દહેજ અને ઘરેલુ હિંસા કાયદામાં સુધારાની માંગ કરતી અરજી સુપ્રીમ કોર્ટે ફગાવી દીધી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે અરજી ફગાવી દીધી અને કહ્યું કે આ માટે સમાજ બદલવો પડશે, આપણે આમાં કંઈ કરી શકતા નથી. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે હાલના દહેજ અને ઘરેલુ હિંસા કાયદાનો દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે, તેથી તેમાં સુધારો થવો જોઈએ.
અરજીમાં કાયદાઓની સમીક્ષા માટે સમિતિ બનાવવાની માંગ કરવામાં આવી હતી.
તાજેતરમાં બેંગ્લોરમાં એક એન્જિનિયરે આત્મહત્યા કરી. એન્જિનિયરે તેની પત્ની પર કાયદેસર રીતે હેરાન કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો અને કાયદામાં છટકબારી હોવાનો પણ આરોપ લગાવ્યો હતો. એન્જિનિયરની આત્મહત્યા પછી, સમાજમાં દહેજ અને ઘરેલુ હિંસા કાયદાના દુરુપયોગ અંગે ચર્ચા શરૂ થઈ. જે બાદ સુપ્રીમ કોર્ટમાં કાયદામાં સુધારાની માંગણી કરતી અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી. આ અરજી એડવોકેટ વિશાલ તિવારી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી. અરજીમાં સુપ્રીમ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશો, વકીલો અને કાનૂની નિષ્ણાતોની બનેલી એક સમિતિની રચના કરવાની માંગ કરવામાં આવી હતી જે હાલના દહેજ અને ઘરેલુ હિંસા કાયદાઓની સમીક્ષા કરે. અરજી ફગાવી દેતી વખતે, જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ના અને જસ્ટિસ સતીશ ચંદ્રાની બેન્ચે સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે ‘સમાજ બદલવો પડશે અને કોર્ટ આમાં કંઈ કરી શકે નહીં.’
અરજીમાં આ સૂચનો આપવામાં આવ્યા હતા
અરજીમાં એવી પણ માંગ કરવામાં આવી હતી કે લગ્નની નોંધણી કરતી વખતે, લગ્ન દરમિયાન મળેલી વસ્તુઓ અને ભેટોની પણ નોંધણી કરવામાં આવે તેવી જોગવાઈ કરવામાં આવે. આ ઉપરાંત, 2010 માં IPC ની કલમ 498A સંબંધિત કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કરેલી ટિપ્પણીઓનો પણ અમલ થવો જોઈએ. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કાયદામાં સુધારો કરીને નિર્દોષ માણસોના જીવ બચાવી શકાય છે અને આ કાયદાનો ઉદ્દેશ્ય પણ પૂર્ણ થશે.
‘ગેરકાયદેસર માંગણીઓ પૂર્ણ કરવા માટે કાયદો એક હથિયાર બનવો જોઈએ’
અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ‘દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો અને IPC ની કલમ 498A પરિણીત મહિલાઓના રક્ષણ અને તેમના ઉત્પીડનને રોકવા માટે બનાવવામાં આવી હતી, પરંતુ આપણા દેશમાં આ કાયદાઓને ગેરકાયદેસર માંગણીઓ સ્વીકારવા અને પુરુષોના પરિવાર પર દબાણ લાવવા માટે એક હથિયાર બનાવવામાં આવ્યા છે.’ આ કારણે, સાચા કેસોને પણ શંકાની નજરે જોવામાં આવે છે. એવી ઘણી ઘટનાઓ બની છે જ્યાં પુરુષોને દહેજના કેસમાં ખોટી રીતે ફસાવવામાં આવ્યા છે અને તેનો અંત ખૂબ જ પીડાદાયક રહ્યો છે. આનાથી આપણી ન્યાયિક વ્યવસ્થા અને ગુના તપાસ પ્રણાલી પર પણ પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘આ ફક્ત અતુલ સુભાષનો કેસ નથી પરંતુ આવા કારણોસર લાખો પુરુષો આત્મહત્યા કરી રહ્યા છે.’ દહેજ કાયદાના દુરુપયોગને કારણે, આ કાયદાઓનો વાસ્તવિક હેતુ ક્યાંક પાછળ રહી ગયો છે.
