ભારતીયો 26 જાન્યુઆરી 2025 ના રોજ 76મો પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવી રહ્યા છે. ૧૯૫૦ના આ દિવસે દેશભરમાં ઉત્સાહ અને ગર્વનું વાતાવરણ હતું. આ દિવસે, ભારતનું બંધારણ સત્તાવાર રીતે અમલમાં આવ્યું અને ભારતને પ્રજાસત્તાક તરીકે જાહેર કરવાની યાદમાં દર વર્ષે પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવવાનું શરૂ થયું.
હવે, સમગ્ર દેશમાં શાળાઓ, કોલેજો અને સરકારી કચેરીઓ ઉપરાંત, ઘણી જગ્યાએ દેશભક્તિની ભાવના સાથે પ્રજાસત્તાક દિવસ એક ખાસ પ્રસંગ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ પહેલા વર્ષમાં પ્રજાસત્તાક દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવ્યો, દેશનું વાતાવરણ કેવું હતું. તે સમયે અને એ જાણવું પણ રસપ્રદ રહેશે કે પ્રજાસત્તાક દિવસ સૌપ્રથમ ક્યાં ઉજવવામાં આવ્યો હતો.
સૌપ્રથમ પ્રજાસત્તાક દિવસ ક્યાં ઉજવવામાં આવ્યો હતો?
પ્રથમ પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી દિલ્હીના ઇરવિન સ્ટેડિયમ (હવે નેશનલ સ્ટેડિયમ) ખાતે યોજાઈ હતી. તે સમયનો સૌથી મોટો રાષ્ટ્રીય ઉત્સવ હતો, જેમાં ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે ભારતીય ધ્વજ ફરકાવ્યો હતો અને પરેડનું નેતૃત્વ કર્યું હતું.
પ્રથમ પ્રજાસત્તાક દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવ્યો હતો
ભારતનું બંધારણ 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ સવારે 10:18 વાગ્યે અમલમાં આવ્યું. આ દિવસની પસંદગી ૧૯૩૦માં પૂર્ણ સ્વરાજ દિવસના ઠરાવને કારણે કરવામાં આવી હતી. ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લીધા. તેમણે સરકારી ગૃહ, જે હવે રાષ્ટ્રપતિ ભવન છે, ત્યાં ત્રિરંગો ધ્વજ ફરકાવ્યો.
પરેડ અને ટેબ્લો
પહેલી વાર, દિલ્હીમાં ભારતીય સેનાની પરેડ યોજાઈ, જેમાં ભારતની શક્તિ અને સાંસ્કૃતિક વિવિધતાનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું. તેમાં સેના, નૌકાદળ અને વાયુસેનાએ ભાગ લીધો હતો. ભારતની સ્વતંત્રતા પછીનો પહેલો પ્રજાસત્તાક દિવસ એક ઐતિહાસિક પગલું હતું, જેનાથી ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો લોકશાહી પ્રજાસત્તાક બન્યો.