નવરાત્રિના નવમા દિવસે માતા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે વિધિ પ્રમાણે દેવી સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને ભય અને રોગથી મુક્તિ મળે છે. નવમીના દિવસે કન્યાની પૂજા કરવી પણ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.
નવરાત્રીનો નવમો દિવસ માતા સિદ્ધિદાત્રીને સમર્પિત છે. આ દિવસ રામ નવમી અને મહાનવમી તરીકે ઓળખાય છે. આ દિવસ મા દુર્ગાના સિદ્ધિદાત્રી સ્વરૂપને સમર્પિત છે. આ દિવસે ભક્તો માતા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવાની સાથે કન્યાઓની પૂજા કે ભોજન પણ કરાવે છે. આમ કરવાથી ભક્તો પર માતા દુર્ગાની કૃપા બની રહે છે. આ દિવસે લોકો ખાસ કરીને કન્યા પૂજા સાથે દેવી સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરે છે. માતાને આદિ શક્તિ ભગવતી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. એવી ધાર્મિક માન્યતા છે કે દેવી સિદ્ધિદાત્રીની યોગ્ય રીતે પૂજા કરવાથી ભક્તોને સફળતા અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ વખતે અષ્ટમી અને નવમી તિથિઓ એક જ હોવાથી બંને દિવસે કન્યા પૂજા એક જ દિવસે અલગ-અલગ શુભ સમયે થશે.
મા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજાની તારીખ
વૈદિક કેલેન્ડર મુજબ નવમી તિથિ શુક્રવારે 11 ઓક્ટોબરે બપોરે 12:06 વાગ્યે શરૂ થશે. નવમી તિથિ શનિવાર, 12 ઓક્ટોબરે રાત્રે 10:58 કલાકે પૂર્ણ થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર નવમી તિથિ 11 ઓક્ટોબર, શુક્રવારે ઉજવવામાં આવશે.
અષ્ટમી અને નવમી તિથિ કન્યા પૂજનનો શુભ સમય
હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ અષ્ટમી તિથિ પર કન્યા પૂજાનો શુભ સમય સવારે 7.44 થી 10.37 સુધીનો રહેશે. નવમી તિથિ પર કન્યા પૂજાનો શુભ સમય બપોરે 2 થી 2.45 સુધી શરૂ થશે. આ સિવાય સવારે 11.45 થી 12.30 સુધીનો શુભ સમય રહેશે. આ શુભ મુહૂર્તમાં કન્યા પૂજા પણ કરી શકાય છે.
મા સિદ્ધિદાત્રી પૂજાવિધિ
નવમી પર મા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવા માટે, સવારે સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો, તે પછી પ્રથમ કલશની પૂજા કરો અને બધા દેવી-દેવતાઓનું ધ્યાન કરો. મોલી, રોલી, કુમકુમ, ફૂલ અને ચુનરી અર્પણ કરીને માતાની ભક્તિભાવથી પૂજા કરો. આ પછી માતાને પુરી, ખીર, ચણા, ખીર અને નારિયેળ અર્પણ કરો. તે પછી, દેવી માતાના મંત્રોનો જાપ કરો અને નવ છોકરીઓ સાથે એક છોકરાને ભોજન કરાવો.
મા સિદ્ધિદાત્રી ભોગ
માતા સિદ્ધિદાત્રીને મોસમી ફળો, ચણા, પુરી, હલવો, ખીર અને નારિયેળ ખૂબ જ પ્રિય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે નવમીના દિવસે માતા સિદ્ધિદાત્રીને આ વસ્તુઓ અર્પણ કરવાથી તે ખૂબ જ પ્રસન્ન થઈ જાય છે.
મા સિદ્ધિદાત્રીનો પ્રિય રંગ
માતા સિદ્ધિદાત્રીને જાંબલી અને સફેદ રંગ પસંદ છે. આ દિવસે માતા સિદ્ધિદાત્રીને સફેદ કે જાંબલી રંગના વસ્ત્રો અર્પણ કરવા ખૂબ જ શુભ છે. આ સિવાય મહાનવમી પર જાંબલી કે સફેદ રંગના કપડાં પહેરવા ખૂબ જ શુભ છે. આ રંગને આધ્યાત્મિકતાનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે.
મા સિદ્ધિદાત્રી મંત્રનો જાપ કરવો
મા સિદ્ધિદાત્રી મંત્રનો જાપ કરવો
પૂજા મંત્ર
सिद्धगन्धर्वयक्षाद्यैरसुरैरमरैरपि,
सेव्यमाना सदा भूयात सिद्धिदा सिद्धिदायिनी।
સ્વયં સિદ્ધ બીજ મંત્ર:
ह्रीं क्लीं ऐं सिद्धये नम:।
મા સિદ્ધિદાત્રી સ્તુતિ
या देवी सर्वभूतेषु माँ सिद्धिदात्री रूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥
મા સિદ્ધિદાત્રી ધ્યાન
वन्दे वाञ्छित मनोरथार्थ चन्द्रार्धकृतशेखराम्।
कमलस्थिताम् चतुर्भुजा सिद्धीदात्री यशस्विनीम्॥
स्वर्णवर्णा निर्वाणचक्र स्थिताम् नवम् दुर्गा त्रिनेत्राम्।
शङ्ख, चक्र, गदा, पद्मधरां सिद्धीदात्री भजेम्॥
पटाम्बर परिधानां मृदुहास्या नानालङ्कार भूषिताम्।
मञ्जीर, हार, केयूर, किङ्किणि रत्नकुण्डल मण्डिताम्॥
प्रफुल्ल वन्दना पल्लवाधरां कान्त कपोला पीन पयोधराम्।
कमनीयां लावण्यां श्रीणकटिं निम्ननाभि नितम्बनीम्॥
મા સિદ્ધિદાત્રીની આરતી
जय सिद्धिदात्री मां, तू सिद्धि की दाता।
तू भक्तों की रक्षक, तू दासों की माता।
तेरा नाम लेते ही मिलती है सिद्धि।
तेरे नाम से मन की होती है शुद्धि।
कठिन काम सिद्ध करती हो तुम।
जभी हाथ सेवक के सिर धरती हो तुम।
तेरी पूजा में तो ना कोई विधि है।
तू जगदम्बे दाती तू सर्व सिद्धि है।
रविवार को तेरा सुमिरन करे जो।
तेरी मूर्ति को ही मन में धरे जो।
तू सब काज उसके करती है पूरे।
कभी काम उसके रहे ना अधूरे।
तुम्हारी दया और तुम्हारी यह माया।
रखे जिसके सिर पर मैया अपनी छाया।
सर्व सिद्धि दाती वह है भाग्यशाली।
जो है तेरे दर का ही अम्बे सवाली।
हिमाचल है पर्वत जहां वास तेरा।
महा नंदा मंदिर में है वास तेरा।
मुझे आसरा है तुम्हारा ही माता।
भक्ति है सवाली तू जिसकी दाता।
માતા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજાનું મહત્વ
નવરાત્રિના નવમા દિવસે માતા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે ભક્ત દેવી ભગવતીના આ સ્વરૂપની પૂજા વિધિપૂર્વક કરે છે. તેના તમામ કામ પૂર્ણ થઈ ગયા છે. આ સિવાય માતા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવાથી ધન, કીર્તિ, બળ અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. દેવી પુરાણ અનુસાર, ભગવાન શિવને દેવી માતાની કૃપાથી જ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ હતી. જેના કારણે તેમનું શરીર દેવી કરતાં અડધું થઈ ગયું, તેથી ભગવાન શિવને અર્ધનારીશ્વર પણ કહેવામાં આવે છે.
