જેમ પૃથ્વીની સપાટી પર વિશાળ પર્વતો છે, તેવી જ રીતે સમુદ્રમાં સૌથી ઊંડી ખાઈ પણ છે. દુનિયાના અન્ય રહસ્યમય સ્થળોની જેમ, સમુદ્રની અંદર પણ એક એવું જ સ્થળ છે. એવું કહેવાય છે કે આ પૃથ્વી પરનું સૌથી રહસ્યમય સ્થળ છે, કારણ કે વૈજ્ઞાનિકો પાસે પણ તેના વિશે વધુ માહિતી નથી. સમુદ્રની ઊંડાઈમાં સ્થિત આ સ્થળનું નામ મારિયાના ટ્રેન્ચ છે. તે સમુદ્ર સપાટીથી એટલું ઊંડે આવેલું છે કે આખું માઉન્ટ એવરેસ્ટ તેમાં સમાઈ શકે છે.
મરિયાના ટ્રેન્ચ પેસિફિક મહાસાગરમાં સ્થિત છે, જે વિશ્વની સૌથી ઊંડી ખાઈ છે. તે પશ્ચિમ પેસિફિક મહાસાગરમાં મારિયાના ટાપુઓથી લગભગ 200 કિલોમીટર દૂર સ્થિત છે. તેના આકાર વિશે વાત કરીએ તો, તે અર્ધચંદ્રાકાર આકારનો ખાઈ છે. તે લગભગ 2550 કિલોમીટર સુધી ફેલાયેલું છે અને તેની પહોળાઈ 69 કિલોમીટર છે. તે બે ટેક્ટોનિક પ્લેટોની ટક્કરને કારણે રચાયું હતું. તેની અંદર ગાઢ ખડકો છે.
યુએસ સાયન્સ એજન્સી નેશનલ ઓશનિક એન્ડ એટમોસ્ફેરિક એડમિનિસ્ટ્રેશન (NOAA) અનુસાર, મારિયાના ટ્રેન્ચમાં સૌથી ઊંડી ખાઈ ચેલેન્જર ડીપ નામની ખીણ છે, જે ખાઈના દક્ષિણ છેડે સ્થિત છે. યુએસ સાયન્સ એજન્સી અનુસાર, ચેલેન્જર ડીપ સપાટીથી 10,935 મીટર નીચે સુધી ફેલાયેલો છે.
ઊંડાઈ શોધવી પડકારજનક છે
ચેલેન્જર ડીપની ઊંડાઈનો અંદાજ કાઢવો અત્યંત પડકારજનક છે. અમેરિકન સાયન્સ એજન્સી અનુસાર, સમુદ્રની ઊંડાઈ બે રીતે નક્કી થાય છે. પ્રથમ, એક જહાજ ઊંડાઈ નક્કી કરવા માટે સોનારનો ઉપયોગ કરે છે, જ્યારે બીજું જહાજ સમુદ્રના તળ પર તૈનાત દબાણ સેન્સરનો ઉપયોગ કરે છે જેથી તે નક્કી કરી શકે કે તેની ઉપર કેટલું પાણી છે. જહાજો દ્વારા સોનાર બીમ ઉત્સર્જિત થાય છે અને તરંગોને સપાટી પરથી પાછા ઉછળવામાં જે સમય લાગે છે તેનો ઉપયોગ ઊંડાઈ નક્કી કરવા માટે થાય છે.
કૈલાશ પર્વત રહસ્ય: મહાદેવનો કૈલાશ પર્વત પૃથ્વી પર રહસ્ય, સાહસ અને વિજ્ઞાનને પડકારે છે, શા માટે કોઈ ‘શિવની દુનિયા’ સુધી પહોંચ્યું નથી
જાણો કોણ કોણ મારિયાના ટ્રેન્ચ સુધી પહોંચ્યું છે
મારિયાના ટ્રેન્ચ સુધી અત્યાર સુધી ફક્ત ત્રણ લોકો જ પહોંચી શક્યા છે. ટાઇટેનિક ફિલ્મના દિગ્દર્શક જેમ્સ કેમેરોન, નાસાના નિવૃત્ત સમુદ્રશાસ્ત્રી ડૉ. જીન ફેલ્ડમેન અને અન્ય એક સંશોધક, ટેક્સાસના રોકાણકાર વિક્ટર વેસ્કોવો અહીં પહોંચ્યા છે.