આપણા દેશમાં દર વર્ષે 26 જાન્યુઆરીએ પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે, ભારત સરકાર અધિનિયમ 1935 ને બદલે ભારતીય બંધારણ અમલમાં આવ્યું. આ વર્ષે, પ્રજાસત્તાક દિવસના ખાસ પ્રસંગે, ભારત અને વિદેશની ઘણી મોટી હસ્તીઓને રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે. જેના માટે એક ખાસ આમંત્રણ પત્ર તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. આ ખાસ આમંત્રણ કાર્ડમાં ભારતના દક્ષિણ ક્ષેત્રના ખાસ કારીગરો દ્વારા બનાવેલી હસ્તકલા વસ્તુઓનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું છે.
આમંત્રણ કાર્ડમાં પોચમપલ્લી ઇકટ ફેબ્રિક, એટીકોપ્પાકા રમકડાં, ગંજીફા કલા, સ્ક્રુ-પાઈન વણાટ, કાંચીપુરમ સિલ્ક અને વાંસના બોક્સનો સમાવેશ થાય છે. આ બધાને ટકાઉપણું, સમાવેશકતા અને સરળતાને ધ્યાનમાં રાખીને ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય એક જિલ્લો એક ઉત્પાદન અને ભૌગોલિક સંકેત છે. તો ચાલો જાણીએ કે આ આમંત્રણ કાર્ડમાં દર્શાવેલ વસ્તુઓનું મહત્વ અને વિશેષતા શું છે.
૧. પોચમપલ્લી ઇકટ ફેબ્રિક
પોચમપલ્લી કાપડનું ઉત્પાદન તેલંગાણા રાજ્યના પોચમપલ્લી જિલ્લામાં થાય છે. આ કાપડ વીજળીનો ઉપયોગ કર્યા વિના હાથસાળની મદદથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. પોચમપલ્લી ઇકટ હેન્ડલૂમ ફેબ્રિક પર્યાવરણને અનુકૂળ અને ટકાઉ છે. જે તેજસ્વી અને ઘાટા રંગોથી લઈને સૂક્ષ્મ અને માટીના રંગો સુધી તૈયાર કરવામાં આવે છે. પરંપરાગત રીતે તે કપાસ, રેશમ અથવા બંનેના મિશ્રણના દોરામાંથી બનાવવામાં આવે છે. આ કપડાં પરની ડિઝાઇન ઘણીવાર ફૂલો, પ્રાણીઓ અને ભૌમિતિક આકારો દર્શાવે છે, જે પોચમપલ્લી પ્રદેશના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
2. એટીકોપ્પાકા રમકડાં
આંધ્રપ્રદેશના અનાકાપલ્લે જિલ્લાના ‘એટીકોપ્પાકા’ ગામમાં એટીકોપ્પાકા રમકડાં બનાવવામાં આવે છે. આ રમકડાં આ ગામમાં રહેતા લોકો – સરળ, માસૂમ અને સુંદર – ના પડછાયા તરીકે જોઈ શકાય છે. જે હાથથી બનાવેલા લાકડા અને રોગાનમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ રમકડાં પોતાની અંદર એક ઐતિહાસિકતા ધરાવે છે જે આજના બાળકોને ભૂતકાળના બાળકો સાથે જોડે છે. આ કારીગરીમાં સામેલ કારીગરોને નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન, યુનેસ્કો CCI સીલ/એવોર્ડ ઓફ એક્સલન્સ ફોર હેન્ડીક્રાફ્ટ્સ પ્રાપ્ત થયા છે. ઉપરાંત, 2017 માં, આ રમકડાંને ભૌગોલિક સંકેત (GI) ટેગ આપવામાં આવ્યો હતો.
૩. ગંજીફા કલા
ગંજીફા એક પરંપરાગત ભારતીય પત્તાની રમત છે જે ભારતના સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક વારસામાં ઊંડા મૂળને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જે એક કલા સ્વરૂપ તરીકે પણ છે, જે મુઘલ યુગ દરમિયાન ભારતમાં રજૂ કરવામાં આવી હતી. ગંજીફા કાર્ડ મૈસુરની ખાસ વાનગી છે. તમે આમંત્રણ કાર્ડમાં રહેલા ગંજીફા કાર્ડનો ઉપયોગ ફ્રિજ મેગ્નેટ તરીકે કરી શકો છો.
4. સ્ક્રુ-પાઈન વણાટ
સ્ક્રુ પાઈન, જેને પેન્ડેનસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે કેરળમાં મોટા પાયે ઉગાડવામાં આવે છે. સાદડીઓ અને ટોપલીઓ જેવી કલાત્મક વસ્તુઓ સ્ક્રુ-પાઈન પાંદડામાંથી બનાવવામાં આવે છે. અહીં આ હસ્તકલા હાથથી વણાયેલા બુકમાર્કમાં દર્શાવવામાં આવી છે.
૫. કાંચીપુરમ સિલ્ક
કાંચીપુરમ રેશમ એ તમિલનાડુના કાંચીપુરમ જિલ્લામાં ઉત્પાદિત એક પ્રખ્યાત રેશમ છે. કાંચીપુરમ સિલ્કની ખાસિયત એ છે કે તે શુદ્ધ શેતૂરના રેશમથી બનેલું છે અને તેના પર સોના કે ચાંદીના દોરાનું કામ છે. કાંચીપુરમ રેશમ તેની સમૃદ્ધિ અને સુંદરતા માટે વિશ્વભરમાં જાણીતું છે. તે આમંત્રણ કાર્ડમાં એક સુંદર હાથથી બનાવેલા પાઉચમાં પ્રદર્શિત થાય છે.
6. વાંસનું બોક્સ
રાષ્ટ્રપતિ ભવન તરફથી મળેલ આ આમંત્રણ પત્ર વાંસના બનેલા બોક્સમાં આપવામાં આવ્યું છે. આ દક્ષિણ ભારતની એક લોકપ્રિય પરંપરાગત હસ્તકલા કલા છે, જે ટકાઉ અને રિસાયકલ કરી શકાય તેવી સામગ્રીમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ રાષ્ટ્રીય વાંસ મિશન (NBM) નો સંદર્ભ આપે છે. આ બોક્સ આંધ્રપ્રદેશની કાપડ પેઇન્ટિંગ કલા, કલમકારી કલાથી શણગારેલું છે.
