નવું વર્ષ શરૂ થઈ ગયું છે, જેની સાથે તહેવારોની શ્રેણી પણ ટૂંક સમયમાં શરૂ થવા જઈ રહી છે. મકરસંક્રાંતિના તહેવારને નવા વર્ષના પ્રથમ મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક ગણવામાં આવે છે. આ તહેવાર ધાર્મિક અને જ્યોતિષીય દૃષ્ટિકોણથી ખૂબ જ વિશેષ છે. વૈદિક કેલેન્ડરની ગણતરી મુજબ, મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર તે દિવસે ઉજવવામાં આવે છે જ્યારે સૂર્ય ભગવાન મકર રાશિમાં સંક્રમણ કરે છે. મકરસંક્રાંતિના દિવસે ખરમાસ સમાપ્ત થાય છે, જેની સાથે શુભ કાર્યો પરનો પ્રતિબંધ દૂર થાય છે.
ચાલો જાણીએ મકરસંક્રાંતિના તહેવારના મહત્વ અને ચોક્કસ તારીખ વિશે…
સંક્રાંતિ ક્યારે ઉજવાશે?
વૈદિક કેલેન્ડરની ગણતરી મુજબ, મંગળવાર, 14 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ, સૂર્ય સવારે 9:03 વાગ્યે મકર રાશિમાં સંક્રમણ કરશે. આ કારણોસર સંક્રાંતિનો તહેવાર 14 જાન્યુઆરી 2025ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. મકરસંક્રાંતિની પૂજા, સ્નાન, દાન વગેરે જેવા શુભ કાર્યો શુભ સમયે કરવામાં આવે છે. 14 જાન્યુઆરીએ પુણ્યકાળ સવારે 9:03 થી સાંજના 5:46 સુધી છે, જ્યારે આ દિવસે મહા પુણ્યકાલ સવારે 9:03 થી 10:48 સુધી છે.
પતંગ ઈન્દ્રલોકમાં પહોંચી હતી પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર ત્રેતાયુગમાં ભગવાન રામે મકરસંક્રાંતિના દિવસે પતંગ ઉડાવી હતી જે ઈન્દ્રલોકમાં પહોંચી હતી. આ પછી મકરસંક્રાંતિના દિવસે પતંગ ઉડાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ. મકરસંક્રાંતિના દિવસે ઘરે તલની વાનગીઓ અને ખીચડી પણ બનાવવામાં આવે છે. તલનું દાન કરવું પણ શુભ માનવામાં આવે છે.
નદીમાં સ્નાન કરવું ફાયદાકારક છે
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, મકરસંક્રાંતિના દિવસે ભગવાન સૂર્ય મકર રાશિમાંથી ઉત્તરાયણ એટલે કે ઉત્તર દિશા તરફ પ્રયાણ કરે છે. તેથી આ તહેવારને ઉત્તરાયણ પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન સૂર્યની પૂજા કરવામાં આવે છે. ઘણા લોકો મકરસંક્રાંતિના દિવસે સૂર્ય ભગવાનની સાથે ભગવાન વિષ્ણુની પણ પૂજા કરે છે.
ખાણી-પીણીનું વિશેષ મહત્વ
મકરસંક્રાંતિ પર ખાણી-પીણીનું પણ વિશેષ મહત્વ હોય છે. આ દિવસે વિવિધ રાજ્યોમાં વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે. ઘણી જગ્યાએ આ દિવસે ખીચડી ખાવાનું પણ મહત્વ હોય છે. આ સાથે લાડુ પણ બનાવવામાં આવે છે. લાડુ ખાવામાં સ્વાદિષ્ટ તો છે જ પરંતુ સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે.
