મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલના નિર્દેશ હેઠળ, રાજ્ય સરકારના મહેસૂલ વિભાગે ગુજરાત સ્ટેમ્પ કાયદાની અનેક જોગવાઈઓમાં સુધારા અને વધારા કર્યા છે. આ સુધારાઓનો ઉદ્દેશ જાહેર દરો ઘટાડીને અને વહીવટી સરળતા વધારીને સ્ટેમ્પ ડ્યુટી કાયદાના અસરકારક અમલીકરણને સુનિશ્ચિત કરવાનો છે. સ્ટેમ્પ ડ્યુટી કાયદાની આ સુધારેલી જોગવાઈઓ રાજ્યમાં ગુરુવાર, 10 એપ્રિલ, 2025 થી અમલમાં આવશે.
રાજ્ય મહેસૂલ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવેલા સુધારા
- પૈતૃક મિલકતના કિસ્સામાં, મૃત પુત્રીના વારસદારો દ્વારા હકો કાપવા માટેનો દસ્તાવેજ 250 રૂપિયાની સ્ટેમ્પ ડ્યુટીનો ઉપયોગ કરીને બનાવી શકાય છે.
સ્ટેમ્પ ડ્યુટી મહત્તમ 5 લાખ રૂપિયા સુધી ચૂકવવાની રહેશે. - ૮,૦૦,૦૦૦/- થી વધુની લોન રકમ માટે ગીરો દસ્તાવેજ પર મહત્તમ ચાર્જની હાલની જોગવાઈ રૂ. થી વધારીને રૂ. ૧૦ કરોડથી રૂ. ૧૫,૦૦,૦૦૦/-. જોકે, એક કરતાં વધુ બેંકોમાંથી લોન લેવામાં આવી હોય તેવા કિસ્સામાં, મહત્તમ 5 લાખ રૂપિયાની સ્ટેમ્પ ડ્યુટીની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. સરચાર્જ ઉપરાંત 75,00,000/- ચૂકવવા પડશે.
- સુરક્ષાના કિસ્સામાં રૂ. ૧૦૦/- નો નિશ્ચિત ચાર્જ ચૂકવવાનો રહેશે. હવેથી ૫,૦૦૦ રૂપિયા ચૂકવવા પડશે.
- ઓછી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચૂકવવાના કિસ્સામાં, જો અરજદાર ડ્યુટી ભરવા માટે રૂબરૂ આવે, તો દસ્તાવેજની તારીખથી દર મહિને 2% ફી વસૂલવામાં આવશે પરંતુ ડ્યુટી ચૂકી ગયાની રકમના 4 ગણા ફી વસૂલવામાં આવશે.
- તેવી જ રીતે, જો સિસ્ટમ દ્વારા સ્ટેમ્પ ડ્યુટીની ચોરી પકડાય છે, તો આવા કિસ્સામાં દર મહિને 3 ટકાના દરે દંડની રકમ 6 ગણી સુધી વસૂલવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
- રાજ્ય સરકારે હવે એક વર્ષથી ઓછા સમયગાળાના લીઝ દસ્તાવેજો પર સરેરાશ વાર્ષિક ભાડાના 1% ને બદલે 250 રૂપિયા ફી વસૂલવાની જોગવાઈ કરી છે. (રહેણાંક માટે ૫૦૦/-, વાણિજ્યિક માટે ૧૦૦૦/-)
- મોર્ટગેજના કિસ્સામાં, જો બેંક/નાણાકીય સંસ્થા દ્વારા દસ્તાવેજો રજૂ કરવામાં ન આવે અને તેના પર સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચૂકવવામાં ન આવે, તો બેંક/નાણાકીય સંસ્થા આવા દસ્તાવેજો પર ડ્યુટી ચૂકવવા માટે જવાબદાર રહેશે.
- વધુમાં, આ કાયદામાં એવી પણ જોગવાઈ છે કે જે દસ્તાવેજો માટે મૂળ દસ્તાવેજની ગેરહાજરીમાં ઓછી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચૂકવવામાં આવી હોય તેની નકલો પર ડ્યુટી વસૂલવામાં આવી શકે છે.
રાજ્ય સરકાર દ્વારા ગુજરાત સ્ટેમ્પ એક્ટ-૧૯૫૮ ની જોગવાઈઓમાં કરવામાં આવેલા આ સુધારાઓ ઉપરાંત, અન્ય સુધારા અને વધારાઓ પણ કરવામાં આવ્યા છે. કાયદાની જોગવાઈઓ મુજબ ઊંચા ચાર્જ પણ વસૂલવામાં આવશે. આ જોગવાઈઓ દ્વારા, સરકારે ઉદ્યોગપતિઓ અને ગૃહ લોન ધારકો પરનો નાણાકીય બોજ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.
