Mangalsutra Design : મંગલસૂત્ર એ એક પવિત્ર દોરો છે જે હિંદુ લગ્નમાં પરિણીત મહિલાઓ પહેરે છે. તે સોના, ચાંદી અથવા કાળા દોરાની બનેલી હોય છે અને તેમાં વિવિધ પ્રકારના પેન્ડન્ટ હોઈ શકે છે. ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાં મંગળસૂત્રની ડિઝાઇન અલગ-અલગ હોય છે. મંગળસૂત્ર એ ભારતીય લગ્નનું મુખ્ય પ્રતીક છે. તે ધાતુ અથવા સોનાનું પાતળું પેન્ડન્ટ છે, જે લગ્ન સમયે કન્યાના ગળામાં બાંધવામાં આવે છે. તેને પહેરવાની વિધિ મંગલસૂત્ર પહેરવા કહેવાય છે. તેને પહેરવાનો મુખ્ય હેતુ પતિ-પત્ની વચ્ચે પ્રેમ અને સંબંધ જાળવી રાખવાનો છે.
હિંદુ ધર્મમાં તેને લગ્નનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ માનવામાં આવે છે. આ સિવાય તેને સૌભાગ્ય અને સંપત્તિના પ્રતીક તરીકે પણ જોવામાં આવે છે. એવી ઘણી પરંપરાગત માન્યતાઓ છે જે કહે છે કે મંગળસૂત્ર પહેરવાથી પતિ-પત્નીના સંબંધોમાં સુમેળ અને સુખ જળવાઈ રહે છે.
ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં મંગળસૂત્રની કેટલીક લોકપ્રિય ડિઝાઇન અહીં છે
ઉત્તર ભારત
- પંજાબઃ પંજાબમાં મંગળસૂત્રને ‘તાલી’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં એક અથવા બે હીરાવાળા પેન્ડન્ટ હોય છે.
- હરિયાણાઃ હરિયાણામાં મંગળસૂત્રને ‘મંગળિયા’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં એક અથવા બે મોતીવાળા પેન્ડન્ટ હોય છે.
દક્ષિણ ભારત
તમિલનાડુઃ તમિલનાડુમાં મંગળસૂત્રને ‘થાળી’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં દેવી લક્ષ્મીની મૂર્તિ ધરાવતું પેન્ડન્ટ હોય છે.
- કેરળઃ કેરળમાં મંગળસૂત્રને ‘થાળી’ અથવા ‘મંગલ્ય’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં એક અથવા બે મોતીવાળા પેન્ડન્ટ હોય છે.
પૂર્વ ભારત
- પશ્ચિમ બંગાળઃ પશ્ચિમ બંગાળમાં મંગળસૂત્રને ‘શાખા-પોળા’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં એક અથવા બે મોતીવાળા પેન્ડન્ટ હોય છે.
- ઓડિશાઃ ઓડિશામાં મંગળસૂત્રને ‘સુંથી’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં દેવી લક્ષ્મીની મૂર્તિ ધરાવતું પેન્ડન્ટ હોય છે.
પશ્ચિમ ભારત
- મહારાષ્ટ્રઃ મહારાષ્ટ્રમાં મંગલસૂત્રને ‘મંગલસૂત્ર’ અથવા ‘મોહનમાલા’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં એક અથવા બે મોતીવાળા પેન્ડન્ટ હોય છે.
ગુજરાત
- ગુજરાતમાં મંગલસૂત્રને ‘મંગલસૂત્ર’ અથવા ‘મોહનમાલા’ કહેવામાં આવે છે. તે સામાન્ય રીતે સોનાનું બનેલું હોય છે અને તેમાં એક અથવા બે મોતીવાળા પેન્ડન્ટ હોય છે.
- એ નોંધવું અગત્યનું છે કે આ મંગળસૂત્રની ડિઝાઇનના થોડાક ઉદાહરણો છે. મંગળસૂત્રની ડિઝાઇન વ્યક્તિની પસંદગી અને પરંપરાઓ પર આધારિત છે.
