રાજકીય કારણોસર, સરકાર 2004 થી અમલી નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) ના સ્થાને યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) લાગુ કરવા જઈ રહી છે, પરંતુ વળતર દર અને વૃદ્ધાવસ્થામાં પેન્શનની સુવિધાને ધ્યાનમાં રાખીને, ખાનગી ક્ષેત્રે હવે NPS પસંદ કરવાનું શરૂ કર્યું.
છેલ્લા નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં, ખાનગી ક્ષેત્રના 9.12 લાખ લોકો NPSમાં જોડાયા હતા, જે પાછલા નાણાકીય વર્ષ કરતાં 15 ટકા વધુ છે. હાલમાં, સરકારી અને ખાનગી ક્ષેત્ર સહિત 1.54 કરોડ લોકો NPS સાથે જોડાયેલા છે, જેમાં 94 લાખ સરકારી (કેન્દ્ર અને રાજ્ય સહિત) અને 60 લાખ ખાનગી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓનો સમાવેશ થાય છે. સરકારી કર્મચારીઓ માટે એનપીએસની શરૂઆત વર્ષ 2004માં કરવામાં આવી હતી જ્યારે ખાનગી ક્ષેત્ર માટે એનપીએસ પાંચ વર્ષ પછી વર્ષ 2009માં ખોલવામાં આવી હતી.
પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (PFRDA) પણ હવે ખાનગી ક્ષેત્રના વધુને વધુ લોકોને NPS સાથે જોડવાની તૈયારી કરી રહી છે જેથી તેઓ 60 વર્ષ પછી પેન્શન તરીકે સારી રકમ મેળવતા રહી શકે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં PFRDAએ ખાનગી ક્ષેત્રના 11 લાખ કર્મચારીઓને NPS સાથે જોડવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે.
હાલમાં દેશમાં 11 ટકા લોકો 60 વર્ષથી ઉપરની ઉંમરના છે અને વર્ષ 2050 સુધીમાં તેમનો હિસ્સો 21 ટકાને વટાવી જશે. આ લોકોને આદરણીય પેન્શન સુવિધા આપવામાં NPS ખૂબ મદદરૂપ થઈ શકે છે.
ઇક્વિટી, બોન્ડ અને સિક્યોરિટીઝ ફાળો આપે છે
પેન્શન પ્રત્યે સભાન ખાનગી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓ મુખ્યત્વે તેના વળતર દરને કારણે NPS તરફ વધુને વધુ આકર્ષિત થઈ રહ્યા છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં પેન્શન ફંડનું સરેરાશ ઈક્વિટી રિટર્ન દર વર્ષે સરેરાશ 20 ટકા રહ્યું છે, જ્યારે છેલ્લા 20 વર્ષમાં NPSનું સરેરાશ ઈક્વિટી રિટર્ન દર વર્ષે 14 ટકા રહ્યું છે.
છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં NPSનું કોર્પોરેટ બોન્ડનું વળતર સાત ટકા અને સરકારી સિક્યોરિટીઝનું વળતર નવ ટકાથી વધુ રહ્યું છે. NPS હેઠળ, કર્મચારીઓના યોગદાનનું રોકાણ ઇક્વિટી, બોન્ડ્સ, સિક્યોરિટીઝ જેવા રોકાણોમાં કરવામાં આવે છે અને કર્મચારીઓના વ્યક્તિગત ભંડોળ તે વળતરમાંથી બનાવવામાં આવે છે. ઊંચા વળતરને કારણે NPSનું કુલ ફંડ રૂ. 13 લાખ કરોડને સ્પર્શવાનું છે, જે છેલ્લા એક વર્ષમાં 28 ટકાથી વધુ વધ્યું છે.
NPS ફંડ 75 વર્ષની ઉંમર સુધી ચાલુ રહે છે
60 વર્ષની ઉંમર પછી NPSમાં જોડાતા કર્મચારીઓ તેમના કુલ કોર્પસના 40 ટકા સાથે પોતાના અને તેમના જીવનસાથી માટે આજીવન પેન્શન ખરીદી શકે છે. તેઓ બાકીની 60 ટકા રકમ એકસાથે મેળવી શકે છે. જો કોઈ ઈચ્છે તો 75 વર્ષની ઉંમર સુધી NPS ફંડ ચાલુ રાખી શકે છે. NPS ફંડ માત્ર 1000 રૂપિયાના વાર્ષિક યોગદાનથી શરૂ કરી શકાય છે.
NPS ટ્રસ્ટના અધ્યક્ષની નિમણૂક
PFRDA એ ચિત્રા જયસિમ્હાને NPS ટ્રસ્ટના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. તેમની નિમણૂક 17 ઓક્ટોબરથી લાગુ થશે. ચિત્રા છેલ્લા ચાર વર્ષથી NPS ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા. તેઓ લગભગ બે દાયકાથી વિવિધ વીમા ક્ષેત્રોમાં સેવા આપવાનો અનુભવ ધરાવે છે.
