બંધારણની પ્રસ્તાવનામાંથી ધર્મનિરપેક્ષ અને સમાજવાદી શબ્દો હટાવવાની માંગ, સુપ્રીમ કોર્ટે અરજી પર શું કહ્યું?

સુપ્રીમ કોર્ટે (SC) આજે બંધારણની પ્રસ્તાવનામાંથી ‘સેક્યુલર’ અને ‘સમાજવાદી’ શબ્દોને હટાવવાની માંગ કરતી અરજીને ફગાવી દીધી છે. ચીફ જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના અને જસ્ટિસ સંજય કુમારની બેન્ચે આ અરજીઓ પર સુનાવણી કરી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે કહ્યું કે ભારતીય અર્થમાં સમાજવાદી હોવાનો અર્થ માત્ર કલ્યાણકારી રાજ્ય છે.

SC એ અરજી ફગાવી દીધી

ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) સંજીવ ખન્ના અને ન્યાયાધીશ પીવી સંજય કુમારની બેન્ચે આ કેસમાં કહ્યું કે સંસદની સંશોધન શક્તિ પ્રસ્તાવના સુધી પણ વિસ્તરે છે. કોર્ટે સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે પ્રસ્તાવના અપનાવવાની તારીખ પ્રસ્તાવનામાં સુધારો કરવાની સંસદની સત્તાને મર્યાદિત કરતી નથી.
આને આધાર ગણીને કોર્ટે અરજદારની દલીલને ફગાવી દીધી હતી. CJIએ આ મામલામાં કહ્યું કે જ્યારે આટલા વર્ષો વીતી ગયા છે તો પછી આ મામલાને મહત્વ આપવાના પ્રયાસો કેમ કરવામાં આવી રહ્યા છે.

અરજદારોએ આ દલીલ કરી હતી

તમને જણાવી દઈએ કે આ સંબંધિત અરજીઓ ભાજપના પૂર્વ સાંસદ સુબ્રમણ્યમ સ્વામી, સામાજિક કાર્યકર બલરામ સિંહ અને એડવોકેટ અશ્વિની ઉપાધ્યાય દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. અરજદારોએ દલીલ કરી હતી કે 42મા સુધારાએ બંધારણના ઘડવૈયાઓની મૂળ દ્રષ્ટિને વિકૃત કરી છે. અરજદારોએ એવી પણ દલીલ કરી હતી કે બંધારણના ઘડવૈયાઓએ બંધારણ સભામાં ચર્ચા દરમિયાન “સમાજવાદી” અને “સેક્યુલર” શબ્દો જાણીજોઈને છોડી દીધા હતા.

સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે અરજદારોએ 1976ની સંસદની માન્યતા પર પણ સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. જે કટોકટી દરમિયાન અને વિસ્તૃત કાર્યકાળ હેઠળ કાર્યરત છે. સામાજિક કાર્યકર્તા બલરામ સિંહનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા એડવોકેટ વિષ્ણુ શંકર જૈને દલીલ કરી હતી કે લોકસભાનો કાર્યકાળ કટોકટીની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે લંબાવવામાં આવ્યો હતો, અને બંધારણમાં સુધારો કરવા માટે નહીં. જાહેર સલાહ વિના આ શબ્દો ઉમેરીને બંધારણ ઘડનારાઓનો મૂળ ઈરાદો ખોરવાઈ ગયો.

તે જ સમયે, આ કિસ્સામાં, ભાજપના ભૂતપૂર્વ સાંસદ સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ દલીલ કરી હતી કે આ શબ્દોનો સમાવેશ કરીને પ્રસ્તાવના તેની મૂળ મંજૂરીની તારીખ સાથે અસંગત બની ગઈ છે. તેમણે એવું પણ સૂચન કર્યું કે આ શબ્દોને પછીના ઉમેરાઓ તરીકે સ્વીકારવા જોઈએ અને તે મૂળ લખાણનો ભાગ હોય તેમ નહીં.