ભારતીય રિઝર્વ બેંકની નાણાકીય સમીક્ષા બેઠક ચાલી રહી છે. નિર્ણયો આજે એટલે કે 6 ડિસેમ્બરે જાહેર કરવામાં આવશે. દરેકની નજર આરબીઆઈની બેઠકના પરિણામો પર છે. ખાસ કરીને મધ્યમ વર્ગને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા પાસેથી રાહતની અપેક્ષા છે. આજે, જ્યારે આરબીઆઈ ગવર્નર નાણાકીય નીતિની બેઠકના નિર્ણયોની જાહેરાત કરશે, ત્યારે માનવામાં આવે છે કે સામાન્ય લોકોના ચહેરા ખીલી શકે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ આજે સવારે 10 વાગ્યે પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરશે ત્યારે EMI ચૂકવનારાઓના ચહેરા પર સ્મિત આવી શકે છે.
વ્યાજ દરમાં કેટલો ઘટાડો અપેક્ષિત છે?
જ્યારે મોટાભાગના નિષ્ણાતો માને છે કે આ વખતે રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં, તો બીજી તરફ મોમુરા ઈન્ડિયાની અપેક્ષા સંપૂર્ણપણે અલગ છે. નોમુરાને અપેક્ષા છે કે રિઝર્વ બેન્ક ડિસેમ્બરની પોલિસીમાં રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કરી શકે છે. જો રિઝર્વ બેંક આવું કરે તો વ્યાજ દર 6.50 ટકાથી ઘટીને 6.25 ટકા થઈ શકે છે. રેપો રેટ ઘટવાથી તમારી હોમ લોન, કાર લોન જેવી લોનની EMI ઘટશે.
RBI રેપો રેટ કેમ ઘટાડી શકે છે?
નોમુરાએ રેપો રેટ કટની 75% સંભાવના વ્યક્ત કરી છે. તેમણે દલીલ કરી છે કે જીડીપી વૃદ્ધિ અને મોંઘવારી દરમાં અચાનક ઘટાડો જોતાં વ્યાજદરમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. નબળા વિકાસ અને ફુગાવાની સંભાવનાને ધ્યાનમાં રાખીને રેપો રેટમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, નોમુરાએ એવો પણ અંદાજ લગાવ્યો છે કે 2025ના મધ્ય સુધીમાં રેપો રેટ ઘટાડીને 5.50% કરી શકાય છે. એટલે કે રેપો રેટમાં 100 બેસિસ પોઈન્ટ્સનો ઘટાડો થઈ શકે છે. નોમુરાની દલીલ પાછળ જીડીપી વૃદ્ધિના આંકડા ઘટી રહ્યા છે. તેમણે દલીલ કરી છે કે જીડીપી વૃદ્ધિ બીજા ક્વાર્ટરમાં ઘટીને 5.4% થઈ ગઈ છે, જે પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં 6.7% હતી. જીડીપીમાં આ અચાનક ઘટાડો દર્શાવે છે કે લોકોની ખાનગી માંગ ઘટી રહી છે. આ પડકારનો સામનો કરવા માટે આરબીઆઈ રેપો રેટમાં ઘટાડો કરીને બધાને ચોંકાવી શકે છે.
રેપો રેટ શું છે?
બેંકોને પણ ક્યારેક તેમના કામ માટે મોટી રકમની જરૂર પડે છે, જેના માટે તેઓ આરબીઆઈ પાસેથી ટૂંકા ગાળાની લોન અથવા લોન લે છે. રિઝર્વ બેંક આવી રાતોરાત લોન પર વ્યાજ વસૂલે છે. જેને રેપો રેટ કહેવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, બેંકો પાસે મોટી રકમ બાકી છે, જે તેઓ રિઝર્વ બેંકમાં જમા કરે છે, જેના પર તેઓ આરબીઆઈ પાસેથી વ્યાજ મેળવે છે. તેને રિવર્સ રેપો રેટ કહેવામાં આવે છે.
રેપો રેટમાં ઘટાડાથી હોમ લોન પર શું અસર થશે?
રેપો રેટમાં ઘટાડાનો અર્થ એ છે કે બેંકોને આરબીઆઈ પાસેથી ઓછા વ્યાજ દરે સસ્તી લોન મળશે. જ્યારે બેંકને સસ્તી લોન મળશે, ત્યારે તે તેના ગ્રાહકોને સસ્તા દરે લોનનું વિતરણ પણ કરશે. એટલે કે, જ્યારે RBI રેપો રેટ ઘટાડે છે, ત્યારે બેંકો હોમ લોન, કાર લોન વગેરે પર વ્યાજ દર ઘટાડે છે.
