કેન્દ્ર સરકારે 2025-26ના બજેટમાં વિવિધ સરકારી યોજનાઓ હેઠળ 21 લાખથી વધુ પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રોજગારીની તકો ઊભી કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે. આ નોકરીઓ મત્સ્યઉદ્યોગ, પર્યટન, ખાદ્ય પ્રક્રિયા, કાપડ ઉદ્યોગ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદન જેવા ક્ષેત્રોમાં ઊભી થશે. તમને જણાવી દઈએ કે આ આંકડો ગયા વર્ષે જુલાઈમાં રજૂ કરાયેલા બજેટ કરતા 20 ટકા વધુ છે.
કોર્પોરેટ મંત્રાલય પ્રધાનમંત્રી ઇન્ટર્નશિપ યોજનાનો એક પાયલોટ પ્રોજેક્ટ ચલાવી રહ્યું છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય 2024-25માં 1.25 લાખ ઇન્ટર્નશિપ તકો પૂરી પાડવાનો છે. આ માટે ૮૪૦ કરોડ રૂપિયાનું બજેટ મંજૂર કરવામાં આવ્યું છે. અત્યાર સુધીમાં, કંપનીઓ દ્વારા 1.27 લાખ ઇન્ટર્નશિપ તકો પોસ્ટ કરવામાં આવી છે અને તેના માટે લગભગ 6.21 લાખ અરજીઓ પ્રાપ્ત થઈ છે.
પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા યોજના હેઠળ, સરકારનો ઉદ્દેશ્ય 61 લાખથી વધુ કારીગરો, જેમાં મહિલાઓ અને SC, ST, OBC સમુદાયના લોકોનો સમાવેશ થાય છે, તેમને સ્વરોજગાર બનાવવાનો છે.
બજેટ દસ્તાવેજ મુજબ, પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના માટે સૌથી વધુ રોજગાર સર્જન લક્ષ્ય છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય ૧૧ લાખ લોકોને રોજગાર પૂરો પાડવાનો છે. નોંધનીય છે કે આ યોજના માટે રોજગાર સર્જનનો લક્ષ્યાંક 2024-25માં પણ સમાન હતો.
પ્રધાનમંત્રી રોજગાર નિર્માણ કાર્યક્રમ (PMEGP) આ યાદીમાં બીજા ક્રમે છે જેનો ઉદ્દેશ 5.8 લાખ રોજગારની તકો ઉભી કરવાનો છે. ઓગસ્ટ 2008 માં શરૂ કરાયેલ, આ કાર્યક્રમ એક ક્રેડિટ-લિંક્ડ સબસિડી યોજના છે જે સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગ મંત્રાલય (MSME) દ્વારા સંચાલિત છે.
બજેટમાં કાપડ ઉદ્યોગ માટે ઉત્પાદન-લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (PLI) યોજના હેઠળ 35,000 થી વધુ નોકરીઓનું સર્જન કરવાનો લક્ષ્યાંક છે. સરકાર મોડિફાઇડ સ્પેશિયલ ઇન્સેન્ટિવ પેકેજ સ્કીમ (M-SIPS) હેઠળ 30,000 નોકરીઓ પેદા કરવાનું લક્ષ્ય રાખી રહી છે. ઇલેક્ટ્રોનિક સિસ્ટમ ડિઝાઇન અને મેન્યુફેક્ચરિંગ (ESDM) ઉદ્યોગોમાં રોકાણ આકર્ષવા અને અપંગતાને સંબોધવા માટે આ યોજના 2012 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.
