હિન્દુ ધર્મમાં જાનકી જયંતીને વિશેષ મહત્વ છે. તેને સીતા અષ્ટમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ તિથિએ રાજા જનકને સીતાનો આશીર્વાદ મળ્યો હતો અને તેમણે તેને પોતાના બાળક તરીકે સ્વીકારી હતી. એવું કહેવાય છે કે આ દિવસે માતા સીતા સાથે ભગવાન શ્રી રામની પૂજા કરવાથી અને ઉપવાસ કરવાથી તેમના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે. ઉપરાંત, આ દિવસે પૂજા દરમિયાન આ સ્ત્રોતનો પાઠ કરવાથી પરિવારને સુખ, સમૃદ્ધિ અને અખંડ સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
જાનકી જયંતિ ક્યારે છે?
વૈદિક કેલેન્ડર મુજબ, જાનકી જયંતિ એટલે કે ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમી તિથિ ગુરુવાર, 20 ફેબ્રુઆરીના રોજ સવારે 9:58 વાગ્યે શરૂ થશે. આ જ તારીખ 21 જાન્યુઆરીએ સવારે 11:57 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં, જાનકી જયંતિ 21 ફેબ્રુઆરી, ગુરુવારે ઉજવવામાં આવશે.
જાનકી સ્તોત્ર
नीलनीरज-दलायतेक्षणां लक्ष्मणाग्रज-भुजावलम्बिनीम्।
शुद्धिमिद्धदहने प्रदित्सतीं भावये मनसि रामवल्लभाम्।
रामपाद-विनिवेशितेक्षणामङ्ग-कान्तिपरिभूत-हाटकाम्।
ताटकारि-परुषोक्ति-विक्लवां भावये मनसि रामवल्लभाम्।।
कुन्तलाकुल-कपोलमाननं, राहुवक्त्रग-सुधाकरद्युतिम्।
वाससा पिदधतीं हियाकुलां भावये मनसि रामवल्लभाम्।।
कायवाङ्मनसगं यदि व्यधां स्वप्नजागृतिषु राघवेतरम्।
तद्दहाङ्गमिति पावकं यतीं भावये मनसि रामवल्लभाम्।।
इन्द्ररुद्र-धनदाम्बुपालकै: सद्विमान-गणमास्थितैर्दिवि।
पुष्पवर्ष-मनुसंस्तुताङ्घ्रिकां भावये मनसि रामवल्लभाम्।।
संचयैर्दिविषदां विमानगैर्विस्मयाकुल-मनोऽभिवीक्षिताम्।
तेजसा पिदधतीं सदा दिशो भावये मनसि रामवल्लभाम्।।
।।इति जानकीस्तोत्रं सम्पूर्णम्।।
શ્રી જાનકી સ્તુતિ:
जानकि त्वां नमस्यामि सर्वपापप्रणाशिनीम्।
जानकि त्वां नमस्यामि सर्वपापप्रणाशिनीम्।।1।।
दारिद्र्यरणसंहर्त्रीं भक्तानाभिष्टदायिनीम्।
विदेहराजतनयां राघवानन्दकारिणीम्।।2।।
भूमेर्दुहितरं विद्यां नमामि प्रकृतिं शिवाम्।
पौलस्त्यैश्वर्यसंहत्रीं भक्ताभीष्टां सरस्वतीम्।।3।।
पतिव्रताधुरीणां त्वां नमामि जनकात्मजाम्।
अनुग्रहपरामृद्धिमनघां हरिवल्लभाम्।।4।।
आत्मविद्यां त्रयीरूपामुमारूपां नमाम्यहम्।
प्रसादाभिमुखीं लक्ष्मीं क्षीराब्धितनयां शुभाम्।।5।।
नमामि चन्द्रभगिनीं सीतां सर्वाङ्गसुन्दरीम्।
नमामि धर्मनिलयां करुणां वेदमातरम्।।6।।
पद्मालयां पद्महस्तां विष्णुवक्ष:स्थलालयाम्।
नमामि चन्द्रनिलयां सीतां चन्द्रनिभाननाम्।।7।।
आह्लादरूपिणीं सिद्धिं शिवां शिवकरीं सतीम्।
नमामि विश्वजननीं रामचन्द्रेष्टवल्लभाम्।
सीतां सर्वानवद्याङ्गीं भजामि सततं हृदा।।8।।
જાનકી જયંતિનું મહત્વ
હિન્દુ ધર્મમાં માતા સીતાને દેવી લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે માતા સીતાની પૂજા કરવાથી માતા લક્ષ્મીનો આશીર્વાદ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. આ દિવસે લોકો આખો દિવસ ઉપવાસ પણ રાખે છે. ઉપરાંત, માતા સીતા અને ભગવાન શ્રી રામની પૂજા કરવામાં આવે છે. જાનકી જયંતિ પર ઉપવાસ કરવાથી અખંડ સૌભાગ્યનો આશીર્વાદ મળે છે.
