રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) અજીત ડોભાલ આગામી થોડા અઠવાડિયામાં બેઈજિંગની મુલાકાત લઈ શકે છે. આ દરમિયાન, તેઓ વ્યાપક સરહદ મુદ્દા પર વિશેષ પ્રતિનિધિ મંત્રણાની નવી આવૃત્તિમાં ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળનું નેતૃત્વ કરશે. લગભગ પાંચ વર્ષના ગાળા પછી આ વાતચીત થશે. અગાઉ, ડિસેમ્બર 2019 માં નવી દિલ્હીમાં વિશેષ પ્રતિનિધિઓ (SR) ની વાતચીત થઈ હતી.
સંવાદની આ પદ્ધતિને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો નિર્ણય વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે 23 ઓક્ટોબરે કઝાનમાં થયેલી બેઠકમાં લેવામાં આવ્યો હતો. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, NSA ડોભાલ SR મંત્રણાના 23મા રાઉન્ડમાં ભાગ લેવા માટે ટૂંક સમયમાં ચીન જશે. SR મંત્રણા આ મહિનાના અંતમાં અથવા જાન્યુઆરીની શરૂઆતમાં થઈ શકે છે. જો કે, એસઆર વાટાઘાટો ક્યાં થશે તે અંગે હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર માહિતી આપવામાં આવી નથી.
શું છે મામલો?
ભારત અને ચીને 5 ડિસેમ્બરે તેમની રાજદ્વારી વાટાઘાટોમાં વિશેષ પ્રતિનિધિ વાટાઘાટો માટે તૈયારી કરી હતી. વાટાઘાટો માટે ભારતના વિશેષ પ્રતિનિધિ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર ડોભાલ છે, જ્યારે ચીન પક્ષનું નેતૃત્વ વિદેશ પ્રધાન વાંગ યી કરી રહ્યા છે. પૂર્વી લદ્દાખ સરહદ વિવાદને કારણે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં કોઈ વિશેષ પ્રતિનિધિ મંત્રણા થઈ નથી.
મે 2020 માં સૈન્ય અવરોધ શરૂ થયો હતો
પૂર્વી લદ્દાખમાં ભારત અને ચીન વચ્ચે સૈન્ય સંઘર્ષ મે 2020માં શરૂ થયો હતો. ત્યાર બાદ જૂનમાં ગાલવાન વેલીમાં અથડામણ બાદ બંને પાડોશી દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં તણાવ આવી ગયો હતો. ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાંથી સૈનિકો પાછા હટાવવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવા માટે સમજૂતી થયા બાદ મડાગાંઠનો અંત આવ્યો. 21 ઓક્ટોબરે સૈનિકો પાછા ખેંચવા માટેની સમજૂતીને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું.
પીએમ મોદી અને શી જિનપિંગ વચ્ચે વાતચીત થઈ હતી
કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યાના બે દિવસ પછી, પીએમ મોદી અને શી જિનપિંગે રશિયાના કઝાન શહેરમાં બ્રિક્સ સમિટની બાજુમાં વાતચીત કરી. બેઠકમાં, બંને પક્ષો સરહદ મુદ્દા પર વિશેષ પ્રતિનિધિ વાટાઘાટો સહિત અનેક સંવાદ પદ્ધતિઓ પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે સંમત થયા હતા.
