Money Saving : કોરોના પીરિયડ પછી ભારતીય પરિવારોની બચત સતત ઘટી રહી છે. સ્થિતિ એવી છે કે માત્ર 3 વર્ષમાં જ 9 લાખ કરોડ રૂપિયાની બચત ખતમ થઈ ગઈ છે. દરમિયાન, ભારતીય પરિવારોનું દેવું બમણું થઈ ગયું છે અને બેંકો અને NBFC બંનેના આંકડા ચોંકાવનારા છે. સરકાર દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા આંકડામાં આ વાત સામે આવી છે. જો કે, આ સમયગાળા દરમિયાન લોકોએ શેરબજાર અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં તેમનું રોકાણ વધાર્યું છે.
આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલયે મંગળવારે ડેટા જાહેર કર્યો અને કહ્યું કે દેશમાં ઘરોની ચોખ્ખી બચત ત્રણ વર્ષમાં રૂ. 9 લાખ કરોડથી વધુ ઘટીને નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં રૂ. 14.16 લાખ કરોડ થઈ ગઈ છે. મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા લેટેસ્ટ નેશનલ એકાઉન્ટ સ્ટેટિસ્ટિક્સ-2024 અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં પરિવારોની ચોખ્ખી બચત રૂ. 23.29 લાખ કરોડ સુધી પહોંચી ગઈ હતી, પરંતુ ત્યારથી તે સતત ઘટી રહી છે.
5 વર્ષમાં સૌથી ઓછું
મંત્રાલયે કહ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં પરિવારોની ચોખ્ખી બચત ઘટીને 17.12 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં તે વધુ ઘટીને રૂ. 14.16 લાખ કરોડ થઈ, જે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સૌથી નીચું સ્તર છે. અગાઉ, વર્ષ 2017-18માં ચોખ્ખી સ્થાનિક બચતનું સૌથી નીચું સ્તર 13.05 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું. તે 2018-19માં વધીને 14.92 લાખ કરોડ રૂપિયા અને 2019-20માં વધીને 15.49 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે.
શેર અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણમાં વધારો
સરકારી ડેટા દર્શાવે છે કે 2020-21 થી 2022-23 દરમિયાન, મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ લગભગ ત્રણ ગણું વધીને રૂ. 1.79 લાખ કરોડ થયું હતું જે 2020-21માં રૂ. 64,084 કરોડ હતું. શેર્સ અને ડિબેન્ચરમાં ઘરો દ્વારા રોકાણ આ સમયગાળા દરમિયાન રૂ. 1.07 લાખ કરોડથી લગભગ બમણું થઈને 2022-23માં રૂ. 2.06 લાખ કરોડ થઈ ગયું છે.
દેવું પણ વધીને બમણું થઈ ગયું
મંત્રાલયના આંકડા દર્શાવે છે કે પરિવારો પરની બેંક લોન પણ આ ત્રણ વર્ષમાં બમણી થઈને 2022-23માં 11.88 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. તે 2020-21માં રૂ. 6.05 લાખ કરોડ અને 2021-22માં રૂ. 7.69 લાખ કરોડ હતી. નાણાકીય સંસ્થાઓ અને નોન-બેંકિંગ નાણાકીય કંપનીઓ દ્વારા પરિવારોને આપવામાં આવેલી લોન પણ નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં રૂ. 93,723 કરોડથી ચાર ગણી વધીને 2022-23માં રૂ. 3.33 લાખ કરોડ થઈ છે. નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં તે 1.92 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો.
