ભારતમાં, સોનું પ્રાચીન સમયથી પરંપરા અને સાંસ્કૃતિક મહત્વનું પ્રતીક છે. ખાસ કરીને સ્ત્રીઓમાં, જેઓ સોનાના દાગીનાના ખૂબ શોખીન હોય છે. લગ્ન જેવા સમારોહમાં પણ સોનાનું વિશેષ મહત્વ હોય છે. પછી તે દુલ્હનની જ્વેલરી હોય કે મહેમાનોના ડ્રેસિંગ. આ જ કારણ છે કે ભારતીય મહિલાઓ પાસે સોનાનો વિશાળ ભંડાર છે.
ભારતીય મહિલાઓ વિશ્વના 11 ટકા સોનાની માલિકી ધરાવે છે
ભારતીય મહિલાઓ પાસે મળીને લગભગ 24,000 ટન સોનું છે. આ જ્વેલરીના રૂપમાં વિશ્વના કુલ સોનાના ભંડારના લગભગ 11 ટકા છે. વાસ્તવિક રીતે જોઈએ તો, ભારતીય મહિલાઓ પાસે રહેલું કુલ સોનું ટોચના પાંચ દેશોના સંયુક્ત સોનાના ભંડાર કરતાં વધુ છે.
જો સરખામણીની વાત કરીએ તો અમેરિકા પાસે 8,000 ટન, જર્મની પાસે 3,300 ટન, ઈટાલી પાસે 2,450 ટન, ફ્રાન્સ પાસે 2,400 ટન અને રશિયા પાસે 1,900 ટન સોનું છે. મતલબ કે જો આ દેશોના સોનાના ભંડારને જોડવામાં આવે તો તે ભારતીય મહિલાઓ પાસે રહેલા સોના કરતાં પણ ઓછો હશે.
દક્ષિણ ભારતીય મહિલાઓ પાસે વધુ સોનું છે
ભારતીય પરિવારો પાસે વિશ્વના 11 ટકા સોનું છે. આ યુએસ, ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (આઈએમએફ), સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ અને જર્મનીના સંયુક્ત અનામત કરતાં વધુ છે. દક્ષિણ ભારતની મહિલાઓ સોનાની માલિકીના મામલામાં ઘણી આગળ છે. ભારતના કુલ સોનામાં દક્ષિણ પ્રદેશનો હિસ્સો 40 ટકા છે. આમાં એકલા તમિલનાડુનો હિસ્સો 28 ટકા છે.
વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના 2020-21ના અભ્યાસમાં એવું પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય પરિવારો પાસે 21,000 થી 23,000 ટન સોનાની માલિકી છે. 2023 સુધીમાં, આ આંકડો વધીને આશરે 24,000 થી 25,000 ટન અથવા 25 મિલિયન કિલોગ્રામ સોનાથી વધુ થઈ ગયો હતો. આ દેશની સંપત્તિનો મોટો હિસ્સો છે. આ સોનાના ભંડાર ભારતના અર્થતંત્રને ટેકો આપવામાં પણ ભૂમિકા ભજવે છે, જે દેશના કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદનમાં 40 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.
RBI પાસે કેટલું સોનું છે?
RBI છેલ્લા ઘણા મહિનાઓથી સતત સોનાની ખરીદી કરી રહી છે. હાલમાં આરબીઆઈના કુલ વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો વધીને 10.2 ટકા થઈ ગયો છે. સેન્ટ્રલ બેંકના તાજેતરના ડેટા અનુસાર નવેમ્બરના અંતે દેશનું ગોલ્ડ રિઝર્વ વધીને 876.18 ટન થયું છે. જે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 9 ટકા વધુ છે. 1 ડિસેમ્બર, 2023ના રોજ દેશનો સોનાનો ભંડાર 803.58 ટન હતો.
નિષ્ણાંતોના મતે, વધતા ભૌગોલિક રાજકીય તણાવને ધ્યાનમાં રાખીને, ભારત જેવા વિકાસશીલ દેશો તેમના સોનાના ભંડારમાં સતત વધારો કરી રહ્યા છે. આ નાણાકીય કટોકટીના સમયમાં દેશની અર્થવ્યવસ્થાને સંભાળવામાં મદદ કરે છે.
