વિશ્વના 9 દેશો પાસે પરમાણુ શસ્ત્રો છે. આ દેશો અમેરિકા, રશિયા, ઈંગ્લેન્ડ, ફ્રાન્સ, ચીન, ભારત, પાકિસ્તાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઈઝરાયેલ છે. આમાં રશિયાએ સૌથી વધુ પરમાણુ હથિયાર બનાવ્યા છે. તેની પાસે 5580 પરમાણુ હથિયારોનો ભંડાર છે. આ પછી અમેરિકા આવે છે, જેની પાસે 5044 પરમાણુ હથિયારો છે. એકંદરે, સમગ્ર વિશ્વ પાસે 12,121 પરમાણુ શસ્ત્રો છે, જેમાંથી રશિયા અને અમેરિકા પાસે 90% છે.
હવે સવાલ એ થાય છે કે અમેરિકા, રશિયા, ચીન અને ભારત જેવા માત્ર 9 દેશોએ જ પરમાણુ શસ્ત્રો કેમ બનાવ્યા? આ દેશો સિવાય પણ ઘણા એવા દેશ છે જે સૈન્ય શક્તિ અને અર્થવ્યવસ્થાના મામલામાં કોઈથી પાછળ નથી. આમ છતાં આ દેશોએ પોતાના માટે પરમાણુ બોમ્બ બનાવ્યા નથી અને આ દેશો પોતાને નિઃશસ્ત્ર રાખી રહ્યા છે, ચાલો જાણીએ…
આ પરમાણુ શસ્ત્રો પર પ્રતિબંધ મૂકવાની સંધિ છે
જર્મની, દક્ષિણ કોરિયા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા એવા દેશો છે જે ખૂબ શક્તિશાળી છે. આમ છતાં આ દેશો પાસે પરમાણુ શસ્ત્રો નથી. તેની પાછળ પરમાણુ અપ્રસાર સંધિ (NPT) છે. વિશ્વને પરમાણુ શસ્ત્રોના જોખમથી બચાવવા માટે, આ સંધિ 1968 માં અપનાવવામાં આવી હતી અને 1970 માં અમલમાં આવી હતી. અત્યાર સુધીમાં 190 દેશોએ આ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ સંધિ પરમાણુ શસ્ત્રોના ફેલાવાને રોકવા અને પરમાણુ પરીક્ષણોને રોકવા માટે બનાવવામાં આવી હતી. આ સંધિ હેઠળ માત્ર અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ચીન અને ફ્રાન્સને પરમાણુ હથિયાર રાખવાનો અધિકાર છે, કારણ કે આ તે દેશો છે જે સંધિ લાગુ થયા પહેલા જ પરમાણુ પરીક્ષણ કરી ચૂક્યા છે.
તો બાકીના દેશો નિઃશસ્ત્ર છે?
હવે તમે વિચારતા હશો કે જો કોઈ પરમાણુ શક્તિ ધરાવતો દેશ એવા દેશ પર હુમલો કરે તો શું થશે જેની પાસે પરમાણુ હથિયાર નથી? વાસ્તવમાં, પરમાણુ અપ્રસાર સંધિ બિન-પરમાણુ શક્તિ ધરાવતા દેશોને ખાતરી આપે છે કે જ્યારે આવા દેશ પર હુમલો થશે, ત્યારે પરમાણુ શક્તિ ધરાવતા મિત્ર દેશો તેનું રક્ષણ કરશે. પચાસના દાયકામાં જ્યારે ઉત્તર કોરિયા અને દક્ષિણ કોરિયા વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારે અમેરિકા અને યુએનએ લશ્કરી હસ્તક્ષેપ કર્યો હતો.
ભારત અને પાકિસ્તાને કેવી રીતે બનાવ્યા હથિયાર?
પરમાણુ અપ્રસાર સંધિ માત્ર અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ચીન અને ફ્રાંસને પરમાણુ શસ્ત્રો રાખવાની મંજૂરી આપે છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે ભારત, પાકિસ્તાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઈઝરાયેલે પરમાણુ હથિયાર કેવી રીતે બનાવ્યા? વાસ્તવમાં, ભારત અને પાકિસ્તાને ક્યારેય આ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા નથી. ઉપરાંત, ઉત્તર કોરિયા પહેલા આ સંધિનો ભાગ હતો, પરંતુ પછીથી પરમાણુ પરીક્ષણો કર્યા પછી, આ દેશ આ સંધિમાંથી બહાર આવ્યો. એ જ રીતે ઈઝરાયેલે પણ આ અણુશસ્ત્રોનું ગુપ્ત રીતે પરીક્ષણ કર્યું હતું.
