બેંક લોકર એ તમારી કિંમતી વસ્તુઓને સુરક્ષિત રાખવાનો એક સરળ રસ્તો છે. પણ શું આ મૂલ્યવાન વસ્તુમાં રોકડનો પણ સમાવેશ થાય છે? શું તમે બેંક લોકરમાં પૈસા રાખી શકો છો? થોડા સમય પહેલા એવા સમાચાર આવ્યા હતા કે એક વ્યક્તિના બેંક લોકરમાં રાખેલા 5 લાખ રૂપિયા ઉધઈ ખાઈ ગયા હતા. આવી સ્થિતિમાં, આ પ્રશ્ન વધુ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે કે લોકરમાં રોકડ રાખવાના નિયમો શું છે?
RBI એ સ્પષ્ટતા કરી છે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ બેંક લોકર અંગે યોગ્ય માર્ગદર્શિકા નક્કી કરી છે. આમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે બેંકના ગ્રાહકો લોકરમાં શું રાખી શકે છે અને શું નહીં. આ સાથે, બેંકની ચોરી અને બેદરકારીને કારણે નુકસાન થવાના કિસ્સામાં વળતરની રકમનો પણ સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
રોકડ પ્રતિબંધિત છે.
આરબીઆઈની માર્ગદર્શિકામાં એવી વસ્તુઓનો ઉલ્લેખ છે જે લોકરમાં રાખી શકાતી નથી. આ પછી પણ, જો ગ્રાહક તે વસ્તુઓ તેના બેંક લોકરમાં રાખે છે, તો કોઈપણ નુકસાનના કિસ્સામાં બેંક જવાબદાર રહેશે નહીં. બેંક લોકરમાં રોકડ રાખવા પર પ્રતિબંધ છે, એટલે કે, તમે લોકરમાં રોકડ રાખી શકતા નથી. થોડા સમય પહેલા ઉત્તર પ્રદેશના એક વ્યક્તિએ આવું કર્યું હતું. તેમના લોકરમાં રાખેલા 5 લાખ રૂપિયા ઉધઈ ખાઈ ગયા અને બેંકે નિયમોનો હવાલો આપીને પૈસા પરત કરવાનો ઇનકાર કરી દીધો.
આ પણ ન રાખો
બેંક લોકરમાં રોકડ, શસ્ત્રો, દવાઓ, ઝેર, વિસ્ફોટકો, શાકભાજી, ફળો વગેરે જેવી નાશવંત વસ્તુઓ ઉપરાંત, કિરણોત્સર્ગી પદાર્થો અથવા ગેરકાયદેસર વસ્તુઓ રાખી શકાતી નથી. આવી સ્થિતિમાં, ગ્રાહકની જવાબદારી બને છે કે તેઓ નિર્ધારિત માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરે. જો તેઓ આમ નહીં કરે, તો તેમનો દાવો સ્વીકારાય તેવી શક્યતા ખૂબ જ ઓછી થઈ જાય છે.
તમે શું રાખી શકો?
હવે ચાલો એ પણ જાણીએ કે લોકરમાં શું રાખી શકાય છે. RBI માર્ગદર્શિકા મુજબ, ગ્રાહકો બેંક લોકરમાં ઘરેણાં, મિલકતના કાગળો, જન્મ અને મૃત્યુ પ્રમાણપત્રો, મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો, લગ્ન પ્રમાણપત્ર, વીમા પૉલિસી અને કિસાન વિકાસ પત્ર વગેરે રાખી શકે છે.
કેટલું વળતર મળશે?
RBI એ બેંકોની જવાબદારીઓ પણ સ્પષ્ટ કરી છે. એ પણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે બેંકે તેની બેદરકારીને કારણે થયેલા નુકસાન માટે વળતર ચૂકવવું પડશે. RBI માર્ગદર્શિકા અનુસાર, બેંકોની જવાબદારી લોકરના વાર્ષિક ભાડાના 100 ગણા સુધીની રહેશે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, જો બેંક લોકરનું વાર્ષિક ભાડું 1000 રૂપિયા હોય અને તેમાં રાખેલી વસ્તુઓ ગુમ થઈ જાય, તો ગ્રાહકને ભાડાના 100 ગણા એટલે કે 1 લાખ રૂપિયા વળતર તરીકે મળશે. તેથી, આ વાતને ધ્યાનમાં રાખીને તમારા સામાનને લોકરમાં રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે.
