દર વર્ષે અશ્વિન માસની શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિથી શારદીય નવરાત્રીનો પ્રારંભ થાય છે. વૈદિક કેલેન્ડર મુજબ, આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રી 3જી ઓક્ટોબર 2024થી શરૂ થઈ રહી છે અને 12મી ઓક્ટોબરે દશેરાના દિવસે સમાપ્ત થશે. નવરાત્રિના 9 દિવસ ખૂબ જ ખાસ અને મહત્વપૂર્ણ છે. આ સમય દરમિયાન, માતા રાણીના દરબારને મંદિરો અને ઘરોમાં શણગારવામાં આવે છે અને 9 દિવસ સુધી તેમની વિધિપૂર્વક પૂજા કરવામાં આવે છે. શારદીય નવરાત્રી દરમિયાન અનેક સ્થળોએ ગરબા અને દાંડિયાના કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે શા માટે ગરબા અને દાંડિયા માત્ર નવરાત્રી દરમિયાન જ કરવામાં આવે છે?
ગરબા અને દાંડિયા વચ્ચે શું તફાવત છે?
નવરાત્રીનો તહેવાર દેશભરમાં ઉજવવામાં આવે છે અને આ દરમિયાન દેશના ઘણા ભાગોમાં ગરબા અને દાંડિયા રમાય છે. જે બે અલગ-અલગ પ્રકારના નૃત્ય છે અને બંને વચ્ચે થોડો તફાવત છે. મા દુર્ગાની આરતી પહેલા ગરબા કરવામાં આવે છે, જ્યારે મા દુર્ગાની આરતી પછી દાંડિયા વગાડવામાં આવે છે. દાંડિયા માટે બે લાકડીઓની જરૂર પડે છે જેનો ઉપયોગ નૃત્ય માટે થાય છે. ગરબા માટે તમારે બીજી કોઈ વસ્તુની જરૂર નથી. આ નૃત્યમાં હથેળીઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
ગરબા અને દાંડિયાનું ધાર્મિક મહત્વ
ગરબા અને દાંડિયા બંને નૃત્ય દેવી દુર્ગાની પૂજા કરવા માટે કરવામાં આવે છે પરંતુ તેમની સાથે ધાર્મિક મહત્વ જોડાયેલું છે. ગરબા વિશે વાત કરીએ તો, આ નૃત્ય આરતી પહેલાં મા દુર્ગાની મૂર્તિ પાસે પ્રગટાવેલા દીવા પાસે કરવામાં આવે છે. આ નૃત્ય જ્યોતની નજીકના વર્તુળમાં કરવામાં આવે છે જે જીવનના ગોળ ચક્રનું પ્રતીક છે.
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, દાંડિયા દેવી દુર્ગા અને મહિષાસુર વચ્ચેના યુદ્ધનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. દાંડિયામાં વપરાતી રંગબેરંગી લાકડીઓને મા દુર્ગાની તલવાર માનવામાં આવે છે અને તેથી તેને તલવાર નૃત્ય પણ કહેવામાં આવે છે. ભક્તો ગરબા અને દાંડિયા દ્વારા દેવી દુર્ગાને પ્રસન્ન કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.
આ પણ વાંચો – નવરાત્રિના વ્રત દરમિયાન ભોજન સંબંધિત આ ભૂલો ન કરો, નહીં તો ભોગવવા પડશે પરિણામ
