સુપ્રીમ કોર્ટે ‘ઉશ્કેરણીજનક’ ગીત કેસમાં કોંગ્રેસના સાંસદ ઇમરાન પ્રતાપગઢી વિરુદ્ધ ગુજરાત પોલીસ દ્વારા દાખલ કરાયેલી FIR રદ કરી દીધી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા લોકશાહીનો અભિન્ન ભાગ છે. આવા નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરવું એ કોર્ટની ફરજ છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે બંધારણ અને બંધારણના આદર્શોનું ઉલ્લંઘન ન થાય તે સુનિશ્ચિત કરવાની પણ કોર્ટની ફરજ છે. કોર્ટે કહ્યું કે કવિતા, નાટક, ફિલ્મ, વ્યંગ અને કલા સહિત સાહિત્ય માનવ જીવનને વધુ અર્થપૂર્ણ બનાવે છે. પોલીસે લોકોના મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરવું જોઈએ.
‘સ્વસ્થ સમાજમાં વાણી સ્વતંત્રતાનું સન્માન કરવું જોઈએ’
ન્યાયાધીશ અભય એસ ઓકા અને ઉજ્જલ ભુઇયાની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે ભલે મોટી સંખ્યામાં લોકોને બીજાના વિચારો પસંદ ન હોય, પણ વ્યક્તિના વિચારો વ્યક્ત કરવાના અધિકારનું સન્માન અને રક્ષણ થવું જોઈએ. સ્વસ્થ સમાજમાં વાણી સ્વાતંત્ર્યનું સન્માન થવું જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટની ટિપ્પણી અહીં વિગતવાર વાંચો?
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે વિચારો અને મંતવ્યોની અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા વિના, બંધારણના અનુચ્છેદ 21 હેઠળ ગેરંટી મુજબ ગૌરવપૂર્ણ જીવન જીવવું અશક્ય છે. સ્વસ્થ લોકશાહીમાં કોઈ વ્યક્તિ કે વ્યક્તિઓના જૂથ દ્વારા વ્યક્ત કરાયેલા વિચારોનો વિરોધ બીજા દૃષ્ટિકોણથી કરવો જોઈએ. ભલે મોટી સંખ્યામાં લોકો બીજા દ્વારા વ્યક્ત કરાયેલા વિચારોને નાપસંદ કરે, પણ વ્યક્તિના પોતાના વિચારો વ્યક્ત કરવાના અધિકારનું સન્માન અને રક્ષણ થવું જોઈએ. કવિતા, નાટક, ફિલ્મ, વ્યંગ, કલા સહિતનું સાહિત્ય માનવ જીવનને વધુ અર્થપૂર્ણ બનાવે છે.
ઉશ્કેરણીજનક ગીત ગાવા બદલ કેસ દાખલ
અગાઉ ૩ જાન્યુઆરીના રોજ, જામનગરમાં આયોજિત સમૂહ લગ્ન સમારોહ દરમિયાન ભડકાઉ ગીતો ગાવાના આરોપસર પ્રતાપગઢી વિરુદ્ધ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો. કોંગ્રેસ લઘુમતી સેલના રાષ્ટ્રીય પ્રમુખ પ્રતાપગઢી પર ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 196 (ધર્મ, જાતિ, વગેરેના આધારે નફરતને પ્રોત્સાહન આપવું) અને 197 (રાષ્ટ્રીય એકતા માટે હાનિકારક ખતરનાક દાવા કરવા) સહિત અન્ય કલમો હેઠળ ગુનો નોંધવામાં આવ્યો હતો.
શું મામલો છે?
ઇમરાન પ્રતાપગઢી દ્વારા ‘X’ પર અપલોડ કરાયેલ 46-સેકન્ડની વિડિઓ ક્લિપમાં તેમને ચાલતા, હાથ હલાવતા દર્શાવવામાં આવ્યા હતા જ્યારે તેમના પર ફૂલોની પાંખડીઓનો વરસાદ કરવામાં આવ્યો હતો અને એક ગીત વગાડવામાં આવ્યું હતું. એફઆઈઆરમાં આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો કે તેના ગીતો ઉશ્કેરણીજનક, રાષ્ટ્રીય એકતા માટે હાનિકારક અને ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડનારા છે.
