સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) એ સોશિયલ મીડિયા પર શેરબજાર અને રોકાણ સંબંધિત નાણાકીય ટિપ્સ આપનારા લોકોની વધતી સંખ્યા પર નજીકથી નજર રાખવાનું શરૂ કર્યું છે. લાઇસન્સ વિના આપવામાં આવતી આ સલાહોને રોકવા માટે, સેબીએ સરકાર પાસેથી વધુ સત્તાઓની માંગ કરી છે. રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, સેબી વોટ્સએપ, ટેલિગ્રામ અને અન્ય સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર કડક નજર રાખવાની સત્તા ઇચ્છે છે જેથી બજારમાં હેરાફેરી કરતા જૂથો અને વ્યક્તિઓ સામે કાર્યવાહી કરી શકાય.
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ટેલિગ્રામ અને વોટ્સએપ જેવા પ્લેટફોર્મ પર ઘણા નાણાકીય જૂથોની રચના કરવામાં આવી છે, જ્યાં શેરબજાર સંબંધિત ટિપ્સ આપવામાં આવે છે. આમાંના ઘણા જૂથો ગેરકાયદેસર વેપાર પ્રવૃત્તિઓ કરે છે જેમાં રોકાણકારોને લાલચ આપીને છેતરવામાં આવે છે. સેબીએ પોતાના રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે સોશિયલ મીડિયા પર ઘણા અનધિકૃત નાણાકીય સલાહકારો કોઈપણ નિયમન વિના રોકાણ સંબંધિત સૂચનો આપી રહ્યા છે, જેના કારણે સામાન્ય રોકાણકારોને ભારે નુકસાન થઈ શકે છે. સેબી આવા જૂથો અને સંદેશાઓને દૂર કરવાનો અને શંકાસ્પદ એકાઉન્ટ્સ સામે કાર્યવાહી કરવાનો અધિકાર ઇચ્છે છે.
સરકાર તરફથી અગાઉ પણ માંગ કરવામાં આવી હતી પરંતુ હજુ સુધી કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી.
સેબીએ અગાઉ 2022 માં સરકારને આ જ વિનંતી કરી હતી, પરંતુ તે સમયે તેને મંજૂરી આપવામાં આવી ન હતી. હવે ફરી એકવાર સરકારને અપીલ કરવામાં આવી છે કે તેને સોશિયલ મીડિયા ડેટા અને કોલ રેકોર્ડ્સની ઍક્સેસ આપવાની મંજૂરી આપવામાં આવે જેથી બજારમાં થતી અનિયમિતતાઓને રોકી શકાય.
વોટ્સએપ અને ટેલિગ્રામે સેબીને ડેટા આપવાનો ઇનકાર કર્યો
સેબીની આ માંગ પર સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓએ અસહકાર દર્શાવ્યો છે. સેબીનું કહેવું છે કે મેટા, વોટ્સએપ અને ટેલિગ્રામ જેવી કંપનીઓએ સોશિયલ મીડિયા ગ્રુપ ચેટ્સની ઍક્સેસ આપવાનો ઇનકાર કર્યો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, વર્તમાન આઇટી કાયદામાં સેબીને ‘અધિકૃત એજન્સી’નો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો નથી, તેથી આ કંપનીઓ સેબીને ડેટા આપવા માટે બંધાયેલી નથી. જોકે, ટેલિગ્રામે તાજેતરના નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે તે સેબી સાથે કામ કરી રહ્યું છે અને બધી કાયદેસર વિનંતીઓ પર પ્રક્રિયા કરી રહ્યું છે. પરંતુ તેમણે એ પણ સ્પષ્ટતા કરી કે ટેકનિકલ કારણોસર કોલ ડેટા ઉપલબ્ધ કરાવી શકાતો નથી.
શેરબજારમાં થયેલી હેરાફેરી તપાસ માટે જરૂરી ડેટા
વોટ્સએપ અને ટેલિગ્રામ પર આવા ઘણા ગ્રુપ છે, જ્યાં કેટલાક લોકો પૈસાના બદલામાં સ્ટોક સંબંધિત માહિતી શેર કરે છે. તેમાંથી કેટલાક ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ હોઈ શકે છે જેમ કે ફ્રન્ટ રનિંગ (મોટી ડીલ વિશે અગાઉથી માહિતી લીક કરવી) અને ઇનસાઇડર ટ્રેડિંગ (ગોપનીય કંપનીની માહિતીના આધારે રોકાણ કરવું). સેબી માને છે કે આ કેસોની યોગ્ય રીતે તપાસ કરવા માટે તેને સોશિયલ મીડિયા ડેટાની ઍક્સેસ મળવી જોઈએ. જોકે, સરકાર હજુ પણ સેબીની આ માંગ પર વિચાર કરી રહી છે.
