ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના સંબંધોમાં ફરી એકવાર ખટાશ આવી ગઈ છે. કેનેડાની સરકારે ભારતીય હાઈ કમિશનર પર ખાલિસ્તાન સમર્થક હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યામાં સામેલ હોવાનો આરોપ લગાવ્યો છે.
કેનેડાએ દાવો કર્યો છે કે આતંકવાદી નિજ્જરની હત્યામાં ભારત સરકારના અધિકારીઓ સામેલ છે. ભારત શરૂઆતથી જ ટ્રુડો સરકારના આ દાવાઓને પાયાવિહોણા ગણાવી રહ્યું છે.
મંગળવારે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સને સંબોધતા વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ કહ્યું કે કેનેડાએ ગયા વર્ષે કેનેડિયન નાગરિકની હત્યામાં ભારતીય અધિકારીઓની સંડોવણીના આરોપો સંબંધિત તમામ માહિતી તેના ‘ફાઇવ આઇઝ’ ભાગીદારોને શેર કરી છે, ખાસ કરીને અમેરિકા સાથે શેર કરી છે.
વિશ્વનો શ્રેષ્ઠ ગુપ્તચર વિભાગ
પીએમ ટ્રુડોના આ નિવેદન બાદ હવે સવાલ એ છે કે ‘પાંચ આંખો’ શું છે. આ સાથે જ નિજ્જર હત્યા કેસનો આ પાંચ દેશોના સહયોગી સંગઠન સાથે શું સંબંધ છે? ખરેખર, ‘ફાઇવ આઇઝ’ એક ગુપ્તચર સંસ્થા છે. આ જોડાણમાં અમેરિકા, બ્રિટન, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને કેનેડા સામેલ છે. તેને વિશ્વનું સૌથી શક્તિશાળી ઈન્ટેલિજન્સ નેટવર્ક માનવામાં આવે છે. આ સંસ્થા આ પાંચ દેશો સાથે ગુપ્ત માહિતી શેર કરે છે. આ સંગઠનનો સૌથી મોટો ઉદ્દેશ્ય આતંકવાદને રોકવા અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે કામ કરવાનો છે.
નિજ્જર હત્યા કેસમાં ‘ફાઇવ આઇઝ’ નામ કેમ આવ્યું?
હકીકતમાં, તપાસ પછી, ‘ફાઇવ આઇઝ’ સંસ્થાએ ખુલાસો કર્યો હતો કે 18 જૂન, 2023 ના રોજ બ્રિટિશ કોલંબિયામાં ગુરુદ્વારાની બહાર નિજ્જરની ગોળીબારની હત્યામાં ભારતીય ગુપ્તચર એજન્સીઓ સામેલ છે. ટ્રુડોએ દાવો કર્યો હતો કે આ સંસ્થાએ ઘણા મહિનાઓ સુધી આ મામલાની તપાસ કરી હતી. આ પછી આ માહિતી અમારી સાથે શેર કરવામાં આવી.
‘ફાઇવ આઇઝ’ નો જન્મ ક્યારે અને શા માટે થયો?
આ સંસ્થાની સ્થાપના બીજા વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન કરવામાં આવી હતી.
સાથી દળો જર્મની અને જાપાનના જાસૂસોનો સામનો કરવા માટે પાંચ આંખોની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
વર્ષ 1943માં બ્રિટન અને અમેરિકા વચ્ચે ગુપ્તચર માહિતી શેર કરવા માટેનો પ્રથમ કરાર થયો હતો.
વર્ષ 1949માં કેનેડા પણ આ સંસ્થાનો એક ભાગ બન્યું.
વર્ષ 1956માં ન્યુઝીલેન્ડ અને ઓસ્ટ્રેલિયા પણ આ સંગઠનનો ભાગ બન્યા.
