ઘટતા રૂપિયાને રોકવા માટે રિઝર્વ બેંક સોનાની ખરીદી વધારવાની વ્યૂહરચના અપનાવી રહી છે. નાણાકીય વર્ષ 2025ના અંત સુધીમાં એક વર્ષમાં કુલ 50 ટન સોનું ખરીદવાના લક્ષ્યાંકને પૂર્ણ કરવાની તૈયારીઓ છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં વધારો કરવાની સાથે સાથે ચલણની કિંમતોમાં બદલાવનું જોખમ ઘટાડવાનો છે. આ સિવાય અમેરિકી ડોલર સામે રૂપિયાની વોલેટિલિટીને પણ ઘટાડવી પડશે.
આથી રિઝર્વ બેંકે ઓક્ટોબર મહિનાથી સોનાની ખરીદીમાં વધારો કર્યો છે. આ સાથે, ગોલ્ડ રિઝર્વ ભારતના ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વના મહત્વના આધારસ્તંભ તરીકે ઊભું રહેશે. કોઈપણ રીતે, વિદેશી મુદ્રા ભંડારના ભાગ રૂપે સોનાનો ભંડાર સપ્ટેમ્બરના અંતમાં રેકોર્ડ ઊંચાઈએ પહોંચ્યો હતો. આનાથી અમેરિકી ડૉલર સામે રૂપિયાની કિંમતને રોકવાનું ઘણું સરળ બન્યું.
ભારતે સપ્ટેમ્બર સુધીમાં 32.63 ટન સોનું ખરીદ્યું છે
રિઝર્વ બેંકે એપ્રિલથી સપ્ટેમ્બર વચ્ચે 32.63 ટન સોનાની ખરીદી કરી છે. આ રીતે, ભારતનું ગોલ્ડ રિઝર્વ માર્ચમાં $52.67 બિલિયનથી વધીને $65.74 બિલિયન થયું હતું. રિઝર્વ બેંકના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ભારતનું 324.01 મેટ્રિક ટન સોનું બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ અને બેંક ફોર ઈન્ટરનેશનલ સેટલમેન્ટની સલામત કસ્ટડીમાં રાખવામાં આવ્યું છે.
1991માં 87 ટન સોનું ગીરો રાખવું પડ્યું હતું.
ભારત માટે ગોલ્ડ રિઝર્વ કેટલું મહત્વનું છે તેનો અંદાજ એ હકીકત પરથી લગાવી શકાય છે કે 1991માં ભારતે ડિફોલ્ટર ન બને અને તેની ક્રેડિટ બચાવવા માટે 87 ટન સોનું ગીરવે મૂકવું પડ્યું હતું. આ પછી જ ભારત ઈમરજન્સી માટે ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વ મેળવી શક્યું, જેથી આયાત માટે વિદેશી ચલણ ચૂકવી શકાય. 1991 ની ઘટના ભારત માટે વધુ પડતી આયાત અને ગગડતા રૂપિયાના કારણે વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ખાલી થવાની સ્થિતિમાં એક પાઠ છે. આ કારણસર રિઝર્વ બેંક ગોલ્ડ રિઝર્વને શક્ય તેટલું વધારવા પર ભાર આપી રહી છે.
