એક દેશ એક ચૂંટણી અંગે સંસદની સંયુક્ત સમિતિની પ્રથમ બેઠક બુધવારે (08 જાન્યુઆરી, 2025) ના રોજ યોજાઈ હતી. આ દરમિયાન શાસક પક્ષ અને વિપક્ષ સાથે જોડાયેલા તમામ સાંસદોએ સમિતિ સમક્ષ પોતાના વિચારો રજૂ કર્યા હતા. શાસક પક્ષ સાથે સંકળાયેલા સાંસદોએ આ બિલને દેશની જરૂરિયાત ગણાવ્યું તો વિપક્ષના સાંસદોએ આ બિલને મોટાભાગના રાજ્યોને છીનવી લેનારું બિલ ગણાવ્યું.
આ બેઠક દરમિયાન કાયદા મંત્રાલયના અધિકારીઓએ સમિતિના સભ્યોને પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ દ્વારા રચાયેલી સમિતિના અહેવાલ વિશે માહિતી આપી હતી. તે સિવાય તેમણે સમિતિના સભ્યોને બિલની જોગવાઈઓ વિશે પણ માહિતી આપી હતી. મીટિંગ પછી, એક મોટા સૂટકેસમાં 18,000 થી વધુ પાનાના દસ્તાવેજો સમિતિના તમામ સભ્યોને સોંપવામાં આવ્યા હતા. આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદ સંજય સિંહે પણ સૂટકેસ સાથેની તસવીર શેર કરી છે.
સમિતિના સભ્યોને કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેમાં એવા તમામ દસ્તાવેજો છે જે આ બિલ લાવવાના કારણ અને તેને કેવી રીતે લાગુ કરી શકાય તેની સાથે સંબંધિત માહિતી આપશે. બેઠક બાદ સમિતિના સભ્યો પણ તે મોટા સૂટકેસ પોતાની સાથે લઈ જતા જોવા મળ્યા હતા.
આ સવાલ પ્રિયંકા ગાંધીએ કર્યો હતો
સૂત્રો પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, આ બેઠક દરમિયાન પહેલીવાર સાંસદ તરીકે સંસદમાં પહોંચેલા અને આ સમિતિનો ભાગ બનેલા પ્રિયંકા ગાંધીએ એક દેશ, એક ચૂંટણી પર કહ્યું કે સરકારે એ પણ જણાવવું જોઈએ કે જો દેશમાં તમામ ચૂંટણીઓ એક સાથે થાય છે, તો પછી પૈસાની બચત કેવી રીતે થશે? જો આખા દેશમાં એકસાથે ચૂંટણી યોજાવાની હોય તો તેના માટે ઈવીએમ ઉપલબ્ધ છે?
બિલનું સમર્થન કરનારા સાંસદોએ શું દલીલો આપી?
સૂત્રો પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, બિલને સમર્થન કરનારા સાંસદોએ દલીલ કરી હતી કે જ્યારે દેશમાં 1967 સુધી એકસાથે ચૂંટણી થઈ શકતી હતી તો હવે તેની સામે કેમ વાંધો ઉઠાવવામાં આવી રહ્યો છે. જો 1967 સુધી રાજ્યોના અધિકારો છીનવી લેનાર કાયદો ન હતો, તો હવે તેને રાજ્યોના અધિકારોમાં દખલ કરતું બિલ કેમ કહેવામાં આવે છે?
બિલનું સમર્થન કરી રહેલા સાંસદોએ દેશમાં 1957નું ઉદાહરણ પણ આપ્યું હતું. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, 1957નું ઉદાહરણ આપતાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, 1957માં 6-7 વિધાનસભાના કાર્યકાળને સમય પહેલા વિખેરી નાખવામાં આવ્યો હતો અને એક સાથે ચૂંટણી યોજવામાં આવી હતી. આ કરવામાં આવ્યું તે સમય દરમિયાન, બંધારણ સભાના અધ્યક્ષ દેશના રાષ્ટ્રપતિનું પદ સંભાળતા હતા.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ બેઠક દરમિયાન મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને ઝારખંડ જેવા રાજ્યોના ઉદાહરણ પણ આપવામાં આવ્યા હતા. જ્યાં લોકસભાની ચૂંટણીના થોડા મહિનામાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજવામાં આવે છે અને મુંબઈ મહાનગરપાલિકા જેવી ચૂંટણીઓ વિધાનસભાની ચૂંટણીના થોડા મહિના પછી યોજાય છે, એટલે કે આખું વર્ષ ચૂંટણીઓ ચાલુ રહે છે. જેના કારણે વિકાસની યોજનાઓ ખોરવાઈ રહી છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે એક દેશ એક ચૂંટણી માટે બનેલી સંસદની આ સંયુક્ત સમિતિમાં 39 સભ્યો છે. આ સમિતિમાં લોકસભાના 27 અને રાજ્યસભાના 12 સભ્યો છે. આ સમિતિના અધ્યક્ષ પીપી ચૌધરી છે.
