US-China Relations: ચીનને ફરી એકવાર ફટકો પડવાની ખાતરી છે. ચીનના વિરોધી ગણાતા યુએસ હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવના ભૂતપૂર્વ સ્પીકર નેન્સી પેલોસી મંગળવારે ભારત આવ્યા હતા, જ્યાં તેઓ તિબેટના ધાર્મિક નેતા દલાઈ લામાને મળશે. તેમનું વિમાન હિમાચલ પ્રદેશના કાંગડા એરપોર્ટ પર ઉતર્યું હતું. પેલોસી છ સભ્યોના ઉચ્ચ સ્તરીય પ્રતિનિધિમંડળનો એક ભાગ છે જે દલાઈ લામાને મળવા ધર્મશાલા પહોંચી છે. આ પ્રતિનિધિમંડળમાં ગ્રેગરી ડબલ્યુ. મીક્સ, જિમ મેકગવર્ન, અમી બેરા, મેરિયનેટ મિલર-મીક્સ અને નિકોલ મેલિઓટાકિસનો સમાવેશ થાય છે. કાંગડા પહોંચ્યા બાદ પેલોસીએ કહ્યું કે તે ભારતમાં આવીને રોમાંચ અનુભવી રહી છે.
લામા ઉપરાંત ભારતીય અધિકારીઓનું પ્રતિનિધિમંડળ મળશે
વાસ્તવમાં દલાઈ લામાએ પોતાના ઘૂંટણની સારવાર કરાવવા અમેરિકા જવાની યોજના બનાવી છે. તેના થોડા દિવસ પહેલા જ અમેરિકન ડેલિગેશન તેમને મળવા આવ્યું હતું. દરમિયાન, ફોરેન અફેર્સ સબ કમિટીના સભ્ય માઈકલ મેકકૉલે કહ્યું છે કે ભારત અમેરિકાનું મહત્વપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક ભાગીદાર છે અને અમેરિકા તિબેટીયન લોકોની સાથે છે. યુએસ ડેલિગેશન 18-19 જૂન સુધી ભારતની મુલાકાતે છે. દલાઈ લામાને મળવા ઉપરાંત આ લોકો ભારતીય અધિકારીઓ અને પ્રતિનિધિઓને પણ મળશે.
અમેરિકન પ્રતિનિધિમંડળ એવા અવસર પર દલાઈ લામાને મળવા જઈ રહ્યું છે જ્યારે અમેરિકી સંસદે તાજેતરમાં એક બિલને મંજૂરી આપી છે. અમેરિકા આ બિલ દ્વારા તિબેટ પર ચીનના દાવાને પડકારશે. આ બિલને રિઝોલ્વ તિબેટ એક્ટ નામ આપવામાં આવ્યું હતું, જેને અમેરિકી સંસદે 12 જૂને પસાર કર્યું હતું. અમેરિકી સંસદના બંને ગૃહોએ તેને મંજૂરી આપી દીધી છે અને હવે આ અંતર્ગત અમેરિકા તિબેટને લઈને ચીન જે પણ પ્રચાર કરી રહ્યું છે તેનો સામનો કરશે.
દલાઈ લામાને મળ્યા બાદ ચીનમાં ઠંડીનો અહેસાસ થયો હતો
હવે અમેરિકા કે ભારતને દલાઈ લામા સાથે કોઈ સંબંધ હોય પણ ચીનને ખીજ ન લાગે એ અસંભવ છે. અમેરિકી પ્રતિનિધિમંડળ દલાઈ લામાને મળવાના સમાચાર મળતાં જ ચીન સ્તબ્ધ થઈ ગયું. વોશિંગ્ટનમાં ચીની દૂતાવાસના પ્રવક્તા લિયુ પેંગ્યુએ કહ્યું, ‘ચીન દલાઈ લામા દ્વારા કોઈપણ દેશમાં કરવામાં આવતી ચીન વિરોધી અલગતાવાદી પ્રવૃત્તિઓનો સખત વિરોધ કરે છે અને કોઈપણ દેશના અધિકારીઓ દ્વારા વિરોધ પ્રદર્શનની નિંદા કરે છે.
પ્રવક્તાએ કહ્યું કે ચીન ધાર્મિક આસ્થાની સ્વતંત્રતાની નીતિનું પાલન કરે છે. પરંતુ તે વિરોધ જરા પણ સહન કરતો નથી. આ પહેલા નેન્સી પેલોસી 2022માં તાઈવાન ગઈ હતી. તે સમયે પણ ચીન ગભરાટમાં હતું. તે સમયે અમેરિકા અને ચીનના સંબંધો સૌથી ખરાબ તબક્કામાં પહોંચી ગયા હતા. નોંધનીય છે કે તિબેટમાં ચીન સરકાર વિરુદ્ધ બળવો શરૂ થયો હતો, ત્યાર બાદ દલાઈ લામા 1959માં ભારત ભાગી ગયા હતા.
