ભારતના મહારાજાઓની હવાઈ મુસાફરી હંમેશા શાહી શૈલી અને રસપ્રદ વાર્તાઓથી ભરેલી રહી છે. જ્યારે એરોપ્લેન નવા હતા, ત્યારે તે ફક્ત શાહી પરિવારો અને ઉમરાવો માટે હતા. મહારાજાઓ માટે આ ફ્લાઈટ્સ માત્ર પ્રવાસ જ નહીં પરંતુ તેમની ભવ્યતાનું પ્રદર્શન પણ હતી. આ વિમાનોને વિશેષ રીતે શણગારવામાં આવ્યા હતા અને તેમની સેવાઓ પણ ખૂબ જ ઉત્તમ હતી. આવો જાણીએ આ રોયલ ફ્લાઈટ્સની અજાણી વાતો.
જેણે ભારતમાં પહેલું પ્લેન ખરીદ્યું હતું
20મી સદીની શરૂઆતમાં, જ્યારે સામાન્ય લોકો હવાઈ મુસાફરી વિશે વિચારી પણ શકતા ન હતા, ત્યારે ભારતીય મહારાજાઓએ હવાઈ મુસાફરીને એક વિશેષ સુવિધા બનાવી હતી. આ શાસક માત્ર તેના શાહી જીવન માટે પ્રખ્યાત ન હતો, તેણે ઉડ્ડયન ઉદ્યોગમાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. પટિયાલાના મહારાજા ભૂપિન્દર સિંહ, જેઓ 1910 માં યુનાઇટેડ કિંગડમથી પ્રથમ વિમાન ખરીદીને ભારતીય બન્યા હતા, તેમણે તેમના રાજ્યમાં હવાઈ મુસાફરીને નવી ઓળખ આપી હતી. તેણે પટિયાલામાં એરસ્ટ્રીપ પણ બનાવી, જેણે હવાઈ મુસાફરીને વેગ આપ્યો. અન્ય શાસકો જેમ કે કપૂરથલાના મહારાજા જગતજીત સિંહ અને ઉદયપુરના મહારાજા ઉમેદ સિંહે પણ વિમાન ખરીદવામાં રસ દાખવ્યો હતો. ઉમેદ સિંહને “ફ્લાઈંગ મહારાજા” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, કારણ કે તે ફ્લાઈંગ લાઇસન્સ મેળવનાર પ્રથમ ભારતીય રાજકુમાર હતા.
આઝાદી પછી નેતાઓએ મહારાજાના વિમાનોનો ઉપયોગ કર્યો
ભારતમાં ઉડ્ડયનમાં મહારાજાઓની રુચિ પરિવર્તનનો એક ભાગ હતો કારણ કે તેઓ તેમના શાહી જીવનને વધુ વૈભવી બનાવવા માંગતા હતા. 1921 માં, જ્યારે દિલ્હીમાં ઘણા રાજ્યોના રાજકુમારોની એક પરિષદ યોજાઈ હતી, ત્યારે મંડલાના મહારાજા એરોપ્લેનમાં ઉડાન ભરી હતી. આ પછી, 1945 માં બીજા વિશ્વ યુદ્ધ પછી જ્યારે ડાકોટા ડીસી-3 એરક્રાફ્ટ ભારતમાં વેચાણ માટે આવ્યા, ત્યારે ઘણા મહારાજાઓએ તેમને ખરીદ્યા અને તેમના વિમાનનું સ્વપ્ન પૂરું કર્યું. જયચમરાજેન્દ્ર વાડિયારે 1946માં ડાકોટા એરક્રાફ્ટ ખરીદ્યું હતું, જેને “મેજિક કાર્પેટ” કહેવામાં આવતું હતું. આ વિમાનનો ઉપયોગ આઝાદી પછી ભારતના નેતાઓએ કર્યો હતો અને દેશના નિર્માણમાં મદદ કરી હતી.
દરભંગાના મહારાજાએ એવિએશન કંપની શરૂ કરી
ઉડ્ડયન ઉદ્યોગમાં આ મહારાજાઓનું યોગદાન માત્ર તેમના શાહી ગૌરવ પૂરતું મર્યાદિત ન હતું. તેમણે એરોપ્લેનને તેમની મુસાફરીનો એક ભાગ બનાવ્યો, પરંતુ તેમણે ઉડ્ડયન ઉદ્યોગના વિકાસમાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી. દરભંગાના મહારાજા કામેશ્વર સિંહે 1950 માં તેમની ઉડ્ડયન કંપની “દરભંગા એવિએશન” શરૂ કરી અને આ હેઠળ તેમણે લશ્કરી વિમાન ખરીદ્યું. આ રીતે, ઉડ્ડયન ઉદ્યોગમાં ભારતીય મહારાજાઓના યોગદાનને આજે પણ યાદ કરવામાં આવે છે.
