છેલ્લું વર્ષ બાંગ્લાદેશ માટે ઉથલપાથલથી ભરેલું હતું. વિદ્યાર્થી આંદોલનથી શરૂ થયેલા વિરોધ પ્રદર્શનથી અવામી લીગ પાર્ટી અને શેખ હસીનાના શાસનનો અંત આવ્યો. આ પછી ઇસ્લામિક સરકારે સત્તા સંભાળી. જ્યારથી વચગાળાની સરકારે સત્તાની ચાવીઓ સંભાળી છે ત્યારથી તે એક પછી એક અવામી લીગ અને બંગબંધુ મુજીબુર રહેમાનના નિશાનો ભૂંસી નાખવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. આ દરમિયાન સમાચાર આવ્યા છે કે બાંગ્લાદેશમાં ઈતિહાસના પાના બદલવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. અહીંની શાળાના પુસ્તકોમાં 1971ના મુક્તિ સંગ્રામનો ઈતિહાસ બદલવામાં આવશે.
ધ ડેઈલી સ્ટારના અહેવાલ મુજબ, હવે બાંગ્લાદેશના પુસ્તકોમાં લખવામાં આવશે કે દેશની આઝાદીની ઘોષણા ‘બંગબંધુ’ શેખ મુજીબુર રહેમાને નહીં પરંતુ ઝિયાઉર રહેમાને કરી હતી. એટલું જ નહીં નવા પુસ્તકોમાં મુજીબ પાસેથી ‘રાષ્ટ્રપિતા’નું બિરુદ પણ છીનવી લેવામાં આવશે. “2025 શૈક્ષણિક વર્ષ માટેના નવા પાઠ્યપુસ્તકો લખશે કે 26 માર્ચ, 1971 ના રોજ, ઝિયાઉર રહેમાને બાંગ્લાદેશની આઝાદીની ઘોષણા કરી હતી અને 27 માર્ચે, આ સ્વતંત્રતાની ઘોષણા ફરી એકવાર બંગબંધુ દ્વારા કરવામાં આવી હતી.”
મુજીબ અને ઝિયાઉરના વારસાને લઈને વિવાદ
મુજીબ અને ઝિયાઉરના વારસાને લઈને વિવાદનોંધનીય છે કે ઝિયાઉર રહેમાન બાંગ્લાદેશ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટી એટલે કે BNPના સ્થાપક અને વર્તમાન BNP ચીફ ખાલિદા ઝિયાના પતિ હતા. બાંગ્લાદેશના વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના પિતા મુજીબે, જેમને તાજેતરમાં સત્તા છોડવાની ફરજ પડી હતી, તેમણે બાંગ્લાદેશ મુક્તિ યુદ્ધનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. મુજીબ અને ઝિયારના વારસાને લઈને બાંગ્લાદેશમાં હંમેશા રાજકીય વિવાદ રહ્યો છે. બાંગ્લાદેશની આઝાદીની જાહેરાત કોણે કરી તે અંગે સવાલો ઉભા થયા છે. મુજીબના નેતૃત્વમાં બાંગ્લાદેશ મુક્તિ યુદ્ધનું નેતૃત્વ કરનાર પાર્ટી અવામી લીગ દાવો કરે છે કે આ જાહેરાત ‘બંગબંધુ’ દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જ્યારે BNP તેનો શ્રેય તેના સ્થાપક ઝિયારને આપે છે.
અગાઉ પણ ફેરફારો થયા છે
અગાઉ પણ ફેરફારો થયા છેબાંગ્લાદેશના પાઠ્યપુસ્તકોમાં આ પ્રકારનો ફેરફાર પહેલીવાર નથી થયો. આનાથી બાંગ્લાદેશમાં સત્તા પ્રમાણે ઈતિહાસ બદલાઈ ગયો હોવાના તારણ તરફ દોરી જાય છે. પ્રથમ વખત, 1978 માં બાંગ્લાદેશના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ઝિયારના શાસન દરમિયાન, ઇતિહાસને સત્તાવાર રીતે બદલવામાં આવ્યો હતો અને ઝિયાઉરને સ્વતંત્રતા જાહેર કરનાર વ્યક્તિ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા હતા. ત્યારથી સત્તાવાર ઇતિહાસ ઘણી વખત લખવામાં આવ્યો છે. 2009માં સત્તામાં આવ્યા બાદ હસીનાએ ઈતિહાસ પણ બદલી નાખ્યો.
ઈતિહાસ સાથે છેડછાડનું કારણ શું?
હકીકતમાં, BNP અને અન્ય વિરોધી Awami પક્ષોનો વચગાળાની સરકારમાં નોંધપાત્ર પ્રભાવ છે. આ જ કારણ છે કે સત્તા પરિવર્તન થતાં જ મુજીબ અને તેમના વારસાને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા છે. ઑગસ્ટમાં દેખાવકારોએ ઢાકામાં મુજીબની પ્રતિમાનું અપમાન કર્યું હતું. વિરોધીઓએ મુજીબના ઘરને પણ આગ લગાડી અને તોડફોડ કરી. બાંગ્લાદેશની નોટોમાંથી મુજીબની તસવીરો હટાવવાના પણ અહેવાલ હતા.
