ભારત 2026ના અંત સુધીમાં તેનું ગગનયાન મિશન શરૂ કરશે. સોમવારે ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ઈસરો)ના અધ્યક્ષ એસ સોમનાથે આઈઆઈટી ગુવાહાટીમાં આ વાત કહી. મિશનની પ્રથમ માનવરહિત ફ્લાઇટ આવતા વર્ષની શરૂઆતમાં થવાની ધારણા છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. જો સફળ થશે, તો માનવ મિશન 2016 ના અંત સુધીમાં શરૂ કરવામાં આવશે.
IIT ગુવાહાટી ખાતે આયોજિત ઈન્ડિયા ઈન્ટરનેશનલ સાયન્સ ફેસ્ટિવલ 2024માં 20,000 થી વધુ પ્રતિભાગીઓએ ભાગ લીધો હતો. સ્ટુડન્ટ સાયન્સ ઇન્ટરેક્ટિવ પ્રોગ્રામમાં ISROના અધ્યક્ષ ડૉ. એસ સોમનાથે 4,500 વિદ્યાર્થીઓને સંબોધિત કર્યા હતા. તેમણે વિદ્યાર્થીઓને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે કારકિર્દી બનાવવા અપીલ કરી હતી.
ગગનયાન રોકેટ તૈયાર છે
ઈસરોના અધ્યક્ષ સોમનાથે કહ્યું કે અમે છેલ્લા 4 વર્ષથી ગગનયાન મિશનમાં વ્યસ્ત છીએ. રોકેટ સંપૂર્ણપણે તૈયાર છે. પ્રથમ માનવરહિત ફ્લાઇટ આવતા વર્ષની શરૂઆતમાં શરૂ થશે. તેમણે કહ્યું કે પહેલા અમે તેને ડિસેમ્બરમાં લોન્ચ કરવા માંગીએ છીએ. પરંતુ ટેકનિકલ કારણોસર તેને થોડો આગળ વધારવામાં આવ્યો છે.
માનવ મિશન પહેલા ત્રણ પરીક્ષણો
ઈસરોના અધ્યક્ષના જણાવ્યા અનુસાર, 2026માં માનવયુક્ત ઉડાન પહેલા ત્રણ પરીક્ષણો કરવામાં આવશે. પ્રથમ ટેસ્ટમાં વ્યોમિત્ર નામના રોબોટને અવકાશમાં મોકલવામાં આવશે. આ ટેસ્ટ આવતા વર્ષની શરૂઆતમાં લેવામાં આવશે. આ પછી વધુ બે ટેસ્ટ કરવામાં આવશે. ત્રણેય પરીક્ષણો સફળ થયા બાદ અવકાશયાત્રીઓને મોકલવામાં આવશે.
ગગનયાન મિશન શું છે?
ISRO આગામી બે વર્ષમાં ગગનયાન મિશનના પ્રક્ષેપણની તૈયારીમાં વ્યસ્ત છે. ગગનયાનનું માનવ મિશન ત્રણ દિવસનું હશે. અવકાશયાત્રીઓને પૃથ્વીથી 400 કિમી ઉપર મોકલવા અને ત્યારબાદ તેમનું સુરક્ષિત ઉતરાણ મિશનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય છે. અત્યાર સુધી વિશ્વના માત્ર ત્રણ દેશો જ આ કરી શક્યા છે. જો આ મિશન સફળ થશે તો ભારત પણ આ યાદીમાં સામેલ થઈ જશે.
શુક્રયાન મિશનને લીલી ઝંડી મળી છે
ભારત સરકારે શુક્રયાન મિશનને પણ મંજૂરી આપી છે. આ મિશન 2028માં લોન્ચ કરવામાં આવશે. ભારત સરકારે ભારતીય સ્પેસ સ્ટેશનની સ્થાપનાને પણ મંજૂરી આપી છે. ભારતનું પોતાનું સ્પેસ સ્ટેશન 2035 સુધીમાં તૈયાર થઈ જશે. તેમાં કુલ પાંચ મોડ્યુલ હશે. પ્રથમ મોડ્યુલ 2028 માં લોન્ચ કરવામાં આવશે.
ભારત ચંદ્રયાન-4ની તૈયારીમાં છે
બીજી તરફ, ભારત ચંદ્રયાન-4 મિશનની તૈયારીમાં વ્યસ્ત છે. આ મિશનમાં જાપાન પણ ભારત સાથે જોડાઈ શકે છે. મિશનનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ધ્યેય ચંદ્ર પરથી માટીના નમૂનાઓ પાછા લાવવાનો છે. ચંદ્રયાન-4ના રોવરનું વજન 350 કિલોગ્રામ હશે.