૨૦૦૨ના ગુજરાત રમખાણોમાં સરકાર પર મોટા કાવતરાનો આરોપ લગાવનાર ઝાકિયા જાફરીનું ૮૬ વર્ષની વયે અમદાવાદમાં અવસાન થયું. ઝાકિયા જાફરી કોંગ્રેસના દિવંગત પૂર્વ સાંસદ એહસાન જાફરીના પત્ની છે. ૨૮ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૨ના રોજ થયેલા રમખાણો દરમિયાન અમદાવાદની ગુલબર્ગ સોસાયટીમાં એહસાન જાફરીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. જે બાદ ઝાકિયાએ ગુજરાતના તત્કાલીન મુખ્યમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી સહિત 64 લોકોને SIT દ્વારા આપવામાં આવેલી ક્લીનચીટને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારી હતી.
ઝાકિયા જાફરી કેસ શું હતો?
ગુજરાત રમખાણો દરમિયાન ગુલબર્ગ સોસાયટી હત્યાકાંડમાં એહસાન જાફરીનું મોત થયું હતું. સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ દાખલ કરાયેલી અરજીમાં ગુજરાત હાઈકોર્ટના 2017ના નિર્ણયને પડકારવામાં આવ્યો હતો. હાઈકોર્ટે આ કેસમાં SIT દ્વારા દાખલ કરાયેલા ક્લોઝર રિપોર્ટને સ્વીકારવાના મેજિસ્ટ્રેટના નિર્ણયને માન્ય રાખ્યો હતો. ગુજરાત રમખાણો પછી, ઝાકિયા જાફરીએ 2006 માં ગુજરાતના તત્કાલીન પોલીસ મહાનિર્દેશકને ફરિયાદ નોંધાવી હતી જેમાં ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) ની વિવિધ કલમો હેઠળ એફઆઈઆર નોંધવાની માંગ કરવામાં આવી હતી, જેમાં હત્યા (કલમ 302) નો સમાવેશ થાય છે. આ ફરિયાદ મોદી સહિત વિવિધ અમલદારો અને રાજકારણીઓ સામે કરવામાં આવી હતી. તે સમયે મોદી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા.
જાફરીએ કાર્યકર્તા તિસ્તા સેતલવાડ સાથે મળીને આને પડકાર્યો હતો
2008 માં, સર્વોચ્ચ અદાલતે SIT ની રચના કરી હતી અને તેને રમખાણોના સંદર્ભમાં અનેક ટ્રાયલનો અહેવાલ રજૂ કરવા કહ્યું હતું. બાદમાં, SIT ને જાફરીએ નોંધાવેલી ફરિયાદની તપાસ કરવાનો પણ આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. SIT રિપોર્ટમાં મોદીને ક્લીનચીટ આપવામાં આવી હતી. વર્ષ 2011 માં, સુપ્રીમ કોર્ટે SIT ને સંબંધિત મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ તેનો ક્લોઝર રિપોર્ટ રજૂ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો અને અરજદારને ઉપરોક્ત રિપોર્ટ સામે પોતાનો વાંધો રજૂ કરવાની સ્વતંત્રતા આપવામાં આવી હતી. વર્ષ 2013 માં, અરજદારે ક્લોઝર રિપોર્ટનો વિરોધ કરતી અરજી દાખલ કરી હતી. મેજિસ્ટ્રેટે SITના ક્લોઝર રિપોર્ટને માન્ય રાખ્યો અને જાફરીની અરજી ફગાવી દીધી. જે બાદ ઝાકિયાએ ગુજરાત હાઈકોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો. હાઈકોર્ટે 2017 માં મેજિસ્ટ્રેટના નિર્ણયને માન્ય રાખ્યો અને જાફરીએ દાખલ કરેલી અરજીને ફગાવી દીધી. જાફરીએ કાર્યકર્તા તિસ્તા સેતલવાડ સાથે મળીને SITના ક્લીનચીટ સ્વીકારવાના નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો.
