ભારતમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ એજન્સી ફોર ઇન્ટરનેશનલ ડેવલપમેન્ટ (USAID) ના ભંડોળને લઈને તાજેતરમાં એક ઉગ્ર રાજકીય ચર્ચા ઉભી થઈ છે.
વિવાદની શરૂઆત:
પૂર્વ અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દાવો કર્યો હતો કે USAID ભંડોળ ભારતમાં ચૂંટણીને પ્રભાવિત કરવા માટે વપરાયું હતું. આ નિવેદન બાદ, વિપક્ષ કોંગ્રેસે આ મુદ્દાને ઉછાળી સરકાર પર આક્ષેપ કર્યા.
કેન્દ્ર સરકારનું પ્રતિસાદ:
ભારત સરકારે સ્પષ્ટતા આપતા જણાવ્યું કે USAID ફંડનો ઉપયોગ ફક્ત વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ માટે થાય છે, ન કે ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં હસ્તક્ષેપ માટે. નાણાં મંત્રાલયના અહેવાલ મુજબ, 2023-24 દરમિયાન USAID દ્વારા ભારતને અંદાજે $750 મિલિયન ફાળવવામાં આવ્યા, જે કૃષિ, સ્વચ્છતા, નવીનીકરણીય ઉર્જા, આરોગ્ય અને આપત્તિ વ્યવસ્થાપન જેવા ક્ષેત્રો માટે ઉપયોગમાં લેવાયા.
કોંગ્રેસના આરોપો:
વિપક્ષે આ મુદ્દાને ઉછાળી સરકાર પર આક્ષેપ કર્યો કે વિદેશી ફંડના કારણે ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં દખલ થઈ રહ્યો છે.
ઈતિહાસ શું કહે છે?
આ પહેલા પણ કોંગ્રેસ વિદેશી સંસ્થાઓ સાથે જોડાણના આરોપોનો સામનો કરી ચૂકી છે. કેટલીક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ, જેમ કે ફ્રીડમ હાઉસ અને ઓપન સોસાયટી ફાઉન્ડેશન્સ (OSF), જે જ્યોર્જ સોરોસ સાથે સંકળાયેલ છે, સતત ભારતની લોકશાહી અને નીતિઓ પર પ્રશ્નો ઉઠાવતી રહી છે.
સરકારની સ્થિતિ:
વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે નિવેદન આપતા જણાવ્યું કે “ભારતની ચૂંટણી પ્રક્રિયા સંપૂર્ણપણે મુક્ત અને ન્યાયસંગત છે. કોઈપણ વિદેશી હસ્તક્ષેપને સરકાર ક્યારેય સહન નહીં કરે.”
આ વિવાદની અસર:
ભાજપે કોંગ્રેસ પર આરોપ મૂક્યો કે તે આંતરરાષ્ટ્રીય એજન્ડાને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. બીજી બાજુ, કોંગ્રેસે સરકાર પર આક્ષેપ કર્યા કે તે વિદેશી ભંડોળ પર સંપૂર્ણ પારદર્શિતા લાવતી નથી.
તથ્ય શું છે?
ડેટા મુજબ, USAID ભંડોળ વિકાસલક્ષી પ્રોજેક્ટ્સ માટે મંજુર થયેલા છે, અને ભારતીય ચૂંટણીમાં સીધા હસ્તક્ષેપના કોઈ પુરાવા નથી.
આ વિવાદે રાજકીય માહોલ ગરમાવ્યો છે, અને આગામી ચૂંટણી માટે તે કેવી અસર કરશે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.
