દૂધ કેલ્શિયમનો સ્ત્રોત છે. તેમાં ઘણા પ્રકારના હેલ્ધી પોષક તત્વો મળી આવે છે. રોજ દૂધ પીવાથી હાડકા પણ મજબૂત થાય છે. આપણા રોજિંદા આહારમાં દૂધ એ એક મહત્વપૂર્ણ ખોરાક છે, જે કેલ્શિયમ, પ્રોટીન અને વિટામિન ડી જેવા પોષક તત્વોથી ભરપૂર છે. દૂધનો ઉપયોગ માત્ર પીવા માટે જ નહીં પરંતુ અન્ય વાનગીઓ બનાવવા માટે પણ થાય છે. મીઠાઈઓ દૂધમાંથી બનાવવામાં આવે છે. દિનચર્યા માટે દૂધ શરીરને પૂરતું પોષણ પૂરું પાડે છે. તેથી, મોટાભાગના આહારશાસ્ત્રીઓ અને આરોગ્ય નિષ્ણાતો તેને દરરોજ પીવાની ભલામણ કરે છે. ચાલો જાણીએ દૂધ આપણા માટે ક્યારે, કેમ અને કેટલું મહત્વનું છે.
દૂધનું પોષણ પ્રોફાઇલ શું છે?
દૂધમાં પ્રોટીન, કેલ્શિયમ અને રિબોફ્લેવિન, વિટામિન એ, બી અને ડી હોય છે. આ સિવાય દૂધમાં ફોસ્ફરસ, મેગ્નેશિયમ, આયોડિન અને અનેક પ્રકારના મિનરલ્સ મળી આવે છે, જે હેલ્ધી ફેટ્સની સાથે એનર્જીનો સ્ત્રોત પણ છે. દૂધમાં ઘણા સ્વસ્થ ઉત્સેચકો પણ હોય છે, જે ત્વચાના કોષો માટે જરૂરી છે.
દૂધ શા માટે પીવું જોઈએ?
1. હાડકાંની મજબૂતાઈ
દૂધમાં કેલ્શિયમ અને વિટામિન ડી ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે. બાળકો, વૃદ્ધ લોકો અને મહિલાઓ માટે દૂધ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તેમાં હાજર પોષક તત્વોની ઉણપથી હાડકાની નબળાઇ અથવા ઑસ્ટિયોપોરોસિસ જેવા રોગોનું જોખમ વધી શકે છે.
2. પાચનમાં મદદરૂપ
દૂધમાં લેક્ટોબેસિલસ નામના પ્રોબાયોટીક્સ મળી આવે છે, જે પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે. દરરોજ 1 ગ્લાસ દૂધ પીવાથી ગેસ્ટ્રિકની સમસ્યા ઓછી થાય છે. વધુમાં, 1 ગ્લાસ દૂધ આંતરડામાં સારા બેક્ટેરિયાના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપે છે.
3. ત્વચા અને વાળ માટે ફાયદાકારક
મેક્સ હોસ્પિટલના સિનિયર ડાયટિશિયન ડૉ. રિતિકા સમદાર કહે છે કે દૂધમાં વિટામિન A અને D હોય છે જે ત્વચાને મોઇશ્ચરાઇઝ કરે છે અને તેને નરમ અને ચમકદાર બનાવવામાં મદદ કરે છે. આ ઉપરાંત દૂધ આપણા વાળને મજબૂત કરવા માટે પણ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
4. હૃદય આરોગ્ય
દૂધ પોટેશિયમ અને મેગ્નેશિયમનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે, જે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. દૂધ શરીરમાં ઈલેક્ટ્રોલાઈટ્સનું પ્રમાણ પણ વધારે છે, જે આપણને હૃદય રોગના જોખમથી બચાવે છે. તેથી દરરોજ દૂધ પીવું જોઈએ.
5. માનસિક સ્વાસ્થ્ય
ટ્રિપ્ટોફેન નામનું એમિનો એસિડ દૂધમાં જોવા મળે છે, જે સેરોટોનિન અને મેલાટોનિન હોર્મોન્સનું ઉત્પાદન વધારે છે. આ તત્વની મદદથી જ આપણી ઊંઘ અને ઊંઘની ગુણવત્તા સુધરે છે. દૂધનું સેવન કરવાથી હેપ્પી હોર્મોન્સમાં પણ વધારો થાય છે.
દૂધ ક્યારે અને કેવી રીતે પીવું?
- આયુર્વેદ અનુસાર દરેક વ્યક્તિ માટે દૂધ પીવાનો સમય અલગ-અલગ હોય છે. પુખ્ત વયના લોકોએ રાત્રે સૂતા પહેલા 1 ગ્લાસ દૂધ પીવું જોઈએ.
- બાળકો માટે સવારે દૂધ પીવું વધુ સારું છે.
- વૃદ્ધ લોકો અથવા પેટ સંબંધિત રોગોથી પીડિત લોકોએ ખાલી પેટ દૂધ પીવું જોઈએ નહીં.
