ભારતીય રેલ્વે નેટવર્ક વિશ્વના સૌથી મોટા રેલ માર્ગોની યાદીમાં સામેલ છે. ભારતીય રેલ્વે દરરોજ 12,817 ટ્રેનોનું સંચાલન કરે છે, જેમાં 23 મિલિયન એટલે કે 2 કરોડ 30 લાખ લોકો મુસાફરી કરે છે. દેશના દરેક ભાગને જોડતા આ રેલ નેટવર્કની ઘણી માંગ છે. ભારતીય રેલવેને આનાથી સારી એવી આવક થાય છે. રેલ્વે અનુસાર, બેંગલુરુ રાજધાની એક્સપ્રેસ દેશની સૌથી વધુ કમાણી કરતી ટ્રેન છે. ભારતીય રેલ્વેએ 2022-23માં આ ટ્રેનથી 176 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી હતી. જોકે, એક ટ્રેનના કારણે ભારતીય રેલવેને કરોડોનું નુકસાન થયું છે.
ટ્રેનનું નામ શું છે?
આ ટ્રેન બીજી કોઈ નહીં પણ તેજસ એક્સપ્રેસ છે જે અવારનવાર હેડલાઈન્સમાં રહે છે. હા, દિલ્હી-લખનૌ તેજસ એક્સપ્રેસ અને અમદાવાદ-મુંબઈ તેજસ એક્સપ્રેસને કારણે ભારતીય રેલવેને 62 કરોડ રૂપિયાથી વધુનું નુકસાન થયું છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં આ બે ટ્રેનોના કારણે રેલવેને કુલ 628800000 રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. ભારતીય રેલ્વેએ 2019માં IRCTCને તેજસની જવાબદારી સોંપી હતી. પરંતુ રેલવે ખાનગીકરણનું આ મોડલ નિષ્ફળ સાબિત થઈ રહ્યું છે.
દરરોજ 200-250 બેઠકો ખાલી રહે છે
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, IRCTCએ સંકેત આપ્યો હતો કે 2022માં બંને તેજસ ટ્રેનને નુકસાન થશે. દિલ્હીથી લખનઉ વાયા કાનપુર જતી તેજસ એક્સપ્રેસને કારણે રેલવેને 27.52 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. તેનું મુખ્ય કારણ મુસાફરોની ગેરહાજરી છે. લખનૌ અને દિલ્હી વચ્ચે ચાલનારી આ ટ્રેનની 200-250 સીટો ખાલી છે. સ્થિતિ એ છે કે તેજસ જે પહેલા અઠવાડિયામાં 6 દિવસ ચાલતું હતું હવે તે અઠવાડિયામાં માત્ર 4 દિવસ ચાલે છે.
નુકસાનનું કારણ શું છે?
અહેવાલો અનુસાર, દિલ્હી-લખનૌ તેજસ એક્સપ્રેસની દરરોજ 200-250 સીટો ખાલી રહે છે. તેના માટે બે મોટા કારણો સામે આવી રહ્યા છે. સૌપ્રથમ, રાજધાની અને શતાબ્દી જેવી ટ્રેનો ઓછા ભાવે તેજસ કરતાં વધુ સારી સુવિધા પૂરી પાડે છે. તેજસની ટિકિટ પણ ઘણી મોંઘી છે. આવી સ્થિતિમાં શતાબ્દી અને રાજધાનીમાં આરક્ષણ ન મળે ત્યારે જ લોકો તેજસ તરફ વળે છે. બીજું કારણ કોવિડ-19 લોકડાઉન હોવાનું કહેવાય છે.
કોરોના લોકડાઉનને કારણે થયેલું નુકસાન
હકીકતમાં, જ્યારે તેજસ એક્સપ્રેસને 2019માં પ્રથમ વખત ફ્લેગ ઓફ કરવામાં આવી હતી, ત્યારે ટ્રેને પહેલા જ વર્ષમાં 2.33 કરોડ રૂપિયાનો નફો કર્યો હતો. જો કે, બીજા વર્ષે કોરોનાએ દસ્તક આપી અને દેશમાં લોકડાઉન લાદવામાં આવ્યું. 2021માં તેજસને કારણે રેલવેને 16.69 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું અને 2022માં તેને 8.50 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન સહન કરવું પડ્યું હતું. જ્યારે ગયા વર્ષે તેજસ એક્સપ્રેસને રૂ. 27 કરોડનું નુકસાન થયું હતું.
