PF (Provident Fund)
EPFO :પ્રાઈવેટ સેક્ટરમાં કામ કરતા લગભગ દરેક પ્રોફેશનલ પોતાની કમાણીમાંથી અમુક રકમ બચાવે છે અને તેને એવી જગ્યાએ રોકાણ કરે છે જ્યાંથી તેને ઉત્તમ વળતર મળે, જેથી તેને નિવૃત્તિ પછી આર્થિક સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે. આ સંદર્ભમાં, પીએફ ખાતું એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે, તે માત્ર ઉત્તમ વળતર જ નહીં પરંતુ તમારા પેન્શનના તણાવને પણ દૂર કરે છે. હા, PF ખાતા ધારકોને EPS-95 હેઠળ પેન્શન લાભો આપવામાં આવે છે. જો કે, આ માટે કેટલીક શરતો છે. ચાલો જાણીએ તેની સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા…
જો તમે 10 વર્ષ કામ કરો છો, તો તમારા પેન્શનની ખાતરી આપવામાં આવે છે.
સૌથી પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે EPS શું છે? ઘણીવાર લોકો EPS વિશે મૂંઝવણમાં મૂકે છે. તો તમને જણાવી દઈએ કે આ એક પેન્શન સ્કીમ છે, જેનું સંચાલન EPFO કરે છે. આ યોજના હેઠળ વર્તમાન અને નવા EPF સભ્યોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે કર્મચારીએ માત્ર એક જ શરત પૂરી કરવી જરૂરી છે. EPFO નિયમો અનુસાર, કોઈપણ કર્મચારી 10 વર્ષ સુધી કામ કર્યા પછી પેન્શન મેળવવાનો હકદાર બને છે.
EPFO દ્વારા સંચાલિત
કર્મચારીઓની પેન્શન યોજના 1995 (EPS-95) 19 નવેમ્બર, 1995 ના રોજ EPFO દ્વારા સંગઠિત ક્ષેત્રમાં કર્મચારીઓની નિવૃત્તિ જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવાના હેતુથી સામાજિક સુરક્ષા પહેલ તરીકે શરૂ કરવામાં આવી હતી. તેનું સંચાલન EPFO દ્વારા કરવામાં આવે છે અને આ યોજના 58 વર્ષની વય સુધી પહોંચેલા પાત્ર કર્મચારીઓને પેન્શન લાભોની ખાતરી આપે છે. નિયમો પર નજર કરીએ તો 9 વર્ષ અને 6 મહિનાની સેવા પણ 10 વર્ષ ગણાય છે. પરંતુ જો સેવાનો સમયગાળો સાડા 9 વર્ષથી ઓછો હોય તો માત્ર 9 વર્ષ જ ગણાશે. આવી સ્થિતિમાં કર્મચારીઓ નિવૃત્તિની ઉંમર પહેલા જ પેન્શન ખાતામાં જમા રકમ ઉપાડી શકે છે. કારણ કે તેઓ પેન્શનના હકદાર નથી.
આ પીએફ કપાતની ગણતરી છે
વાસ્તવમાં, ખાનગી ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકોના પગારનો મોટો ભાગ પીએફ તરીકે કાપવામાં આવે છે, જે દર મહિને કર્મચારીના પીએફ ખાતામાં જમા થાય છે. જો તમે 10 વર્ષ સુધી ખાનગી નોકરી કરો છો, તો પણ તમે પેન્શન લેવા માટે લાયક બનો છો. નિયમો અનુસાર, કર્મચારીના મૂળ પગારના 12 ટકા + DA દર મહિને પીએફ ખાતામાં જમા થાય છે. જેમાંથી સમગ્ર કર્મચારીનો હિસ્સો EPFમાં જાય છે, જ્યારે એમ્પ્લોયરનો હિસ્સો 8.33% કર્મચારી પેન્શન સ્કીમ (EPS)માં જાય છે અને 3.67% દર મહિને EPF યોગદાનમાં જાય છે.
જો નોકરીમાં ગેપ હશે તો શું થશે?
જેમ કે કહેવામાં આવ્યું હતું કે 10 વર્ષની સેવા પછી જ પેન્શન ફિક્સ થઈ જાય છે, હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે જો કર્મચારી બે અલગ-અલગ સંસ્થાઓમાં 5 વર્ષ કામ કરે છે, તો શું થશે? અથવા જો બે નોકરી વચ્ચે બે વર્ષનું અંતર હોય તો તે કર્મચારી પેન્શન મેળવવા માટે હકદાર હશે કે નહીં? જો આપણે નિયમો પર નજર કરીએ તો, નોકરીમાં અંતર હોવા છતાં, 10 વર્ષની સંપૂર્ણ નોકરી અને કાર્યકાળ પૂર્ણ કર્યા પછી પણ પેન્શનનો લાભ મળે છે. પરંતુ, અહીં એ મહત્વનું છે કે કર્મચારીઓ દરેક કામમાં તેમનો UAN નંબર બદલતા નથી, તેમણે જૂના UAN નંબર સાથે ચાલુ રાખવું પડશે. તેનો અર્થ એ કે 10 વર્ષનો કુલ કાર્યકાળ એક જ UAN પર પૂર્ણ થવો જોઈએ. કારણ કે નોકરી બદલ્યા પછી પણ UAN એ જ રહે છે અને PF ખાતામાં જમા થયેલ આખા પૈસા એ જ UAN માં દેખાશે.
EPS હેઠળ ઘણા પ્રકારના પેન્શન
EPS-95 પેન્શન યોજના પેન્શનધારકના પરિવારના સભ્યોને સહાય પૂરી પાડવા માટે વિવિધ પ્રકારના પેન્શન પ્રદાન કરે છે, જેમાં વિધવા પેન્શન, બાળ પેન્શન અને અનાથ માટે પેન્શનનો સમાવેશ થાય છે. કર્મચારીના મૃત્યુ પર, જો વિધવા પત્ની ફરીથી લગ્ન કરે છે, તો બાળકોને પેન્શનનો લાભ મળવાનું શરૂ થાય છે. જો EPF સભ્યો 58ને બદલે 60 વર્ષની ઉંમરથી તેમનું પેન્શન શરૂ કરવા માગે છે, તો તેમને વાર્ષિક 4 ટકાના વધારાનો લાભ મળે છે. વધુમાં, જો કોઈ કર્મચારી સંપૂર્ણપણે અને કાયમી ધોરણે અક્ષમ થઈ જાય, તો તે પેન્શનપાત્ર સેવાનો સમયગાળો પૂર્ણ ન કરવા છતાં માસિક પેન્શન માટે પાત્ર છે.
આ પણ વાંચો – Business News : 1 ઓક્ટોબરથી બચત યોજનાઓમાં મહત્વના બદલાવ થશે, 1થી વધુ PPF ખાતા હોય તો વ્યાજમાં ઘટાડો
