India- China: ગ્રેટ નિકોબાર દ્વીપમાં લગભગ 72 હજાર કરોડ રૂપિયાના આ પ્રોજેક્ટ પર કામ શરૂ થઈ રહ્યું છે. આ આંદામાન-નિકોબાર ટાપુ શૃંખલાનો છેલ્લો ટાપુ છે, જે ભારતનો સૌથી દક્ષિણ ભાગ છે. આ ટાપુ ચેન્નાઈથી લગભગ 1600 કિમીના અંતરે છે, જ્યારે ગ્રેટ નિકોબાર ઈન્ડોનેશિયાની સરહદથી માત્ર 170 કિમીના અંતરે છે.
ગ્રેટ નિકોબાર પ્રોજેક્ટ શું છે?
ગ્રેટ નિકોબારમાં પોર્ટ, ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ, સ્માર્ટ સિટી અને પાવર પ્રોજેક્ટની સ્થાપના કરવામાં આવશે. અહીંથી બંગાળની ખાડી અને હિંદ મહાસાગર પર નજર રાખવામાં સરળતા રહેશે. એકંદરે, કન્ટેનર શિપમેન્ટ ટર્મિનલ સાથે અહીં પ્રવાસન માટેની સુવિધાઓ વધારવામાં આવશે.. આ વિસ્તાર વ્યૂહાત્મક રીતે પણ મહત્વપૂર્ણ છે અને ભારત આ ટાપુ પરથી ચીનને સીધો પડકાર આપી રહ્યું છે.
જિનપિંગને ભારત આપશે ‘હોંગકોંગ’ ચેલેન્જ!
આંદામાન ટાપુ વિશ્વના સૌથી મહત્વપૂર્ણ દરિયાઈ માર્ગ પર આવેલું છે, જ્યાંથી સેંકડો અને હજારો જહાજો વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં માલસામાન લઈ જાય છે. ગ્રેટ નિકોબાર પ્રોજેક્ટની મદદથી આ સ્થાન પર બંદર બનાવીને તેનો લાભ લેવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે. સૌથી પહેલા અહીં બંદર બનાવવાનું કારણ સમજો.
વિશ્વ વેપારનો 35 ટકા હિસ્સો થાય છે
ગ્રેટ નિકોબાર ટાપુ આંતરરાષ્ટ્રીય શિપિંગ માર્ગ પર સ્થિત છે જેના દ્વારા વિશ્વનો 35 ટકા વેપાર થાય છે. અહીંનું પાણી લગભગ 20 મીટર ઊંડું છે, એટલે કે તે કુદરતી બંદર હશે. મોટા જહાજો પણ અહીં સરળતાથી આવી શકશે. ગ્રેટ નિકોબાર ટાપુ કોલંબો, મલેશિયા અને સિંગાપોરથી સમાન અંતરે આવેલું છે, જેનો અર્થ છે કે અહીં વેપારની કોઈ કમી રહેશે નહીં.
કન્ટેનર ટ્રાન્સશિપમેન્ટ પોર્ટ અહીં બનાવવામાં આવશે.. આ એવા પોર્ટ છે જ્યાં કસ્ટમ ચેકિંગ કે ડ્યૂટીની જરૂર નથી. જે હાઇ સ્પીડ શિપમેન્ટમાં અવરોધરૂપ ગણાય છે. તેની સરખામણી હોંગકોંગ સાથે કરવામાં આવી રહી છે કારણ કે હાલમાં જે યોજના ગ્રેટ નિકોબાર માટે બનાવવામાં આવી છે. હોંગકોંગનો વિકાસ દાયકાઓ પહેલા આવી જ યોજના હેઠળ કરવામાં આવ્યો હતો.
ભારતને વ્યૂહાત્મક લાભ મળશે
ગ્રેટ નિકોબાર પ્રોજેક્ટ દ્વારા ભારતને આ ક્ષેત્રમાં વ્યૂહાત્મક ધાર મળશે. આ બંદરની મદદથી ભારતીય નૌકાદળના યુદ્ધ જહાજો, ફાઈટર જેટ અને મિસાઈલો તૈનાત કરવામાં આવશે તેમજ આ વિસ્તારમાંથી માત્ર ભારત જ સમગ્ર હિંદ મહાસાગર પર નજર રાખી શકશે. આ બંદર ખુલવાથી અગાઉ અન્ય દેશોમાં જતા માલવાહક જહાજો ભારતમાં આવશે એટલે કે ભારત સરકારને વિદેશી હૂંડિયામણની બચત થશે. આગળ જતાં દેશના અન્ય બંદરો પર ટ્રાફિક વધશે અને વિદેશી રોકાણ આવશે.
આ પ્રોજેક્ટનો પ્રથમ તબક્કો 2028 સુધીમાં શરૂ થશે અને તેની તુલના હોંગકોંગ સાથે કરવામાં આવી રહી છે કારણ કે હાલમાં જે યોજના ગ્રેટ નિકોબાર માટે બનાવવામાં આવી રહી છે… હોંગકોંગનો વિકાસ દાયકાઓ પહેલા સમાન યોજના હેઠળ કરવામાં આવ્યો હતો. દેશ માટે મહત્વપૂર્ણ આ વ્યૂહાત્મક પ્રોજેક્ટનો કોંગ્રેસ વિરોધ કરી રહી છે. તાજેતરમાં આદિજાતિ બાબતોના પ્રધાન જોએલ ઓરાને આ પ્રોજેક્ટની સમીક્ષા કરવાની વાત કરી હતી. આ પછી કોંગ્રેસ નેતા જયરામ રમેશે ગ્રેટ નિકોબાર પ્રોજેક્ટને રદ કરવાની માંગ કરી છે.
કોંગ્રેસે આ પ્રોજેક્ટ સામે વિરોધ વ્યક્ત કર્યો હતો
જયરામ રમેશે ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે ગ્રેટર નિકોબાર ટાપુઓ પર રૂ. 72 હજાર કરોડનો પ્રોજેક્ટ પર્યાવરણીય અને માનવતાવાદી આપત્તિ માટે એક સંપૂર્ણ પ્રયોગ છે. અગાઉ, સરકારે 2023 માં કહ્યું હતું કે આ પ્રોજેક્ટ માટે 9 લાખથી વધુ વૃક્ષો કાપવામાં આવશે અને તેના બદલામાં હરિયાણામાં 10 લાખ વૃક્ષો વાવવામાં આવશે.
ભારતે ચીન પર લગાવ્યો પૂર્ણવિરામ!
પ્રોજેક્ટને કારણે આંદામાન અને નિકોબારમાં રહેતા આદિવાસીઓના હિતો અને વિસ્થાપન અંગે પણ પ્રશ્નો ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા. જો કે, બંગાળની ખાડી એક એવો વિસ્તાર છે જ્યાં ચીન પોતાનું વર્ચસ્વ વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે અને ગ્રેટ નિકોબાર પ્રોજેક્ટની મદદથી ભારત માટે ચીન પર પૂર્ણવિરામ મૂકવું સરળ બનશે.
