આ રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીની 155મી જન્મજયંતિ છે. ગાંધીજીની જન્મશતાબ્દી દેશ અને સમગ્ર વિશ્વમાં ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવી રહી છે. આ સમય દરમિયાન ગાંધીજીના જીવનના દરેક નાના-મોટા ભાગને, તેમના સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને રાજકીય જીવનને યાદ કરવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રીય ચળવળમાં ગાંધીજીએ જેટલો સક્રિય સહયોગ આપ્યો હતો તેટલો જ તેમના જીવનસાથી બા કસ્તુરબાએ પણ ભાગ લીધો હતો. મહાત્મા ગાંધીનો જન્મ 2 ઓક્ટોબર 1859ના રોજ ગુજરાતમાં અરબી સમુદ્રના કિનારે આવેલા પોરબંદર શહેરમાં થયો હતો. મહાત્મા ગાંધીના પિતાનું નામ કરમચંદ અને માતાનું નામ પુતલીબાઈ હતું આજે આપણે મહાત્મા ગાંધીના પરિવાર વિશે જાણીએ છીએ.
ગાંધીજીના ચાર પુત્રો
મહાત્મા ગાંધીને ચાર પુત્રો હતા હરિલાલ, મણિલાલ, રામદાસ અને દેવદાસ. ગાંધીજીના તમામ પુત્રોએ પણ દેશની આઝાદી માટે યોગદાન આપ્યું હતું. બાપુના ચાર પુત્રોનો જન્મ દક્ષિણ આફ્રિકામાં થયો હતો. આવો જાણીએ ગાંધીજીના ચાર પુત્રો વિશે.
હરિલાલ ગાંધી
મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીના મોટા પુત્રનું નામ હરિલાલ ગાંધી હતું. હરિલાલ સામાજિક કાર્યકર હતા. તેણે પોતાનું જીવન સંઘર્ષ અને પ્રતિકાર માટે વિતાવ્યું. ગાંધીજીના મોટા પુત્ર હરિલાલ ગાંધીનું જીવન બાપુના જીવનથી વિપરીત અને વિવાદાસ્પદ હતું. હરિલાલ તેમના જીવનને પોતાની રીતે જીવવા માંગતા હતા અને તેમના જીવનમાં ઘણા નિર્ણયો લઈને પણ તેમણે બાપુને તકલીફ આપી હતી. ગાંધીજીના પત્ર મુજબ, હરિલાલ કાયદાનો અભ્યાસ કરવા વિદેશ જવા માંગતા હતા અને તેમના પિતાની જેમ મહાન બેરિસ્ટર બનવા માંગતા હતા. 1948માં પિતાના મૃત્યુના એક મહિના પહેલા પુત્ર હરિલાલનું અવસાન થયું હતું.
મણિલાલ ગાંધી
મણિલાલ ગાંધી મહાત્મા ગાંધીના બીજા પુત્ર હતા. મણિલાલ શિક્ષણશાસ્ત્રી અને વિદ્વાન હતા. તેમણે ગાંધીજીના વિચારોના સમર્થનમાં કામ કર્યું. મણિલાલ ખૂબ જ આજ્ઞાકારી પુત્ર હતા તેમણે તેમના પિતાના વારસાને સારી રીતે સંભાળ્યો. મણિલાલનો જન્મ 28 ઓક્ટોબર 1892ના રોજ થયો હતો. મણિલાલે ભારતીય અને દક્ષિણ આફ્રિકાના લોકો પ્રત્યેની સરકારની દમનકારી નીતિ સામે અવાજ ઉઠાવ્યો હતો અને ઘણી વખત જેલમાં પણ ગયા હતા. તેમણે તેમના જીવનના ઘણા વર્ષો દક્ષિણ આફ્રિકામાં વિતાવ્યા.
રામદાસ ગાંધી
મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીના ત્રીજા પુત્રનું નામ રામદાસ ગાંધી હતું. રામદાસ ગાંધીનો જન્મ 2 જાન્યુઆરી 1897ના રોજ થયો હતો. તેમના પિતાના માર્ગ પર ચાલીને તેમણે અંગ્રેજો સામેની અનેક ચળવળોમાં પણ ભાગ લીધો હતો અને તેમના પિતા સાથે આઝાદીની ચળવળમાં ભાગ લીધા બાદ પણ તેમનું અસ્તિત્વ ગાંધીજીથી અલગ થઈ શક્યું નથી. તેમના પરિવારમાં તેમની પત્ની નિર્મલા અને ત્રણ બાળકો હતા. રામદાસ સમાજ સુધારક હતા. તેમણે ખાદી ઉદ્યોગ અને ગ્રામ સ્વરાજ્ય માટે કામ કર્યું. ગાંધીજી રામદાસ ગાંધીને પોતાના સૌથી પ્રિય પુત્ર માનતા હતા. તેમણે જ ગાંધીજીની ચિતાને તેમના મૃત્યુ પર પ્રગટાવી હતી.
દેવદાસ ગાંધી
દેવદાસ ગાંધી મહાત્મા ગાંધીના ચાર પુત્રોમાં સૌથી નાના હતા. દેવદાસનો જન્મ 22 મે 1900ના રોજ થયો હતો. તેઓ એક સારા પત્રકાર હતા અને આઝાદીની ચળવળ દરમિયાન ઘણી વખત જેલની મુલાકાત લીધી હતી. દેવદાસના લગ્ન સી. રાજગોપાલાચારીની પુત્રી લક્ષ્મી સાથે થયા હતા. તેમના ચાર બાળકો રાજમોહન ગાંધી, ગોપાલકૃષ્ણ ગાંધી, રામચંદ્ર ગાંધી અને પુત્રી તારા ગાંધી હતા.
આ ઉદ્યોગપતિને ગાંધીજીનો 5મો પુત્ર કહેવામાં આવે છે.
શું તમે ક્યારેય મહાત્મા ગાંધીના 5મા પુત્ર વિશે સાંભળ્યું છે? વાસ્તવમાં ગાંધીજીએ જમનાલાલ બજાજને દત્તક લીધા હતા, જેઓ બજાજ ગ્રુપના સ્થાપક છે.
