Sam Pitroda: સામ પિત્રોડા 50 દિવસ બાદ કોંગ્રેસમાં પરત ફર્યા છે. કોંગ્રેસ સંગઠન મહાસચિવ કેસી વેણુગોપાલના જણાવ્યા અનુસાર પિત્રોડા પહેલાની જેમ ઈન્ડિયન ઓવરસીઝ કોંગ્રેસની કમાન સંભાળશે. કોંગ્રેસે આ અંગે પત્ર પણ બહાર પાડ્યો છે. પિત્રોડા આ વર્ષે લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન તેમના વંશીય નિવેદનોને કારણે વિવાદમાં આવ્યા હતા, ત્યારબાદ પાર્ટી મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગઈ હતી.
ચૂંટણી દરમિયાન ભારતમાં તેમના નિવેદનને લઈને વધી રહેલા વિવાદને જોઈને અમેરિકામાં બેઠેલા પિત્રોડાએ તે સમયે પાર્ટીમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું, પરંતુ હવે ચૂંટણી પૂરી થયા બાદ તેમને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે.
ભાજપે પીએમ મોદીના એક નિવેદન દ્વારા પિત્રોડાની વાપસી પર નિશાન સાધ્યું છે, જેમાં વડાપ્રધાન કહી રહ્યા છે કે કોંગ્રેસ ટૂંક સમયમાં પિત્રોડાને પરત લેશે. વડાપ્રધાનના કહેવા પ્રમાણે, કોંગ્રેસની રણનીતિ રહી છે કે ચૂંટણી સમયે વિવાદાસ્પદ નેતાઓને દૂર રાખવા અને પછી તેમને પાછા લઈ જવા.
કોંગ્રેસના પૂર્વ પ્રવક્તા રાધિકા ખેડાએ પણ પિત્રોડાની વાપસી પર આકરા પ્રહારો કર્યા છે. ખેડાએ પોતાની સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ પર લખ્યું – રાહુલ ગાંધીના ફોરેન ટૂર મેનેજરની વાપસીથી સ્પષ્ટ છે કે રાહુલ સંસદમાં ઓછા અને વિદેશમાં વધુ જોવા મળશે.
ઈન્ડિયન ઓવરસીઝ કોંગ્રેસનું શું કામ છે?
આ કોંગ્રેસનો એક વિભાગ છે, જેનું કામ વિદેશમાં રહેતા ભારતીયો સાથે સંપર્ક સ્થાપિત કરવાનું છે. કોંગ્રેસના મતે, ઓવરસીઝ ડિપાર્ટમેન્ટનું કામ એનઆરઆઈને આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધો સુધારવા અને વિદેશમાં મજબૂત પ્લેટફોર્મ બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાનું છે.
કોંગ્રેસના ઓવરસીઝ ડિપાર્ટમેન્ટ સેક્રેટરી વીરેન્દ્ર વશિષ્ઠ ટીવી-9ને કહે છે – ઈન્દિરા ગાંધીના સમયમાં આ ડિપાર્ટમેન્ટ ખૂબ જ એક્ટિવ થઈ ગયું હતું. વિભાગના લોકો વિદેશમાં ભારતીય મૂળના લોકોને જોડવાનું કામ કરે છે.
વશિષ્ઠના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતની મતદાર યાદીમાં NRI મતદારોની સારી સંખ્યા છે, તેથી આ વિભાગ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર, 2024ની લોકસભા ચૂંટણી પહેલા 118,000થી વધુ NRI મતદારોએ મતદાર યાદીમાં તેમના નામ નોંધાવ્યા હતા.
એનઆરઆઈ મતદારોનો સંપર્ક કરવાની સાથે ઓવરસીઝ વિભાગનું કામ વિદેશમાં મોટા નેતાઓના કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવાનું છે, જેથી તેમનો સંદેશ વિશ્વના વધુને વધુ લોકો સુધી પહોંચે.
સામ પિત્રોડા કોંગ્રેસ માટે કેમ મહત્વના છે?
1. રાહુલ ગાંધીના સલાહકાર પિત્રોડા- કોંગ્રેસની અંદર સેમ પિત્રોડાને રાહુલ ગાંધીના સલાહકાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. કોંગ્રેસના રાજકીય વર્તુળોમાં કહેવાય છે કે રાહુલ નિયમિત રીતે સામ પાસેથી સલાહ લે છે. ગાંધી પરિવાર સાથે સેમની નિકટતાનું કારણ રાજીવ ગાંધી સાથેની તેમની મિત્રતા પણ છે. સેમ રાજીવ ગાંધીના મિત્ર રહ્યા છે.
2015માં પિત્રોડાના પુસ્તકનું અનાવરણ કરતી વખતે રાહુલે કહ્યું હતું – જ્યારે હું પિત્રોડાને પહેલીવાર મળ્યો ત્યારે મને મારી અંદર એક વિચિત્ર પ્રકારની ઉર્જાનો અનુભવ થયો. રાહુલ 2006માં ભારતની એક ખાનગી હોટલમાં સેમ પિત્રોડાને મળ્યો હતો. પિત્રોડા તે સમયે વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના સલાહકાર હતા.
2. હાઈકમાન્ડ પર સંગઠનનું દબાણ હતું – કોંગ્રેસના ઓવરસીઝ ડિપાર્ટમેન્ટના સેક્રેટરી વીરેન્દ્ર વશિષ્ઠના કહેવા પ્રમાણે, કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ પર અમારા વિભાગનું દબાણ હતું. અમારા એકમો વતી પાર્ટીને કહેવામાં આવ્યું કે સામ પિત્રોડા દ્વારા આપવામાં આવેલા નિવેદન ખોટા નથી. મીડિયા દ્વારા તેને ખોટી રીતે ટાંકવામાં આવ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં તેમનું રાજીનામું લેવું યોગ્ય નથી.
વશિષ્ઠ વધુમાં જણાવે છે કે – સામ પિત્રોડા લાંબા સમયથી સંસ્થા સાથે જોડાયેલા છે અને ઘણા લોકોના સંપર્કમાં પણ છે. સંસ્થા પાસે હાલમાં તેમના જેવો ચહેરો નહોતો, તેથી જ તેઓ પરત ફર્યા છે. પિત્રોડાના નેતૃત્વમાં સંગઠન વધુ મજબૂતાઈથી કામ કરશે.
3. રાહુલના વિદેશ પ્રવાસને સફળ બનાવવાનો પડકાર – સેમ પિત્રોડા રાહુલ ગાંધીના વિદેશ પ્રવાસની બ્લૂ પ્રિન્ટ જોઈ રહ્યા છે. 2023માં રાહુલની લંડન અને અમેરિકાની મુલાકાતે ઘણી હેડલાઈન્સ બનાવી હતી. હવે જ્યારે રાહુલ વિપક્ષના નેતા બન્યા છે ત્યારે તેમના વિદેશ પ્રવાસને સફળ બનાવવાનો પડકાર પણ પાર્ટી માટે વધી ગયો છે.
પિત્રોડાની વાપસીનું આ પણ એક મોટું કારણ છે. પિત્રોડાએ 2014થી વિદેશમાં રાહુલ ગાંધીના 20 થી વધુ કાર્યક્રમોનું આયોજન કર્યું છે.
પિત્રોડા તેમના નિવેદનોને કારણે કેટલી વાર ઘેરાયા?
પિત્રોડા 2019માં પહેલીવાર વિવાદમાં આવ્યા જ્યારે તેમણે શીખ રમખાણો પર ટિપ્પણી કરી. પત્રકારોના એક સવાલ પર પિત્રોડાએ કહ્યું હતું કે શીખ રમખાણોમાં જે થયું તે થયું, ભૂલી જાઓ. જ્યારે આ મામલો સામે આવ્યો તો તેણે માફી માંગવી પડી.
2019માં પુલવામા હુમલા બાદ જ્યારે ભારતે પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદી ઠેકાણાઓ પર હુમલો કર્યો ત્યારે પિત્રોડાએ પણ વિવાદાસ્પદ ટિપ્પણી કરી હતી. તેમણે આવા હુમલાને યોગ્ય ગણાવ્યા ન હતા.
આ વર્ષે ચૂંટણી દરમિયાન પિત્રોડાએ વારસાગત કરની હિમાયત કરી હતી, ત્યારબાદ કોંગ્રેસ બેકફૂટ પર આવી ગઈ હતી. હોબાળો જોઈને પાર્ટીએ પિત્રોડાના નિવેદનથી દૂરી લીધી હતી.
