ભૂકંપના આંચકાથી પશ્ચિમી રાજ્ય ગુજરાતમાં ગભરાટ ફેલાયો હતો. રાજ્યના મહેસાણામાં મોડી રાત્રે ધરતી ધ્રુજારીને કારણે લોકો ઘરની બહાર આવી ગયા હતા. ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર 4.2 માપવામાં આવી છે. નેશનલ સેન્ટર ફોર સિસ્મોલોજીએ જણાવ્યું હતું કે શુક્રવારે રાત્રે 10:15 વાગ્યે ભૂકંપના તીવ્ર આંચકા અનુભવાયા હતા. રાત્રે અચાનક ધરતી ધ્રૂજવાથી લોકો ગભરાઈ ગયા હતા. પહેલા તો રાત્રિના અંધકારમાં સ્થાનિક લોકોને સમજ ન પડી, બાદમાં મામલો સમજતા જ લોકો ઘરની બહાર નીકળી ગયા.
મળતી માહિતી મુજબ, ભૂકંપનું કેન્દ્ર ગુજરાતના મહેસાણામાં લગભગ 10 કિમી ભૂગર્ભમાં હતું. મહેસાણાની સાથે અમદાવાદમાં પણ લોકોએ ભૂકંપના આંચકા અનુભવ્યા હતા. અમદાવાદના વાડજ, અંકુર, નવા વાડજ અને આસપાસના વિસ્તારોમાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. જેના કારણે લોકોમાં ભય ફેલાયો હતો. ભૂકંપના કારણે લોકોને 23 વર્ષ પહેલાનું દ્રશ્ય યાદ આવી ગયું. સ્થાનિક વહીવટી તંત્ર પણ હરકતમાં આવ્યું હતું.
કચ્છમાં પણ ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા
લગભગ એક મહિના પહેલા ગુજરાતના કચ્છ વિસ્તારમાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. 17 ઓક્ટોબર, 2024ના રોજ સવારે 3:54 વાગ્યે ભૂકંપ આવ્યો હતો. ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર 4 માપવામાં આવી હતી. તેનું કેન્દ્ર કચ્છ કેક ખાવડાથી લગભગ 47 કિલોમીટર ઉત્તર-પૂર્વમાં હોવાનું કહેવાય છે. જોકે કોઇપણ પ્રકારનું નુકસાન થયું ન હતું.
તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર માપવામાં આવે છે
ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર માપવામાં આવે છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે રિક્ટર સ્કેલની શોધ કોણે કરી હતી? રિક્ટર સ્કેલની શોધ અમેરિકન વૈજ્ઞાનિકો ચાર્લ્સ રિક્ટર અને બેન્નો ગુટરબર્ગે વર્ષ 1935માં કરી હતી. ભૂકંપની તીવ્રતા તેમજ તેની વિનાશક અસરનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે આ સ્કેલની શોધ કરવામાં આવી હતી. આ માત્ર ભૂકંપની સરખામણી કરવામાં મદદ કરે છે પરંતુ તેના કારણે થતા વિનાશને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે.
ભૂકંપ ક્યારે અને કેટલો વિનાશક છે?
– 0 થી 1.9 રિક્ટર સ્કેલ પરના ધરતીકંપ હળવા હોય છે અને માત્ર સિસ્મોગ્રાફ દ્વારા જ શોધી શકાય છે.
– જ્યારે 2 થી 2.9 ના રિક્ટર સ્કેલ પર ભૂકંપ આવે છે ત્યારે થોડું કંપન અનુભવાય છે.
– જ્યારે 3 થી 3.9 રિક્ટર સ્કેલ પર ભૂકંપ આવે છે, ત્યારે તેની અસર તમારી નજીકથી પસાર થતી ટ્રકની થાય છે.
– જો રિક્ટર સ્કેલ પર 4 થી 4.9ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવે તો ઘરોની બારીઓ તૂટી શકે છે અને દિવાલો પર લટકેલી ફ્રેમ્સ પડી શકે છે.
– 5 થી 5.9 રિક્ટર સ્કેલના ભૂકંપના કિસ્સામાં, ફર્નિચર અને અન્ય મોટી વસ્તુઓ પણ ખસેડી શકે છે.
– 6 થી 6.9 રિક્ટર સ્કેલ પર ભૂકંપ આવે તો ઇમારતોના પાયામાં તિરાડ પડી શકે છે. ઉપરના માળને નુકસાન થઈ શકે છે.
– જ્યારે 7 થી 7.9 રિક્ટર સ્કેલ પર ભૂકંપ આવે છે ત્યારે ઇમારતો પડી જાય છે. ભૂગર્ભમાં પાઈપો ફૂટી.
– જ્યારે 8 થી 8.9 રિક્ટર સ્કેલ પર ભૂકંપ આવે છે, ત્યારે ઇમારતો અને મોટા પુલ પણ તૂટી પડે છે.
– રિક્ટર સ્કેલ પર 9 કે તેથી વધુની તીવ્રતા ધરાવતો ભૂકંપ સંપૂર્ણ વિનાશનું કારણ બની શકે છે. જો કોઈ મેદાનમાં ઊભું હોય, તો તે જમીનને ડોલતી જોશે. જો સમુદ્ર નજીક છે, તો સુનામી આવી શકે છે.
આ પણ વાંચો – NCB અને ગુજરાત ATSએ બોલાવ્યો સપાટો, પોરબંદરથી ઝડપી પાડ્યું 500 કિલો ડ્રગ્સ
