હિન્દુ ધર્મમાં નવરાત્રીનો તહેવાર ખૂબ જ મહત્વ ધરાવે છે. નવ દિવસના આ પવિત્ર તહેવાર દરમિયાન, દેવી દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. દરરોજ દેવીના ચોક્કસ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ તહેવાર આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ અને મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ નવ દિવસોમાં માતા રાણીની પૂજાની સાથે ઉપવાસનું પણ ખૂબ મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ નવ દિવસ દરમિયાન ઉપવાસ કરનારાઓની બધી ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. જોકે, આ ઉપવાસ દરેક વ્યક્તિ માટે યોગ્ય નથી. કેટલાક લોકોએ આ ઉપવાસ ન રાખવો જોઈએ કારણ કે તેનાથી ફાયદાને બદલે નુકસાન થઈ શકે છે. ચાલો જાણીએ કે કયા લોકોને ઉપવાસ ન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
નવરાત્રીના ઉપવાસ કોણે ન રાખવા જોઈએ?
- જો કોઈ સ્ત્રીને માસિક ધર્મ હોય, તો તેણે નવરાત્રીના ઉપવાસ ટાળવા જોઈએ. જોકે, જો ઉપવાસ દરમિયાન માસિક સ્રાવ શરૂ થાય, તો તે તેને ચાલુ રાખી શકે છે.
- સગર્ભા સ્ત્રીઓએ નવ દિવસ ઉપવાસ ન કરવા જોઈએ, કારણ કે આ સમયગાળા દરમિયાન અનાજ ખાવાની મનાઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, જો ગર્ભને યોગ્ય પોષણ ન મળે, તો તેના વિકાસ પર અસર પડી શકે છે. તેથી ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ઉપવાસ ટાળવા જોઈએ.
- જે મહિલાઓએ તાજેતરમાં બાળકને જન્મ આપ્યો છે તેમણે પણ નવરાત્રીનું વ્રત ન રાખવું જોઈએ. બાળકને ફક્ત માતાના ખોરાકમાંથી જ પોષણ મળે છે, તેથી માતા માટે સંતુલિત અને પૌષ્ટિક આહાર લેવો મહત્વપૂર્ણ છે.
- એનિમિયાથી પીડિત લોકોએ પણ ઉપવાસ ન કરવા જોઈએ. લોહીની ઉણપને કારણે શરીરમાં નબળાઈ વધે છે. આવી સ્થિતિમાં, ઉપવાસ સ્વાસ્થ્ય માટે વધુ હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે. ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોએ સંતુલિત આહાર જાળવવો જરૂરી છે. ઉપવાસ કરવાથી લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર અસ્થિર થઈ શકે છે, જે સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, ઉપવાસ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
નવરાત્રી દરમિયાન ઉપવાસના નિયમો
નવરાત્રી દરમિયાન બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ. આ નવ દિવસોમાં કાળા કપડાં પહેરવાનું ટાળવું જોઈએ. ઉપરાંત, ઉપવાસ રાખનારાઓએ દિવસ દરમિયાન ઊંઘવાનું ટાળવું જોઈએ. આ બાબતોનું પાલન કરવાથી સકારાત્મક ઉર્જા મળે છે અને દેવી દુર્ગાના આશીર્વાદ બની રહે છે.
