ઘણી વખત ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થવાના સમાચાર આવે છે, પરંતુ સવાલ એ થાય છે કે જ્યારે આ પ્લેન ક્રેશ થાય છે ત્યારે શું તેના પાઈલટને સજા થાય છે?
ઘણી વખત કરોડોના ખર્ચે બનેલા ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થાય છે. તમે ટીવી કે અખબારોમાં ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થવાના સમાચાર અવારનવાર જોયા હશે. આવી સ્થિતિમાં, શું તમારા મનમાં ક્યારેય આ સવાલ આવ્યો છે કે કરોડોના ખર્ચે બનેલા આ ફાઇટર પ્લેન ક્રેશ થવાની સજા કોને મળે છે? શું તે ફાઈટર પ્લેનના પાઈલટને આવી ઘટના માટે જવાબદાર ગણવામાં આવે છે અને તેને સજા મળે છે? ચાલો આજે જાણીએ.
ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થવાના કારણો
ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. જેમ કે પ્લેનના એન્જિનમાં ખામી, ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અથવા અન્ય મહત્વપૂર્ણ ઘટકો, ખરાબ હવામાનની સ્થિતિ જેમ કે તોફાન, ગાઢ ધુમ્મસ અથવા હિમવર્ષા. આ સિવાય પ્લેનને ખોટી રીતે ઉડાડવું, અનુશાસનહીનતા કે તાલીમનો અભાવ કે યુદ્ધ કે અન્ય સંઘર્ષની પરિસ્થિતિમાં બનતા અકસ્માતો પણ ફાઈટર પ્લેન ક્રેશનું કારણ બને છે.
પાઇલટની જવાબદારી અને સજા
ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થયા પછી પાઈલટની જવાબદારી અને સજાની પ્રક્રિયાને સમજવા માટે ઘણા પાસાઓને ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરી છે.
તપાસ પ્રક્રિયા: અકસ્માત બાદ, એક વિગતવાર તપાસ પ્રક્રિયા હોય છે જેમાં ટેકનિકલ, વ્યૂહાત્મક અને પાયલોટ ક્રિયાઓની સમીક્ષા કરવામાં આવે છે. તપાસ સમિતિ નક્કી કરે છે કે અકસ્માત માટે કયા કારણો જવાબદાર હતા અને પાઇલટની ભૂમિકા કેટલી મહત્વપૂર્ણ હતી.
પાયલોટની ભૂલઃ જો તપાસ દરમિયાન એવું જણાયું કે અકસ્માત પાઈલટની ભૂલને કારણે થયો છે, તો તેના પરિણામે પાઈલટ સામે શિસ્તભંગના પગલાં લેવામાં આવી શકે છે. આમાં સજા, ડિમોશન અથવા ભાવિ ફ્લાઇટ્સ પર પ્રતિબંધ શામેલ હોઈ શકે છે. પરંતુ એ પણ જરૂરી છે કે પાઈલટ સામે કોઈ સજા આપતા પહેલા તેની સંપૂર્ણ તપાસ કરવામાં આવે જેથી કોઈ બિનજરૂરી સજા ન થાય.
કાનૂની અને વ્યાપારી કારણો: પાઈલટની સજા અંગેનો નિર્ણય કાનૂની અને વ્યાપારી બંને આધારો પર લેવામાં આવે છે. જો પાઇલટની ભૂલથી મોટો અકસ્માત થયો હોય, તો તેને શિસ્તભંગના પગલાંનો સામનો કરવો પડી શકે છે, પરંતુ તે ભૂલ ઇરાદાપૂર્વકની હતી કે અજાણતાં તેના પર પણ આધાર રાખે છે.
શું છે સજા?
ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થયા બાદ પાઈલટને આપવામાં આવતી સજા ઉપરાંત વળતરની પ્રક્રિયા પણ જરૂરી છે. જો અકસ્માતમાં મૃત્યુ અથવા ગંભીર ઇજાઓ થઈ હોય, તો વળતરની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. આમાં, પીડિત અથવા ઘાયલ વ્યક્તિના પરિવારને આર્થિક સહાય આપવામાં આવે છે. આ સિવાય ફાઈટર પ્લેનના અકસ્માતો માટે વીમા કવરેજ છે. આમાં, વિમાન ઉત્પાદક, વાયુસેના અથવા સંબંધિત સંરક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા પાઇલટના પરિવારને વળતર આપવામાં આવે છે. તેમજ પાયલોટની સુરક્ષા માટે વીમો અને અન્ય લાભો આપવામાં આવે છે. આમાં તબીબી સંભાળ, નાણાકીય સુરક્ષા અને અન્ય પ્રકારના લાભો શામેલ હોઈ શકે છે.
નોંધનીય છે કે ભારતીય વાયુસેનામાં પણ ફાઈટર પ્લેન ક્રેશ થવાના મામલામાં તપાસ બાદ પાયલોટની જવાબદારી નક્કી કરવામાં આવે છે. જો દોષ સાબિત થશે, તો પાઇલટને શિસ્તભંગના પગલાંનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
