ભારતની સ્પેસ ઓથોરિટી ‘ઈન-સ્પેસ’ એ એક નવી પહેલ શરૂ કરી છે, જે અંતર્ગત સ્ટાર્ટ-અપ્સ અને ખાનગી કંપનીઓને અવકાશમાં પ્રયોગો કરવાની તક મળશે. વાસ્તવમાં, સોમવારે બંને ઉપગ્રહોને લોન્ચ કર્યા પછી, પીએસએલવી રોકેટ ભ્રમણકક્ષામાં રહેશે. તેના ચોથા તબક્કાનો ઉપયોગ આ પ્રયોગો માટે કરવામાં આવશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, કુલ 24 પ્રયોગો હાથ ધરવામાં આવશે, જેમાંથી 14 પ્રયોગો ISRO દ્વારા અને 10 પ્રયોગો બિન-સરકારી સંસ્થાઓ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવશે.
પ્રયોગો શું હશે?
આ પહેલમાં અવકાશમાં બીજ અંકુરણ (ઉનાળામાં ઉગતા બીજ)નું પરીક્ષણ, રોબોટિક હાથ વડે અવકાશમાં કાટમાળ પકડવાનો પ્રયોગ અને ક્લાઈમેટ પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ (ક્લાઈમેટ ફ્રેન્ડલી ઈંધણ)નું પરીક્ષણ સામેલ છે. આ પ્રયોગો PSLV ઓર્બિટલ એક્સપેરીમેન્ટ મોડ્યુલ (POEM)માં હાથ ધરવામાં આવશે.
અંતરિક્ષમાં મદદ પૂરી પાડશે
ઇન-સ્પેસ આ પ્રયોગો માટે સ્ટાર્ટ-અપ અને ખાનગી કંપનીઓને ટેકનિકલ સપોર્ટ અને પરીક્ષણ સુવિધાઓ પૂરી પાડશે. આ કંપનીઓને અમદાવાદમાં ઈન-સ્પેસના ટેકનિકલ સેન્ટરમાં તેમના પ્રોજેક્ટ માટે જરૂરી સાધનો અને સપોર્ટ મળશે. ઇન-સ્પેસના ડિરેક્ટર રાજીવ જ્યોતિએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ સ્ટાર્ટ-અપ્સને તેમના પ્રયોગો હાથ ધરવા માટે મદદ કરી રહ્યા છે, જેમ કે નિષ્ણાતો પાસેથી માર્ગદર્શન આપવું અને પરીક્ષણ સુવિધાઓ પૂરી પાડવી.
ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો પણ આ પહેલમાં સામેલ છે
ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો પણ આ પહેલમાં સામેલ થશે. ISROનો ‘ક્રોપ્સ’ નામનો પ્રોજેક્ટ અવકાશમાં બીજના અંકુરણનો અભ્યાસ કરશે. આમાં રીંગણના બીજને ખાસ કન્ટેનરમાં ઉગાડવા માટે રાખવામાં આવશે, જેથી તેમની વૃદ્ધિ અવકાશમાં જોઈ શકાય.
ઇન-સ્પેસની ભૂમિકા શું છે
આ મિશનમાં ખાનગી કંપનીઓ દ્વારા દસ પ્રયોગો કરવામાં આવશે. તેમાં છોડના કોષોની વૃદ્ધિનો અભ્યાસ, ગ્રીન પ્રોપલ્શન સિસ્ટમનું પરીક્ષણ, સિન્થેટિક રડાર (SAR) દ્વારા અવકાશમાં ઇમેજિંગનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત અન્ય કેટલાક પ્રયોગોમાં પણ અવકાશમાં કોમ્યુનિકેશન અને સેટેલાઇટ સેન્સરનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. ઈન-સ્પેસ કોઈપણ તકનીકી સમસ્યાઓના નિરાકરણ માટે સ્ટાર્ટ-અપ્સને નિવૃત્ત ISRO નિષ્ણાતો સાથે જોડે છે. તે સ્ટાર્ટ-અપ્સને અવકાશ મિશનમાં સફળતા હાંસલ કરવામાં મદદ કરે છે.