UPI ફ્રોડ: છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઓનલાઈન પેમેન્ટની માંગ ઝડપથી વધી છે. તે સરળ અને અનુકૂળ હોવાને કારણે, ભારતમાં મોટાભાગના લોકો રોકડ ચુકવણીને બદલે UPI ચુકવણી કરવાનું પસંદ કરે છે. UPI વિશે વાત કરીએ તો, તે ભારત સરકાર દ્વારા બનાવવામાં આવેલ એક સિસ્ટમ છે, જેની મદદથી તમે ફક્ત એક એપ દ્વારા તમારા તમામ બેંક ખાતાઓનું સંચાલન કરી શકો છો.
આ સિવાય તમે થોડીક સેકન્ડમાં ગમે ત્યાં અને કોઈપણને પૈસા ટ્રાન્સફર કરી શકો છો. પરંતુ ટેક્નોલોજીના વધારા સાથે તેની સાથે જોડાયેલા જોખમો પણ વધી રહ્યા છે. હાલમાં જ દિલ્હી પોલીસે એક ડેટા શેર કર્યો હતો, જે દર્શાવે છે કે 2024માં UPI ફ્રોડમાં વધારો થયો છે. અહીં આપણે જાણીશું કે આ ફ્રોડ કયા પ્રકારના હોય છે અને તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય છે.
25000 થી વધુ ફરિયાદો મળી
વર્ષ 2024 સમાપ્ત થવામાં હવે થોડાક જ મહિના બાકી છે. દિલ્હી પોલીસના નવા ડેટા પરથી જાણવા મળ્યું છે કે માત્ર જૂન 2024 સુધીમાં 25,924 UPI છેતરપિંડીની ફરિયાદો નોંધવામાં આવી છે. એક પોલીસ અધિકારીએ એમ પણ કહ્યું કે છેતરપિંડી કરનારા લોકો આ માટે ઘણી જુદી જુદી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે. આ પદ્ધતિઓ ખૂબ જ સરળ લાગે છે, પરંતુ તેના કારણે લોકોને લાખો રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે.
છેતરપિંડી આ રીતે થાય છે
રિપોર્ટમાં એ પણ સમજાવવામાં આવ્યું છે કે સ્કેમર્સ UPI છેતરપિંડી માટે કઈ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે. અહીં અમે તે બધાને સૂચિબદ્ધ કરીએ છીએ-
- નકલી ચુકવણીનો સ્ક્રીનશૉટ – આમાં, સ્કેમર્સ નકલી ચુકવણી રસીદનો ફોટો બનાવે છે અને લોકોને મોકલે છે અને તેમને પૈસા પાછા મોકલવાનું કહે છે.
- મિત્રના નામે કૌભાંડ – આ પણ એક ખૂબ જ સામાન્ય પદ્ધતિ છે, જેમાં સ્કેમર્સ મુશ્કેલીમાં તમારા મિત્ર અથવા સંબંધી હોવાનો દાવો કરે છે અને કટોકટીમાં પૈસા ટ્રાન્સફર કરવાનું કહે છે.
- નકલી UPI QR કોડ – જો તમે નકલી UPI QR કોડ સ્કેન કરો છો, તો તે કોઈપણ વેબસાઇટ અથવા એપ્લિકેશન દ્વારા તમારા UPI ઓળખપત્રની ચોરી કરી શકે છે.
- સ્ક્રીન મોનિટરિંગ એપ્લિકેશન – આમાં, સ્કેમર્સ એપ્લિકેશન દ્વારા તમારો UPI PIN અને OTP મેળવવા માટે સ્ક્રીન રેકોર્ડિંગનો ઉપયોગ કરે છે.
- વિનંતી છેતરપિંડી – આમાં, સ્કેમર્સ જાણીતા અને માન્ય એન્ટિટીના હોવાનો ઢોંગ કરે છે અને તમારી ટ્રાન્ઝેક્શન સંબંધિત સમસ્યા હલ કરવાનો દાવો કરે છે.
કેવી રીતે સુરક્ષિત રહેવું
- કોઈપણ સ્ક્રીનશૉટને બે વાર તપાસો અને જો કોઈ શંકા હોય, તો તેનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
- જો કોઈ વ્યક્તિ તમારા મિત્ર કે પરિવારના સભ્ય હોવાનો દાવો કરે છે અને પૈસાની માંગણી કરે છે, તો પહેલા તે સભ્યને એકવાર ફોન કરો અને પરિસ્થિતિ તપાસો.
- કોઈપણ લિંક અથવા મેસેજમાં મળેલા QR કોડને સ્કેન કરશો નહીં.
- તમારી અંગત વિગતો જેમ કે બેંક ખાતાનો પિન, યુપીઆઈ પિન અથવા ઓટીપી કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં.
- માત્ર Google Play Store અથવા App Store પરથી કોઈપણ એપ ડાઉનલોડ કરો.
