતને આઝાદ કરાવવા માટે પોતાના જીવનું બલિદાન આપ્યું. ભગતસિંહે લાલા લજપત રાયની હત્યાનો બદલો લેવા માટે બ્રિટિશ ઓફિસર સેન્ડર્સને ગોળી મારી હતી. ભગતસિંહ અને તેમના સાથીઓએ દિલ્હીની સેન્ટ્રલ એસેમ્બલીમાં બોમ્બ ફેંકીને અંગ્રેજો વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવ્યો હતો. ભગતસિંહને ફાંસી આપવામાં આવી ત્યારે તેમની ઉંમર માત્ર 23 વર્ષ હતી, પરંતુ તેમની હિંમત અને બલિદાન આજે પણ દરેક ભારતીયના હૃદયમાં જીવંત છે.
23 માર્ચે, દેશભરમાં શાળાઓ, કોલેજો અને અન્ય સ્થળોએ ખાસ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. યુવાનોને ભગતસિંહ, રાજગુરુ અને સુખદેવની દેશભક્તિમાંથી પ્રેરણા લેવા પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે.
