દેશની અર્થવ્યવસ્થા અને નોકરીના મોરચે સારા સમાચાર છે. આગામી થોડા વર્ષોમાં 9 કરોડથી વધુ રોજગારીની તકો ઉભી થવાની અપેક્ષા છે. જો કે, આ નોકરીઓ ગીગ અર્થતંત્રનો ભાગ હશે. આનો અર્થ એ છે કે ગીગ કામદારો તરીકે પૈસા કમાવવાની ઘણી તકો હશે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ગિગ અર્થતંત્રમાં તેજી આવી રહી છે, ખાસ કરીને કોરોના પછી. દેશની અર્થવ્યવસ્થામાં તેનું યોગદાન પણ વધી રહ્યું છે. એક અહેવાલ કહે છે કે ગીગ અર્થતંત્ર આગામી વર્ષોમાં 17% ના ચક્રવૃદ્ધિ વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર (CAGR) સાથે $455 બિલિયન સુધી વધી શકે છે. તેનાથી દેશના ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી)માં 1.25%નો વધારો થવાની સંભાવના છે.
ઈ-કોમર્સનો મોટો હિસ્સો
ગીગ અર્થતંત્રે અત્યાર સુધી મોટા પાયે નોકરીઓનું સર્જન કર્યું છે. આમાં ઈ-કોમર્સનો સૌથી મોટો હિસ્સો છે, અહીં 1.6 કરોડથી વધુ નોકરીઓનું સર્જન થયું છે. ઝોમેટો અને સ્વિગી જેવી ફૂડ ડિલિવરી કંપનીઓ પણ ગીગ કામદારો માટે આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. આજકાલ લોકોને ઘરમાં બધું જોઈએ છે. આ કારણે, બ્લિંકિટ જેવા ઝડપી ઈ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ્સ વધી રહ્યા છે. હવે એમેઝોન પણ આ જગ્યામાં પ્રવેશ કરી રહી છે.
કંપની ‘Tez’ બ્રાન્ડ હેઠળ ભારતમાં 10 મિનિટમાં સામાન પહોંચાડશે. આગામી સમયમાં અન્ય ઘણી કંપનીઓ પણ આ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરે તેવી શક્યતા છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે સામાન્ય ઉપભોક્તા માટે નવા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ થશે, ત્યારે ગીગ કામદારોને પણ નવી નોકરીની તકો મળશે.
અનેક સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ થશે
‘ફોરમ ફોર પ્રોગ્રેસિવ ગીગ વર્કર્સ’ના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ગીગ અર્થતંત્ર ભારતના આર્થિક વિકાસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે અને નવી નોકરીઓનું સર્જન પણ કરશે. આ ઉપરાંત, તે આવકની અસમાનતા ઘટાડશે તેમજ વિવિધ ક્ષેત્રોમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપશે. તમને જણાવી દઈએ કે સરકાર પણ ગીગ ઈકોનોમીના વધતા વ્યાપથી વાકેફ છે અને તેથી તે ગીગ વર્કર્સ માટે કંઈક કરવા માંગે છે.
સરકારે આ કામદારોને સામાજિક સુરક્ષા અને કલ્યાણ લાભો આપવાના હેતુથી માળખું ઘડવા માટે એક સમિતિની રચના કરી છે. કેન્દ્રની તૈયારી આ કર્મચારીઓને જીવન, વિકલાંગતા કવર, અકસ્માત વીમો અને આરોગ્ય લાભો જેવી ઘણી સુવિધાઓ પૂરી પાડવાની છે. આનો અર્થ એ થયો કે ગીગ ઈકોનોમીનો હિસ્સો બનેલા કર્મચારીઓ માટે ભવિષ્ય સારુ રહેશે.
ગીગ વર્કર્સ કોણ છે?
ગીગ ઇકોનોમી વિશે વાત કરીએ તો, તે શ્રમ બજાર છે જ્યાં કર્મચારીઓ ટૂંકા ગાળાની અને ફ્રીલાન્સ વર્ક વ્યવસ્થા હેઠળ કંપનીઓમાં જોડાય છે. આ કાયમી નથી પરંતુ બિન-કાયમી કર્મચારીઓ છે. કંપનીઓ આ કર્મચારીઓને કામના આધારે પગાર આપે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, ગીગ વર્કર્સ સ્વતંત્ર કોન્ટ્રાક્ટ વર્કર્સ, ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ સાથે સંકળાયેલા કર્મચારીઓ, કોન્ટ્રાક્ટ ફર્મના કર્મચારીઓ, કોલ પર કામ માટે ઉપલબ્ધ કર્મચારીઓ છે.
ગીગ વર્કર્સ અને કંપની વચ્ચે સમજૂતી છે. આ કરાર હેઠળ કર્મચારીએ કંપનીના કોલ પર કામ કરવાનું હોય છે અને તેના બદલામાં તેને એક નિશ્ચિત રકમ ચૂકવવામાં આવે છે. ઝોમેટો અને સ્વિગી જેવી કંપનીઓ તેમજ ઓનલાઈન સામાન વેચતી કંપનીઓ માટે આજે ગિગ વર્કર્સ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
