બજારની સ્થિતિમાં સુધારો થતાં સરકારે ગોલ્ડ મોનેટાઇઝેશન સ્કીમ (GMS) બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. નાણા મંત્રાલયે મંગળવારે આ માહિતી આપી. જોકે, મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે બેંકો તેમની એક થી ત્રણ વર્ષની ટૂંકા ગાળાની ગોલ્ડ ડિપોઝિટ યોજનાઓ ચાલુ રાખી શકે છે.
તે 10 વર્ષ પહેલા શરૂ થયું હતું
તમને જણાવી દઈએ કે સરકારે આ યોજનાની જાહેરાત 15 સપ્ટેમ્બર, 2015 ના રોજ કરી હતી. તેને રજૂ કરવાનો ઉદ્દેશ્ય લાંબા ગાળે સોનાની આયાત પર દેશની નિર્ભરતા ઘટાડવાનો હતો તેમજ દેશમાં ઘરો અને સંસ્થાઓ દ્વારા રાખવામાં આવેલા સોનાને એકત્ર કરવાનો હતો જેથી તેનો ઉપયોગ ઉત્પાદક હેતુઓ માટે થઈ શકે. સરકારે નવેમ્બર, 2024 સુધીમાં આ યોજના હેઠળ લગભગ 31,164 કિલો સોનું એકત્રિત કર્યું હતું. નવેમ્બર 2024 સુધીમાં જમા કરાયેલા કુલ 31,164 કિલો સોનામાંથી, ટૂંકા ગાળાની થાપણો 7509 કિલો, મધ્ય ગાળાની સોનાની થાપણો (9,728 કિલો) અને લાંબા ગાળાની સોનાની થાપણો (13,926 કિલો) હતી. GMS માં લગભગ 5,693 થાપણદારોએ ભાગ લીધો હતો. ૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૪ ના રોજ ૬૩,૯૨૦ રૂપિયા પ્રતિ ૧૦ ગ્રામથી ૨૬,૫૩૦ રૂપિયા અથવા ૪૧.૫ ટકાનો વધારો થતાં સોનાના ભાવ ૯૦,૪૫૦ રૂપિયા પ્રતિ ૧૦ ગ્રામ (૨૫ માર્ચ, ૨૦૨૫ ના રોજ) થયા છે.
ગોલ્ડ મુદ્રીકરણ યોજનામાં ત્રણ ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે: ટૂંકા ગાળાની બેંક થાપણો (એક-ત્રણ વર્ષ), મધ્યમ ગાળાની સરકારી થાપણો (પાંચ-સાત વર્ષ) અને લાંબા ગાળાની સરકારી થાપણો (૧૨-૧૫ વર્ષ).
બેંકો નિર્ણય લઈ શકે છે
સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા નિવેદન અનુસાર, ગોલ્ડ મોનેટાઇઝેશન સ્કીમ હેઠળ બેંકો દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી શોર્ટ ટર્મ બેંક ડિપોઝિટ (STBD) સુવિધા બેંકોના વિવેકબુદ્ધિથી ચાલુ રહેશે. બેંકો વાણિજ્યિક સધ્ધરતાનું મૂલ્યાંકન કર્યા પછી STBD ચાલુ રાખવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે. આ સંદર્ભમાં રિઝર્વ બેંકની વિગતવાર માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવામાં આવશે. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે 26 માર્ચ, 2025 થી GMS ના મધ્યમ ગાળાના ઘટક હેઠળ કોઈપણ સોનાની થાપણો સ્વીકારવામાં આવશે નહીં. પરંતુ GMS ના હાલના માર્ગદર્શિકા અનુસાર આ ઘટક હેઠળ હાલની થાપણો મુદત પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી ચાલુ રહેશે.
