આ સપ્તાહ શેરબજાર માટે દુઃસ્વપ્ન સાબિત થયું. આ સમયગાળા દરમિયાન, BSE સેન્સેક્સ સતત પાંચ સત્રો માટે 4000 પોઈન્ટ્સથી વધુ ઘટ્યો હતો, જ્યારે NSE નિફ્ટી લગભગ 1200 પોઈન્ટ્સ તૂટ્યો હતો. છેલ્લા અઢી વર્ષમાં આ સૌથી મોટો સાપ્તાહિક ઘટાડો છે. માર્કેટમાં આ સતત ઘટાડાથી રોકાણકારો ડરી ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં, પ્રશ્ન અનિવાર્ય બની જાય છે કે આપણા બજારને શું થયું છે, તે શા માટે વારંવાર ડૂબકી મારી રહ્યું છે?
આ પરિબળો દુશ્મન છે
શેરબજારના વર્તમાન વાતાવરણ માટે ઘણા પરિબળો જવાબદાર છે. આમાં આવતા વર્ષે યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ દ્વારા નીતિગત વ્યાજ દરોમાં કંજુસ ઘટાડો, વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા સતત વેચાણ, નફાખોરી અંગેની ચિંતા અને બજારના ઊંચા મૂલ્યાંકનના સંકેતોનો સમાવેશ થાય છે. વધુમાં, ધીમી કોર્પોરેટ અર્નિંગ વૃદ્ધિએ પણ બજારના સેન્ટિમેન્ટને વધુ નબળું પાડ્યું છે, જેનાથી તાત્કાલિક રિકવરીની અપેક્ષાઓ ઘટી છે.
યુએસ ફેડ સિગ્નલથી નિરાશા
યુએસ સેન્ટ્રલ બેંકે તાજેતરમાં નીતિગત વ્યાજ દરોમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કર્યો હતો, આ નિર્ણય અપેક્ષાઓ સાથે સુસંગત હતો. પરંતુ આગામી વર્ષ એટલે કે 2025ને લઈને તેમના દ્વારા આપવામાં આવેલા સંકેતોએ બજારને ડરાવી દીધું છે. ફેડરલ રિઝર્વ આવતા વર્ષે માત્ર 2 કટ કરી શકે છે, જ્યારે અપેક્ષા 4 છે. ફેડરલ રિઝર્વના અધ્યક્ષ જેરોમ પોવેલે સંકેત આપ્યો છે કે ફુગાવાના જોખમને ધ્યાનમાં રાખીને, 2025 માં માત્ર 2 કાપની અપેક્ષા છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે 2025માં યુએસ ફેડ દ્વારા અપેક્ષિત કરતાં નીચા દરમાં ઘટાડો સમગ્ર બોર્ડમાં નિરાશાજનક છે અને તેની અસર ભારત પર પણ પડી છે, જ્યાં ઊંચા મૂલ્યાંકન અને નીચી આવક વૃદ્ધિ પહેલેથી જ ચિંતાનો વિષય છે.
FIIની સતત વેચવાલી
વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારો (FII) સતત વેચવાલી કરી રહ્યા છે. એટલે કે તેઓ ભારતીય બજારમાંથી પૈસા ઉપાડી રહ્યા છે. છેલ્લા ચાર સત્રોમાં જ તેણે રૂ. 12,230 કરોડના શેર વેચ્યા છે. મજબૂત યુએસ ડોલર અને આકર્ષક યુએસ બોન્ડ યીલ્ડને કારણે તેઓ ભારત જેવા બજારોમાંથી નાણાં ઉપાડી રહ્યા છે. બજારના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે નબળા કમાણીના ગ્રોથને કારણે વિદેશી રોકાણકારોને ભારતીય બજારમાં વધુ આકર્ષણ જોવા મળી રહ્યું નથી. એટલા માટે તે પૈસા ઉપાડી રહ્યો છે.
આ પણ ચિંતાના કારણો છે
નિફ્ટી ગુરુવારે તેની 200-દિવસની મૂવિંગ એવરેજ (23,870) ની નીચે ગયો, જેના કારણે વેચાણનું દબાણ વધ્યું. શુક્રવારે 23,850ના સ્તરે ટેકો તોડવાથી વધુ ઘટાડાનો માર્ગ ખુલ્યો છે. આના કારણે પણ રોકાણકારો ચિંતિત છે અને નવા રોકાણથી દૂર રહી રહ્યા છે. આ સિવાય ડૉલર સામે રૂપિયાની બગડતી તબિયત, ભારતની વધતી જતી વેપાર ખાધ અને અર્થતંત્રમાં મંદીની ગડબડ પણ રોકાણકારોની ચિંતા વધારી રહી છે.
જેના કારણે દબાણ વધી ગયું હતું
નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે બેન્કિંગ, આઈટી અને ફાઈનાન્શિયલ સેક્ટરનું પ્રદર્શન પણ બહુ સારું નથી રહ્યું, જેના કારણે બજાર પર દબાણ વધ્યું છે અને બજાર ઘટી રહ્યું છે. જો કે, તે એમ પણ કહે છે કે વર્તમાન ઘટાડાથી ICICI બેન્ક અને HDFC બેન્ક જેવા પસંદગીના લાર્જ-કેપ શેરોને વધુ આકર્ષક બનાવ્યા છે, પરંતુ તે રોકાણકારોને સાવચેતી રાખવાની સલાહ પણ આપે છે.
રોકાણકારોએ હવે શું કરવું જોઈએ?
અહીંથી સામાન્ય રોકાણકારની વ્યૂહરચના શું હોવી જોઈએ? તેના પર નિષ્ણાતો કહે છે કે રોકાણકારોએ સાવચેત રહેવાની જરૂર છે. તેઓએ ગુણવત્તાયુક્ત શેરો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ અને બજારમાં વધુ સ્થિરતાની રાહ જોવી જોઈએ. યુએસ સેન્ટ્રલ બેંકે વ્યાજદરમાં ઘટાડો કર્યો છે, જ્યારે ચીનની સેન્ટ્રલ બેંકે નીતિગત વ્યાજ દરો યથાવત રાખ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં હવે તમામની નજર ફેબ્રુઆરીમાં યોજાનારી રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની બેઠક પર છે.