ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જયંતિ આજે એટલે કે 6 જાન્યુઆરીએ દેશભરમાં ઉજવવામાં આવી રહી છે. ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જયંતિ એ શીખ સમુદાયનો એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે, જે શીખ ધર્મના દસમા અને છેલ્લા ગુરુ, શ્રી ગુરુ ગોવિંદ સિંહને સમર્પિત છે. આ દિવસ તેમના શિક્ષણ, બલિદાન અને સમર્પણની યાદ અપાવે છે. ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જયંતિના અવસર પર, ચાલો અમે તમને તેમના જીવન પરિચય અને ઉપદેશો વિશે વિગતવાર જણાવીએ.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહ કોણ હતા?
ગુરુ ગોવિંદ સિંહનો જન્મ 22 ડિસેમ્બર 1666ના રોજ બિહારના પટના સાહિબમાં થયો હતો. તેમણે 1699માં બૈસાખીના દિવસે ખાલસા પંથની સ્થાપના કરી હતી. તેમણે શીખ સમુદાયને પાંચ “કાકર” (કેશ, કડા, કિરપાણ, કાંઘા અને કચ્છ) અપનાવવાની સૂચના પણ આપી.
સમર્પણ અને બલિદાન
ગુરુ ગોવિંદ સિંહે ધર્મ અને માનવતાના રક્ષણ માટે તેમના ચાર સાહિબજાદા (પુત્રો) અને તેમના પરિવારનું બલિદાન આપ્યું. તેમના નામ હતા- અજીત સિંહ, જુઝાર સિંહ, જોરાવર સિંહ અને ફતેહ સિંહ.
આ તહેવાર કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
પ્રભાતફેરી: સવારે, ભક્તો સમૂહમાં નગર કીર્તન કાઢે છે, ‘વાહેગુરુ’નો જાપ કરે છે અને શબ્દ-કીર્તન કરે છે.
અખંડ પાઠઃ ગુરુદ્વારાઓમાં ગુરુ ગ્રંથ સાહિબનો સતત પાઠ કરવામાં આવે છે.
લંગર: ગુરુદ્વારાઓમાં મફત સાંપ્રદાયિક ભોજનનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
શબદ કીર્તન: ગુરુ ગોવિંદ સિંઘ જીના ઉપદેશો અને ભક્તિ પર આધારિત શબ્દો ગુરુદ્વારાઓમાં ગવાય છે.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહના ઉપદેશો
1. અન્યાય અને અત્યાચાર સામે અવાજ ઉઠાવવો.
2. તમામ મનુષ્યોને સમાન ગણીને જાતિવાદનો વિરોધ કરવો
3. બીજાની સેવા અને માનવતા માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કરવું
4. એવા “સંત-સૈનિક” નો આદર્શ રજૂ કરવો કે જેમાં આધ્યાત્મિકતા અને શારીરિક શક્તિ બંનેનું સંતુલન હોય.
5. સત્ય અને સદાચારનો માર્ગ અપનાવવો અને માનવતા, બલિદાન અને હિંમત દ્વારા લોકોને સાચી દિશા બતાવવી.
