તાજેતરના સંબોધનમાં કોંગ્રેસની નેતા સોનિયા ગાંધીે રાષ્ટ્રપતિ દ્રોપદી મુર્મુને ગરીબ મહિલાના રૂપમાં સંબોધ્યું હતું, જેની કારણે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વિવાદ અને ટીકા ઉઠી છે.
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ તીખી પ્રતિક્રિયા આપી, કોંગ્રેસની mentality અને રાષ્ટ્રપતિ પ્રત્યેના અનાદરનો આક્ષેપ કર્યો. આ ટીપ્પણી ત્યારે આવી જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ મુર્મુએ ખેડૂતો અને આદિવાસી સમુદાયોના પ્રશ્નો પર ભાષણ આપ્યું હતું અને આ જૂથોને ભોગવાયેલા પડકારો પર પ્રકાશ પાડી હતી.
દ્રોપદી મુર્મુના પ્રયાસોને અનાદરજનક ગણતાં, વિવાદમાં સોનિયા ગાંધીના શબ્દોને અસમ્માનના રૂપમાં જોવામાં આવી રહ્યા છે. કાંગ્રસ પાર્ટીની તરફથી આ મુદ્દે રાષ્ટ્રપતિ કાર્યાલયે કોઈ સત્તાવાર નિવેદન આપ્યું નથી, પરંતુ મોદીએ આ ટિપ્પણીને નિંદા કરી, જણાવ્યું કે એ રાષ્ટ્રપતિના દફતરી મહાત્મ્યની અવગણના છે.
આ વિવાદ રાજકીય વાદવિવાદમાં લિંગ સંવેદનશીલતા પર નવી ચર્ચાઓ ખૂલી છે. ટીકાકારોનું માનવું છે કે, દ્રોપદી મુર્મુને ગરીબ મહિલા તરીકે સંબોધવું ફક્ત અનાદરજનક નથી, પરંતુ મહિલા નેતાઓની સ્થિતિ અંગે જૂની દૃષ્ટિનું પ્રતિબિંબ પણ છે.
આ વિવાદ સોનિયા ગાંધી અને તેમના પક્ષના આદિવાસી સમુદાય અને મહિલા નેતાઓના પ્રતિનિધિત્વ પ્રત્યેના દાવાઓ પર પ્રશ્નો ઉઠાવે છે. ટીકાકારો આ દાવાઓને અદૂસરી ગણાવી રહ્યા છે, ખાસ કરીને એન્ટિ-મેઈનસ્ટ્રીમ વોટર્સ સાથે કાંગ્રસની બહાર નીકળી જવા તરફ આ ઘટનાઓ સંકેત આપે છે.
2024માં સોનિયા ગાંધીએ “રાષ્ટ્રપતિની” શબ્દનો ઉપયોગ કરવાના કારણે પણ વિવાદ થયો હતો, જે મુર્મુ માટે લિંગ આધારિત અપમાન તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો હતો.
આટલું જ નહિ, આ વિવાદમાં કાંગ્રસના અંદર પણ વિભાજન છે, કેટલીક ટિમના સભ્યો આ ટિપ્પણીઓથી પોતાની જાતને અલગ રાખી રહ્યા છે જ્યારે બીજા મૌન છે. આ આંતરિક વિખવાદ આગામી ચૂંટણીમાં મૌટો ગઠબંધનની ક્ષમતાને અસર કરી શકે છે.
સોનિયા ગાંધી અને દ્રોપદી મુર્મુ વચ્ચેની આ ઘટનાથી ભારતની રાજકીય વલણના મોટા દ્રષ્ટિએ મહિલા અને લઘુમતી નેતાઓના પ્રતિનિધિત્વ વિશેના સામાજિક દૃષ્ટિકોણોનો પ્રતિબિંબ જોવા મળે છે.
