ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (IPL 2025) શરૂ થઈ ગઈ છે. આઈપીએલની પહેલી મેચમાં રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગ્લોરે કોલકાતા નાઈટ રાઈડર્સને 7 વિકેટે હરાવ્યું. બીજી મેચ ટુર્નામેન્ટની બે સૌથી સફળ ફ્રેન્ચાઇઝી, ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ અને મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ વચ્ચે રમાશે. IPL ને ક્રિકેટની દુનિયાની સૌથી મોંઘી લીગ ખાલી કહેવામાં આવતી નથી. વાસ્તવમાં, IPL કરોડો અને અબજો રૂપિયાની રમત છે અને દર વર્ષે યોજાતી આ ટુર્નામેન્ટ BCCI અને IPL ને લાખો કરોડનો નફો આપે છે.
આનો અંદાજ ફક્ત એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે સ્ટાર સ્પોર્ટ્સ અને જિયો સિનેમાએ 2023 થી 2027 સુધીના IPLના પ્રસારણ અધિકારો 48,390 કરોડ રૂપિયામાં ખરીદ્યા હતા. એટલે કે તે દર વર્ષે ૧૨,૦૯૭ કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરે છે. આ ટુર્નામેન્ટનો સૌથી મોટો આવક સ્ત્રોત મીડિયા અને પ્રસારણ અધિકારો પણ છે. આમાંથી થતી આવક BCCI અને ફ્રેન્ચાઇઝી વચ્ચે 50-50 વહેંચવામાં આવે છે. આ સિવાય અન્ય નફો અલગ છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે કરોડો અને અબજો રૂપિયાના આ રમતથી ભારત સરકારને કેટલો ફાયદો થાય છે?
શું સરકાર IPL પર ટેક્સ દ્વારા કમાણી કરે છે?
જો તમે એવું વિચારી રહ્યા છો કે ભારત સરકાર IPL ની મોટી કમાણી પર કોઈ ટેક્સ વસૂલ કરે છે, તો તમે ખોટા છો. સત્ય એ છે કે હજારો કરોડ કમાવવા છતાં, BCCI ને કોઈ ટેક્સ ચૂકવવાની જરૂર નથી. હકીકતમાં, 2021 માં, BCCI એ એક અપીલ દ્વારા કહ્યું હતું કે ભલે તે IPL દ્વારા ઘણા પૈસા કમાઈ રહ્યું હોય, પરંતુ તેનો ઉદ્દેશ્ય ક્રિકેટને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે, તેથી આ લીગને કરમુક્ત રાખવી જોઈએ. આ અપીલને ટેક્સ એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલ દ્વારા માન્ય રાખવામાં આવી હતી. આવી સ્થિતિમાં, BCCI ને IPL થી થતી આવક પર કોઈ ટેક્સ ચૂકવવાની જરૂર નથી.
તો ભારત સરકાર પૈસા કેવી રીતે કમાય છે?
IPL કરમુક્ત હોવા છતાં, ભારત સરકાર આ ટુર્નામેન્ટમાંથી કરોડો રૂપિયાની કમાણીથી પોતાની તિજોરી ભરે છે. હકીકતમાં, દર વર્ષે સરકાર IPL માટે યોજાતી મેગા હરાજીમાંથી મોટી રકમ કમાય છે. આ આવક ખેલાડીઓના પગારમાંથી કાપવામાં આવતા TDS દ્વારા આવે છે. જો આપણે IPL 2025 મેગા ઓક્શન વિશે વાત કરીએ, તો તેનાથી ભારત સરકારની તિજોરીમાં 89.49 કરોડ રૂપિયા આવ્યા.
કેવી રીતે અને કેટલો TDS કાપવામાં આવે છે
IPL 2025 મેગા ઓક્શનમાં, 10 ટીમોએ ખેલાડીઓ ખરીદવા માટે કુલ 639.15 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા. આમાં, ૧૨૦ ભારતીય ખેલાડીઓ અને ૬૨ વિદેશી ખેલાડીઓ વેચાયા હતા. ૧૦ ટીમોએ ભારતીય ખેલાડીઓ માટે બોલી લગાવવામાં ૩૮૩.૪૦ કરોડ રૂપિયા અને વિદેશી ખેલાડીઓ માટે ૨૫૫.૭૫ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા. અહેવાલો અનુસાર, ભારતીય ખેલાડીઓના IPL પગાર પર 10 ટકા અને વિદેશી ખેલાડીઓ પર 20 ટકા TDS કાપવામાં આવે છે. આ મુજબ, ભારત સરકારને આમાંથી ૮૯.૪૯ કરોડ રૂપિયાનો નફો થયો હતો.
