રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠક સમાપ્ત થઈ ગઈ છે. બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયો વિશે માહિતી આપતા RBI ગવર્નર શક્તિકાંતે કહ્યું કે નીતિગત વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો રેપો રેટ યથાવત રાખવામાં આવ્યો છે. બેઠકમાં રેપો રેટને 6.5 ટકા પર જાળવી રાખવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. આ 11મી વખત છે જ્યારે RBIએ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.
સીઆરઆરમાં ઘટાડો
MPCની બેઠકમાં કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR) 4.5% થી ઘટાડીને 4% કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. રિઝર્વ બેંકના આ નિર્ણયથી બેંકોની તરલતાની સમસ્યા દૂર થશે. વાસ્તવમાં, રોકડ સીઆરઆર એ બેંકોની થાપણોનો એક ભાગ છે, જે બેંકોએ ફરજિયાતપણે આરબીઆઈ પાસે રાખવાની હોય છે. હવે તેમાં ઘટાડો થયો છે, બેંકો પાસે વધુ રોકડ ઉપલબ્ધ થશે.
રાહતની આશા હતી
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ રેપો રેટમાં ઘણી વખત કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં લોકો ઈચ્છતા હતા કે આ વખતે તેમાં ઘટાડો કરવામાં આવે, જેથી લોન સસ્તી થઈ શકે. ફુગાવાના આંકડા પહેલા જેટલા ડરામણા નથી, જેના કારણે નીતિગત વ્યાજ દરોમાં કાપની અપેક્ષા વધી ગઈ હતી, પરંતુ RBIએ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. જો કે, નિષ્ણાતો પહેલાથી જ કહી રહ્યા હતા કે આરબીઆઈ અગાઉની મીટિંગની જેમ રેપો રેટને યથાવત રાખી શકે છે, કારણ કે ફુગાવા અંગે તેની ચિંતા યથાવત છે.
મોંઘવારી ક્યારે ઘટશે?
બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયોની માહિતી આપતા RBI ગવર્નર શક્તિકાંતે કહ્યું કે આ નાણાકીય વર્ષમાં ફુગાવો 4.8 ટકા રહેવાની આશા છે. ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં તે 5.7% અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 4.5% હોઈ શકે છે. જીડીપી ગ્રોથ વિશે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2025માં જીડીપી ગ્રોથ રેટ 6.6 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે. ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં તે 6.8% અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 7.2% હોઈ શકે છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે બેંકો અને NBFCsના નાણાકીય માપદંડો મજબૂત છે અને નાણાકીય ક્ષેત્રનું સ્વાસ્થ્ય સારી સ્થિતિમાં છે.
દેવું સાથે શું સંબંધ છે?
હવે ચાલો રેપો રેટ અને તમારી EMI અથવા લોન વચ્ચેનો સંબંધ સમજીએ. રેપો રેટ વાસ્તવમાં તે દર છે જેના પર રિઝર્વ બેંક બેંકોને લોન આપે છે. જ્યારે, રિવર્સ રેપો રેટ એ દર છે જેના પર બેંકોને RBI પાસે નાણાં રાખવા પર વ્યાજ મળે છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે રેપો રેટ વધે છે, ત્યારે બેંકો માટે લોન મોંઘી થઈ જાય છે અને તેઓ ગ્રાહકો પર બોજ નાખે છે અને લોન મોંઘી કરે છે. બેંકો ન માત્ર નવી લોન મોંઘી બનાવે છે, પરંતુ જૂની લોન પણ મોંઘી બનાવે છે અને તેના કારણે તમારી EMI વધે છે. જો આરબીઆઈએ આજે રેપો રેટમાં ઘટાડો કર્યો હોત તો બેંકો માટે લોન સસ્તી થવાની સંભાવના હતી, પરંતુ એવું થયું નહીં.
