રશિયા અને ચીન વચ્ચેની મિત્રતા કોઈથી છુપાયેલી નથી. વિશ્વની આ બે મહાસત્તાઓ વચ્ચેના સંબંધો 1950 ના દાયકાથી મજબૂત રહ્યા છે. લગભગ ત્રણ વર્ષ પહેલાં જ્યારે રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કર્યો હતો, ત્યારે પણ ચીને તેની ટીકા કરી ન હતી. યુક્રેન યુદ્ધમાં ચીન રશિયાને મોટા પાયે શસ્ત્રો પૂરા પાડી રહ્યું હોવાના સમાચાર પણ આવતા રહ્યા. પશ્ચિમી પ્રતિબંધો છતાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે પોતે મોસ્કોની મુલાકાત લીધી હતી, પરંતુ હવે એવા સમાચાર આવ્યા છે જેણે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને મોટો ઝટકો આપ્યો છે.
ચીનના સૌથી મોટા બંદરના અધિકારીઓએ યુએસ પ્રતિબંધોને કારણે મોટા રશિયન તેલ ટેન્કરોને લઈ જતા આઠ જહાજોના કાફલાને તેમના બંદર પર ડોક કરવાથી રોકી દીધો છે. રોઇટર્સે ત્રણ વેપારીઓને ટાંકીને આ ચીની પ્રતિબંધની પુષ્ટિ કરી છે. અહેવાલોમાં જણાવાયું છે કે પૂર્વી ચીનમાં શેનડોંગ પોર્ટ ગ્રુપે રશિયન તેલ ટેન્કરોના કાફલા પર પ્રતિબંધ લાદ્યો છે. આ પ્રદેશમાં સ્થિત ઘણી તેલ રિફાઇનરીઓ વિદેશી તેલના મુખ્ય આયાતકાર રહી છે. ચીન વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઇલનો સૌથી મોટો આયાતકાર છે અને ફેબ્રુઆરી 2022 થી રશિયન ક્રૂડ ઓઇલનો સૌથી મોટો આયાતકાર રહ્યો છે કારણ કે પશ્ચિમી દેશોએ રશિયા પર કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા છે.
આમ છતાં, ચીની બંદરે રશિયન જહાજોને ત્યાં માલ ઉતારવા કે ડોક કરવાથી અટકાવ્યા છે. આ પ્રતિબંધ ફક્ત શેનડોંગ બંદર પર જ નહીં, પરંતુ નજીકના રિઝાઓ, યાંતાઈ અને કિંગદાઓ બંદરો પર પણ લાગુ પડે છે, જે શેનડોંગ પોર્ટ ગ્રુપ દ્વારા સંચાલિત છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પ્રતિબંધિત કરાયેલા આઠ તેલ ટેન્કરોમાંથી દરેકની ક્ષમતા 20 લાખ બેરલ છે. તેનો અર્થ એ કે ચીને સમુદ્રની મધ્યમાં કુલ 16 મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઇલનું શિપમેન્ટ છોડી દીધું છે.
તમને જણાવી દઈએ કે અમેરિકાએ પ્રતિબંધોનો ભંગ કરનાર કાફલાનું નામ શેડો ફ્લીટ રાખ્યું છે. ગયા મહિને જ, બિડેન વહીવટીતંત્રે ઈરાની શિપમેન્ટ સાથે જોડાયેલી 35 કંપનીઓ પર પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા. ઈરાનમાંથી 90 ટકા ક્રૂડ ઓઈલ ચીનમાં નિકાસ થાય છે. બદલામાં, ઈરાન રોકડા લીધા વિના માલ ખરીદે છે. જ્યારે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે, ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ રશિયન કાફલા સામેના પ્રતિબંધો અંગે કોઈ જાણકારી હોવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. એવું માનવામાં આવે છે કે ચીનની તાજેતરની કાર્યવાહી અમેરિકામાં થઈ રહેલા સત્તા પરિવર્તનને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ આ મહિનાની 20મી તારીખે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ ગ્રહણ કરવાના છે. તેમણે ચીન પર ભારે કર લાદવાની વાત પહેલાથી જ કરી છે.
